Mở rộng chính sách đãi ngộ đối với nghệ nhân

Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Trần Thị Vân tham gia thảo luận tại Tổ 13, chiều ngày 18-6.

Về chính sách đối với nghệ nhân, quy định tại Điều 13 dự thảo Luật, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Trần Thị Vân cho rằng: Nghệ nhân chính là chủ thể của di sản văn hóa phi vật thể. Luật Di sản văn hoá năm 2001 không quy định chính sách đãi ngộ đối với nghệ nhân. Đến năm 2009, tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hoá đã sửa đổi, bổ sung Điều 26 của Luật Di sản văn hoá năm 2001, trong đó khoản c, Điều 26 có quy định “Trợ cấp sinh hoạt hằng tháng và ưu đãi khác đối với nghệ nhân đã được phong tặng danh hiệu vinh dự nhà nước có thu nhập thấp và hoàn cảnh khó khăn”. Báo cáo tổng kết thi hành Luật cho thấy đến nay mới có 20 trong tổng số gần 2000 nghệ nhân được hưởng trợ cấp mà đa phần các nghệ nhân này được tiếp cận ở chính sách an sinh xã hội và hỗ trợ người thu nhập thấp theo Nghị định 109 của Chính phủ. Bên cạnh đó, những quy định chung chung, không có các tiêu chí cụ thể gây khó khăn trong triển khai thực hiện.

Đại biểu Trần Thị Vân dẫn chứng hiệu quả của việc cần thiết đãi ngộ đối với đội ngũ những nghệ nhân để phát huy vai trò của họ trong gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá. Tỉnh Bắc Ninh thực hiện rất tốt chế độ đãi ngộ đối với nghệ nhân trong lĩnh vực di sản văn hoá. HĐND tỉnh Bắc Ninh đã xây dựng và ban hành Nghị quyết số 213/2015/NQ-HĐND17 ngày 09/12/2015 quy định về chế độ đãi ngộ đối với nghệ nhân trong lĩnh vực di sản văn hoá phi vật thể; hỗ trợ chế độ phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp và chế độ bồi dưỡng đối với người làm việc tại Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh. Theo chính sách này, nghệ nhân được UBND tỉnh phong tặng được tặng tiền thưởng một lần bằng 7 lần mức lương cơ sở do nhà nước quy định. Trong đó, đối với nghệ nhân trong loại hình di sản được UNESCO ghi danh được hưởng thêm số tiền trợ cấp hàng tháng bằng 1 lần mức lương cơ sở; Trường hợp người được phong tặng danh hiệu nghệ nhân trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể tỉnh Bắc Ninh khi được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu "Nghệ nhân ưu tú", "Nghệ nhân nhân dân" mà nhà nước không có chế độ đãi ngộ thì được áp dụng thụ hưởng một mức (một lần) chế độ đãi ngộ của tỉnh với mức trợ cấp hàng tháng bằng 1,5 lần mức lương tối thiểu đối với Nghệ nhân ưu tú và 2 lần mức lương tối thiểu đối với Nghệ nhân nhân dân... Ngoài ra, Bắc Ninh còn hỗ trợ kinh phí hằng năm cho các câu lạc bộ Quan họ hoạt động. Đến nay, Bắc Ninh có gần 90% thôn, làng, khu phố có ít nhất 1 Câu lạc bộ Quan họ. Từ chính sách này, Bắc Ninh đã phát huy tài năng của các nghệ nhân vào việc lan tỏa, gìn giữ giá trị văn hoá phi vật thể.

Tại điểm d, khoản 1, Điều 13 dự thảo Luật quy định: “ Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú được nhà nước phong tặng được hưởng trợ cấp sinh hoạt hàng tháng, hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm y tế, được hỗ trợ chi phí mai táng khi chết”. Đại biểu Trần Thị Vân cho rằng như vậy là chưa đề cập đến chính sách hỗ trợ, trợ cấp đối với Nghệ nhân dân gian, trong khi đó Nghệ nhân dân gian là danh hiệu cao quý của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam trao cho những người có thành tích trong sáng tạo, sở hữu, bảo tồn và truyền dạy các giá trị văn hóa dân gian ở nhiều lĩnh vực khác nhau như: Ca trù, Quan họ, Hát Xoan, Chầu văn…Do vậy đại biểu đề nghị bổ sung Nghệ nhân dân gian vào đối tượng hưởng chính sách đối với nghệ nhân.