Từ tiếng trống khuyến học đến các mô hình học tập tại Yên Phong

Nhiều năm liền, Yên Phong luôn là điểm sáng tiêu biểu của tỉnh về phong trào khuyến học, khuyến tài. Điểm sáng ấy cũng luôn được nêu gương trong các hội nghị của T.Ư Hội Khuyến học Việt Nam. Trong đó nét riêng của khuyến học Yên Phong, nay đã lan tỏa đến nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh là phong trào “Tiếng trống khuyến học ban đêm”.

Ông Nghiêm Đình Thường, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học huyện cho biết, phong trào “Tiếng trống khuyến học ban đêm” của Yên Phong hiện đã lan tỏa đến 69/74 thôn, khu phố trên địa bàn huyện. Do đã trở thành nét đẹp, nét văn hóa riêng có, hy vọng thời gian tới “Tiếng trống khuyến học ban đêm” sẽ được thực hiện đồng thời ở 74/74 thôn, khu phố.

Điểm sáng của phong trào “Tiếng trống khuyến học ban đêm” ở Yên Phong phải nói đến thôn Trác Bút (thị trấn Chờ). Tại đây, từ năm 1998, cụ Nguyễn Văn Thúc, nguyên Chủ tịch Ủy ban hành chính huyện sau một thời gian dài trăn trở suy nghĩ tìm giải pháp quản lý hiệu quả học sinh ngoài nhà trường ở Trác Bút, đã trở thành một trong những người khởi nguồn ra “Tiếng trống khuyến học ban đêm”. Cụ cũng là người cần mẫn làm cái việc không công này đến tận khi qua đời (năm 2004).

Theo ông Nguyễn Văn Chung, trưởng nam cụ Nguyễn Văn Thúc, “Tiếng trống khuyến học ban đêm” mà cụ Thúc nghĩ ra thực chất bắt nguồn từ truyền thống tiếng kẻng học ban đêm ở Phú Mẫn (thị trấn Chờ). Tiếng kẻng ấy có từ quả bom chết được nhân dân Phú Mẫn thu lượm trong những năm chống chiến tranh phá hoại miền Bắc của Đế quốc Mỹ. Tiếng kẻng học ban đêm cũng có những hiệu quả nhất định nhưng khó hiện thực hóa tại các địa phương khác, nhất là nơi địa bàn rộng. Từ tiếng kẻng học ban đêm, cụ Thúc và một số đồng sự đã chuyển thành “Tiếng trống khuyến học ban đêm”. Nội dung do cụ Thúc nghĩ ra và tự ghi âm vào băng casset, rồi phát trên hệ thống loa truyền thanh thôn Trác Bút.

Từ Trác Bút, phong trào “Tiếng trống khuyến học ban đêm” nhanh chóng lan tỏa mạnh mẽ đến nhiều thôn, khu phố trên địa bàn huyện, các huyện trong tỉnh và nhiều tỉnh, thành phố đến học tập theo gương.

Ngày nay, trên địa bàn tỉnh cũng có nhiều nơi thực hiện “Tiếng trống khuyến học ban đêm”, nhưng người ta vẫn nhớ đến nơi khởi nguồn là huyện Yên Phong. Trong các phong trào khuyến học, khuyến tài những năm gần đây, Yên Phong luôn là đơn vị dẫn đầu, là điểm sáng toàn diện của tỉnh Bắc Ninh và toàn quốc.

Năm 2014, khi Thủ tưởng Chính phủ và UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch thực hiện đề án “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong các gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020”, Hội Khuyến học Yên Phong đã tập trung tuyên truyền để các tầng lớp nhân dân nhận thức sâu sắc vai trò của tri thức trong quá trình phát triển, làm tiền đề xây dựng các mô hình học tập trong gia đình, dòng họ và cộng đồng dân cư.

Các mô hình học tập gồm có: Gia đình học tập, dòng họ học tập, cộng đồng học tập (cấp thôn, xã), đơn vị học tập (trường học). Dựa trên các mô hình, Hội Khuyến học đã lựa chọn những nhân tố, những điểm sáng tiêu biểu để xây dựng, chỉ đạo điểm làm cơ sở nhân rộng đến các địa phương. Theo đó, mô hình gia đình học tập ở Yên Phong có gia đình ông Trần Thọ Lan, thôn Phấn Động (xã Tam Đa) và gia đình ông Trần Văn Xuân ở Đông Xá (xã Đông Phong); dòng họ học tập có họ Lê Danh ở thôn Đông (xã Tam Giang), họ Trần ở xã Yên Phụ; cộng đồng học tập có thôn Chân Lạc (xã Dũng Liệt), thôn Phấn Động (xã Tam Đa), thị trấn Chờ và xã Đông Phong; đơn vị học tập có Trường THPT Yên Phong 1 và Trường THCS Tam Giang. Các mô hình học tập được chỉ đạo điểm đều bám sát các tiêu chí thi đua của Hội Khuyến học Việt Nam, trong triển khai có khảo sát, đăng ký và chấm điểm cuối năm.

Từ các mô hình học tập điểm, hàng năm Hội Khuyến học huyện sẽ tổng kết rút kinh nghiệm, làm cơ sở nhân rộng và đề ra các mục tiêu phấn đấu cho từng năm cũng như cả nhiệm kỳ.

Trong nhiệm kỳ 2016-2021, Hội Khuyến học Yên Phong lấy việc chỉ đạo phong trào thi đua xây dựng các mô hình học tập làm trọng tâm của hoạt động khuyến học khuyến tài. Phấn đấu đến cuối nhiệm kỳ có 75% gia đình đạt danh hiệu “Gia đình học tập”; 65% dòng họ đạt danh hiệu “Dòng họ học tập”; 70% cộng đồng đạt danh hiệu “Cộng đồng học tập”; 65% đơn vị đạt danh hiệu “Đơn vị học tập”. Đạt được các mục tiêu nói trên, Yên Phong tiếp tục vinh dự là điểm sáng tiêu biểu về phong trào khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập của tỉnh.