Trồng nấm rơm, nấm sò theo hướng tuần hoàn đạt hiệu quả cao

Là giáo viên đã về nghỉ hưu, tháng 8-2023 bà Minh mạnh dạn vay 2 tỷ đồng từ nguồn của Ngân hàng Chính sách xã hội hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp để xây dựng mô hình trồng nấm rơm, nấm sò trong nhà từ nguyên liệu bông vải với quy mô 2.000 m2 tại thôn Ngang Nội, xã Hiên Vân (Tiên Du). Bà Minh cho biết: “Trước đây, nghe nói trồng nấm bằng bông vải thay cho bằng rơm tôi rất e ngại vì sợ mất vệ sinh. Tuy nhiên, sau quá trình nghiên cứu và được tư vấn hỗ trợ của cán bộ kỹ thuật Trung tâm Dịch và ứng dụng khoa học công nghệ-Sở Khoa học-Công nghệ Bắc Ninh giúp tôi hiểu trồng nấm bằng bông vải không chỉ cho hiệu quả kinh tế cao mà còn góp phần bảo vệ môi trường. Để có nguyên liệu bông an toàn, thay vì thu mua bông thải y tế, gia đình tôi liên kết với các doanh nghiệp may mặc thu mua bông, vải từ quá trình sản xuất chăn, gối thừa... Vì sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP nên quy trình phải bảo đảm an toàn ngay từ ban đầu. Bông sau khi đưa về trải qua nhiều công đoạn như xay, ủ vôi sau đó hấp, sấy để loại bỏ vi sinh độc hại. Trong quá trình xử lý, chúng tôi tiến hành đo nồng độ pH, canh nhiệt độ, độ ẩm để bảo đảm cho quá trình cấy mô giống”. Cũng theo chia sẻ của bà Minh, nấm vốn là loại thực vật ưa sạch nên nếu bông không được xử lý theo quy trình bảo đảm vệ sinh thì nấm sẽ nhanh chóng bị nhiễm bệnh và chết. Nắm được điều này nên tôi luôn tuân thủ nghiêm quy trình sản xuất từ xử lý nguyên liệu đến chăm sóc, thu hoạch. Giá và nguồn bông nguyên liệu tương đối ổn định nên việc mua và vận chuyển dễ dàng, không phụ thuộc vào mùa vụ như khi sử dụng rơm truyền thống.
Nếu như trồng nấm bằng rơm, trải qua công đoạn xử lý thì vẫn tốn rất nhiều diện tích, tuy nhiên khi sử dụng bông, điều này đã được giải quyết. Theo đó, thay vì trồng nấm rơm ngoài trời, mô hình của gia đình bà Minh có thể sử dụng diện tích nhà kín nhằm cách ly hoàn toàn với môi trường bên ngoài, từ đó giảm tác động từ thời tiết, dịch bệnh. Trồng nấm rơm bằng bông vải trong nhà kín không đòi hỏi diện tích đất lớn nên dễ dàng triển khai. Nhờ đó, công chăm sóc nhẹ hơn, dễ quản lý dịch bệnh hơn so với trồng nấm rơm truyền thống. Đặc biệt, trồng nấm rơm trong nhà còn chủ động được thời điểm sản xuất, bán giá cao hơn so bình thường. Do được trồng theo công nghệ sạch, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học nên đầu ra sản phẩm rất thuận lợi. Ngoài tiêu thụ trong tỉnh, sản phẩm nấm rơm, nấm sò của gia đình được tiêu thụ rộng rãi tại các nhà hàng, siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch tại Hà Nội.
Hiện nay, mô hình trồng nấm của bà Minh sản xuất khoảng 2.000 mô nấm, cho sản lượng 3-3,5 tấn nấm thương phẩm/tháng. Với giá bán từ 90-110 nghìn đồng/kg, mỗi tháng doanh thu khoảng 350 triệu đồng. Sau khi thu hoạch nấm rơm, bông vải tiếp tục được sử dụng để phối trộn với cám ngô, cám gạo, đường, bột nhẹ làm nguyên liệu sản xuất phôi bịch trồng nấm sò. Với mỗi bịch trồng nấm sò, sau 25-30 ngày chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật sẽ cho thu hoạch trong thời gian 45-60 ngày. Với 30.000 bịch nấm sò, mỗi tháng cung ứng ra thị trường từ 4,5-5 tấn nấm sò tươi, đem lại doanh thu xấp xỉ 150 triệu đồng. Ngoài thu nhập từ nấm rơm, nấm sò, nguyên liệu trồng nấm sau khi đã thu hoạch được tận dụng làm nguồn phân bón cho trồng rau, cây ăn quả, hoa, cây cảnh rất có giá trị.
Mặc dù đi vào sản xuất chưa lâu nhưng mô hình trồng nấm rơm, nấm sò từ  vải bông của gia đình bà Minh đã giúp tạo việc làm ổn định cho 7-10 lao động, thu nhập trung bình từ 8-9 triệu đồng/tháng. Việc tận dụng bông vải thừa để trồng nấm không chỉ là giải pháp xử lý rác thải công nghiệp một cách hiệu quả mà còn góp phần mang lại việc làm và thu nhập cho nhiều người. Đặc biệt, bông vải và các nguyên liệu khác sau khi trồng nấm có thể tận dụng làm phân bón cho các loại cây trồng hoặc trồng rau chính là quá trình sản xuất tuần hoàn, hạn chế chất thải và đa dạng thêm nguồn nông sản để cung cấp cho thị trường. Ngoài sản xuất, mô hình trồng nấm của bà Minh còn đẩy mạnh tư vấn, chuyển giao kỹ thuật cho người dân và những đơn vị có nhu cầu để nhân rộng mô hình.