Độc đáo dự án giành giải Nhất cuộc thi KHKT quốc gia năm 2025

Những ngày tháng 3, ngôi trường trăm tuổi mang tên danh nhân văn hóa Hàn Thuyên nối tiếp những niềm vui. Vừa giành 3 giải Nhất quốc gia cuộc thi An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai (ngày 7-3), đến ngày 21-3, hai tài năng trẻ Nguyễn Trịnh Bắc, lớp 12A1 và Nguyễn Lê Minh Khôi, lớp 12A4 lại mang vinh quang về cho nhà trường và ngành GD-ĐT Bắc Ninh với dự án độc đáo giành giải Nhất quốc gia cuộc thi Khoa học kỹ thuật (KHKT) có tên “Mũ bảo hiểm tiện ích AT-05”.

Nguyễn Lê Minh Khôi (trái) và Nguyễn Trịnh Bắc tại Trường Đại học Tôn Đức Thắng (TP Hồ Chí Minh) ngày 21-3.

Vẫn vẹn nguyên niềm hứng khởi trước thành quả lớn lao, em Nguyễn Lê Minh Khôi kể: Từ năm lớp 10, em đã quan tâm và muốn thiết kế ra chiếc mũ bảo hiểm làm sao để bảo đảm an toàn nhất cho người điều khiển phương tiện mô tô, xe gắn máy. Ý tưởng sáng tạo đầy tính nhân văn ấy nhanh chóng được truyền cảm hứng khi em trao đổi với Nguyễn Trịnh Bắc. Trịnh Bắc và Minh Khôi không chỉ là đôi bạn thân từ nhỏ mà 2 em còn chung niềm đam mê nghiên cứu sáng tạo khoa học, với năng lực vượt trội ở các môn khoa học tự nhiên là Toán, Lý, Hóa.
Trong cả năm lớp 10, đôi bạn thân ấp ủ ý tưởng lớn nhưng chưa tiết lộ mà âm thầm tự tìm hiểu thông tin trên mạng, ngoài thị trường về các loại mũ bảo hiểm hiện đại bậc nhất đang bày bán, từ đó tìm hướng nghiên cứu riêng của mình, đó là đề cao độ an toàn của chiếc mũ bảo hiểm với người tham gia giao thông.
Sau một thời gian tập trung trí tuệ nghiên cứu, tìm hiểu, Minh Khôi và Trịnh Bắc nhận ra rằng khi điều khiển mô tô, xe gắn máy, người lái rất khó khăn trong sử dụng các cảnh báo gắn trên xe. Trong khi đó, các loại mũ bảo hiểm trên thị trường, dù rất hiện đại (như kết nối bluetooth không dây hỗ trợ nghe nhạc và nghe điện thoại, đèn chiếu sáng, LED cảnh báo thông minh…) nhưng không được thiết kế sẵn các vị trí lắp đặt tính năng cảnh báo nguy cơ mất an toàn gắn trực tiếp trên mũ. Đó là lý do dự án của đôi bạn thân ra đời, với sự hướng dẫn nhiệt tình của giáo viên Vật lý Nguyễn Thị Thùy Linh, người nhiều năm hướng dẫn học sinh của trường thi đạt giải KHKT cấp tỉnh và anh Nguyễn Anh Linh, sinh viên Đại học An ninh Hà Nội, cựu học sinh Trường THPT Hàn Thuyên, người từng giành giải Nhất quốc gia và giải Ba cuộc thi KHKT quốc tế - ISEF 2021 tại Hoa Kỳ với dự án “Cánh tay robot dành cho người khuyết tật liệt cơ tay toàn phần”.
Dự án lúc đầu có tên khá dài thuộc lĩnh vực cơ khí đó là “Nghiên cứu, chế tạo mũ bảo hiểm tích hợp các tính năng cảnh báo nguy cơ mất an toàn khi tham gia giao thông bằng xe mô tô, xe gắn máy” đã vinh dự là 1 trong 2 dự án giành giải Nhất cấp tỉnh. Nhận thấy đây là sản phẩm rất thú vị, hữu ích và có tính ứng dụng cao trong đời sống thực tiễn, Sở GD-ĐT quyết định chọn hoàn thiện để tham dự cuộc thi KHKT quốc gia, tổ chức tại TP Hồ Chí Minh từ ngày 19 đến 21-3.

