Mở rộng văn hóa đối ngoại trong tiến trình hội nhập

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay, văn hóa ngày càng khẳng định vai trò cầu nối gắn kết các vùng miền, quốc gia trên thế giới, là nền tảng gìn giữ, bảo vệ hòa bình, là mục tiêu và động lực phát triển kinh tế-xã hội. Chuỗi hoạt động văn hóa đối ngoại của Bắc Ninh thời gian qua không chỉ góp phần quảng bá hình ảnh, nâng cao vị thế, thương hiệu Bắc Ninh trên trường quốc tế, mà còn tạo động lực và mở ra nhiều dư địa phát triển của tỉnh trong tương lai.

Bản sắc văn hóa được xem là chỗ dựa tinh thần bền vững cho hoạt động đối ngoại. Việc UNESCO ghi danh các di sản văn hóa không chỉ gia tăng niềm tự hào của người dân mà còn là uy tín, hình ảnh của địa phương. Chính vì vậy, sau khi Hồ sơ ứng cử Quốc gia “Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ” được Thủ tướng Chính phủ ký trình UNESCO, Bắc Ninh đã tích cực triển khai hoạt động tuyên truyền, quảng bá, vận động cho Hồ sơ trong các chương trình có liên quan như đón tiếp các đoàn lãnh đạo, cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam, các tổ chức quốc tế, nhà đầu tư nước ngoài nhân chuyến thăm và làm việc tại Bắc Ninh. Tỉnh thực hiện hiệu quả cam kết với UNESCO trong việc bảo vệ các di sản văn hóa đã được ghi danh là Dân ca Quan họ Bắc Ninh, Ca trù, Nghi lễ và trò chơi Kéo co, Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt.
Trong năm 2024, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức nhiều đoàn nghệ nhân, nghệ sĩ tham gia trình diễn giới thiệu, quảng bá di sản văn hóa ở nước ngoài, tiêu biểu như: Tham gia chương trình biểu diễn “Lễ hội mùa xuân”; cử nghệ sỹ tham gia Liên hoan di sản văn hoá phi vật thể Trung Quốc - ASEAN tại thành phố Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc; biểu diễn giới thiệu di sản Dân ca Quan họ và tranh dân gian Đông Hồ tại Pháp, Đức và Cộng hòa Séc nhân dịp kỷ niệm 10 năm thành lập hội đồng hương tại châu Âu. Tháng 11-2024, Dân ca Quan họ Bắc Ninh lại được giới thiệu tại Myanmar và để lại ấn tượng tốt đẹp với đại diện 50 quốc gia cùng các tổ chức quốc tế. Trong tháng 12 này, Dân ca Quan họ Bắc Ninh và Tranh dân gian Đông Hồ tiếp tục được giới thiệu quảng bá tại Úc và New Zealand.

Liền anh, liền chị Quan họ trong chương trình giao lưu nghệ thuật “Sum họp trúc mai”

Cùng với hoạt động trình diễn quảng bá di sản ở nước ngoài, tháng 10-2024, tại trụ sở Chính phủ, trong làn điệu đằm thắm, mượt mà của bài Quan họ “Mời nước mời trầu”, các nghệ sĩ Quan họ Bắc Ninh đã giới thiệu và mời Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Cường và các đoàn viên “trầu têm cánh phượng”. Hai Thủ tướng còn chiêm ngưỡng quy trình làm tranh dân gian Đông Hồ truyền thống; nghe nghệ nhân làng tranh Đông Hồ giới thiệu về kỹ thuật in tranh, ý nghĩa, giá trị nghệ thuật của dòng tranh độc đáo này và trực tiếp trải nghiệm in bức tranh “Cưỡi trâu thổi sáo” - mô tả vẻ đẹp thanh bình thơ mộng đặc trưng của miền quê Việt Nam... Đây là một trong số những sự kiện nổi bật trong chuỗi hoạt động ngoại giao văn hóa tạo dấu ấn đặc sắc của văn hóa Bắc Ninh trong năm 2024.
Ngoài ra, dịp đầu năm, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tham gia phối hợp tiếp đón Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân và Đoàn nữ Đại sứ, trưởng Đại biện, các cơ quan đại diện tổ chức quốc tế tham quan du xuân và thưởng lãm các di sản văn hóa tại cụm di tích lịch sử văn hóa đình, đền, chùa Đồng Kỵ, phường Đồng Kỵ, thành phố Từ Sơn; biểu diễn nghệ thuật phục vụ đoàn đại biểu quận Marzahn-Hellersdorf, thủ đô Béc-Lin của Cộng hòa Liên Bang Đức đến thăm và làm việc tại Bắc Ninh...

Sự hiện diện đặc sắc và tinh tế của các di sản văn hóa Bắc Ninh trong các hoạt động ngoại giao không chỉ để lại tình cảm, ấn tượng đẹp về hình ảnh văn hóa, con người Bắc Ninh thân thiện, mến khách, mà còn được các cơ quan báo chí truyền thông trong nước và quốc tế đưa tin lan tỏa mạnh mẽ, trở thành điểm nhấn nổi bật trong bức tranh thành công toàn diện của các chuyến công tác.  
Văn hóa là con đường ngắn nhất từ trái tim đến trái tim, là nhịp cầu hữu hiệu kết nối, đưa mọi người xích lại gần nhau thông qua việc chia sẻ những nét đẹp, giá trị và truyền thống văn hóa của quê hương, dân tộc. Thời gian tới, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tăng cường tuyên truyền, quảng bá giá trị văn hóa đặc sắc đến công chúng, du khách quốc tế thông qua các hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch; tuyên truyền về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác văn hóa đối ngoại đối với sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Nhiệm vụ trước mắt là tiếp tục hoàn tất thủ tục cần thiết, sớm đệ trình Hồ sơ ứng cử quốc gia đề nghị UNESCO đưa vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp “Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ”; phối hợp tổ chức hoạt động phục vụ công tác vận động cho Hồ sơ ứng cử quốc gia; tổ chức đoàn quảng bá Dân ca Quan họ Bắc Ninh và tranh dân gian Đông Hồ tại các quốc gia: Pháp, Thuỵ Sỹ, Áo, Uzbekistan, Kazakhstan...
Xác định hoạt động văn hóa đối ngoại là nhiệm vụ quan trọng, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Ninh luôn chủ động và tích cực giới thiệu, quảng bá hình ảnh miền đất, con người, những nét đặc sắc văn hóa của quê hương đến bạn bè trong nước và quốc tế. Qua đó, mở rộng quan hệ hợp tác với các địa phương, góp phần thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, làm phong phú và sâu sắc thêm những giá trị văn hóa truyền thống của quê hương.