Trong khoảng 1 năm (từ tháng 3-2024 đến tháng 3-2025), 2 em tập trung cao cho công tác nghiên cứu, chế tạo chiếc mũ bảo hiểm mới với các tính năng an toàn vượt trội như mong muốn. Rất nhiều khó khăn đặt ra trong quá trình nghiên cứu, từ việc tháo, lắp chiếc mũ bảo hiểm đạt chuẩn được mua trên thị trường, sau đó thiết kế ra chiếc mũ mới vẫn đạt chuẩn nhưng có thêm nhiều tính năng an toàn đối với người sử dụng… Càng làm, càng phát sinh nhiều khó khăn, như việc mua vật liệu, rồi thuê in 3D bản thiết kế mới... Nhưng càng làm, các em lại càng bị cuốn hút bởi niềm say mê nghiên cứu khoa học ấy luôn được truyền cảm hứng mạnh mẽ từ cô Nguyễn Thị Thùy Linh, anh Nguyễn Anh Linh và cán bộ Sở GD-ĐT. Ngày 19-3, sản phẩm độc đáo có tên “Mũ bảo hiểm tiện ích AT-05” của Minh Khôi và Trịnh Bắc được trưng bày như điểm nhấn tại cuộc thi KHKT quốc gia tổ chức tại Trường Đại học Tôn Đức Thắng (TP Hồ Chí Minh).
Đứng trước tập thể ban giám khảo 5 người, cả Minh Khôi và Trịnh Bắc đều rất tự tin trả lời đầy đủ, chi tiết các câu hỏi từ ban giám khảo bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh. Ban giám khảo là những chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành cũng đều bất ngờ trước nhiều tính năng vượt trội của sản phẩm “Mũ bảo hiểm tiện ích AT-05” đó là có thể: cảnh báo khi chưa cài quai, cảnh báo nếu có nồng độ cồn, cảnh báo khi buồn ngủ, đặc biệt là cảnh báo khi xảy ra tai nạn (khi xảy ra tai nạn, tín hiệu sẽ gửi thông báo khẩn cấp kèm vị trí tai nạn cho người thân được biết)…
Theo lý giải của tác giả dự án, chi phí cho 1 chiếc mũ bảo hiểm tiện ích AT-05 chỉ khoảng 1,6 triệu đồng gồm: 600 nghìn mua chiếc mũ bảo hiểm đạt chuẩn và 1 triệu mua các vật liệu để thiết kế thành chiếc mũ bảo hiểm tiện ích hoàn chỉnh. Rõ ràng, so với nhiều chiếc mũ bảo hiểm trị giá hàng nghìn USD trên thị trường, tuy thông minh nhưng lại thiếu các tính năng an toàn như trên, thì sản phẩm của các em không chỉ độc đáo mà còn rất phù hợp trong đời sống thực tiễn.
Hoàn thành xuất sắc các câu hỏi từ ban giảm khảo, cả Minh Khôi và Trịnh Bắc đều rất tự tin về kết quả dự án. Bởi vậy, giải Nhất quốc gia cho sản phẩm “Mũ bảo hiểm tiện ích AT-05”, tuy bất ngờ nhưng không ngạc nhiên.
Năm 2021, lần đầu tiên ngành GD-ĐT Bắc Ninh có sản phẩm đoạt giải cuộc thi KHKT quốc tế - ISEF 2021 tại Hoa Kỳ, đó là dự án “Cánh tay robot dành cho người khuyết tật liệt cơ tay toàn phần” của nhóm tác giả Phạm Đức Linh và Nguyễn Đức An, học sinh Trường THPT Hàn Thuyên. Hy vọng năm nay, ngôi trường trăm tuổi mang tên danh nhân văn hóa Hàn Thuyên tiếp tục lập kỳ tích cho tỉnh và ngành, nếu sản phẩm “Mũ bảo hiểm tiện ích AT-05” được Bộ GD-ĐT lựa chọn, tiếp tục hoàn thiện để tham dự cuộc thi KHKT quốc tế - ISEF 2025.