Viết về người lính

Quốc phòng, quân sự địa phương vốn là mảng đề tài “khô, khổ, khó” với những điều lệnh, súng, pháo, đạn, huấn luyện, diễn tập, lại thêm nhiều thuật ngữ, quy định về bảo mật… Nhưng gắn bó với Bộ đội Cụ Hồ, người làm báo cũng gặt hái được nhiều điều bổ ích.

Phóng viên Báo Bắc Ninh tác nghiệp phản ánh hoạt động của lực lượng vũ trang tỉnh.

Những ngày đầu theo mảng quân sự, tôi háo hức theo bộ đội đi diễn tập khu vực phòng thủ (KVPT) cấp huyện nhưng đến phần thực binh bắn đạn hơi, thuốc nổ lại không dám xuống trận địa. Lúc ấy, nhìn chỉ thấy thiên la, địa võng của bãi mìn, bãi phóng nổ, cũng không định hình được ý định tiến công trong khu vực diễn tập… Thôi vì an toàn, mà thú thực là vì sợ nên đành chốt tại khán đài rồi zoom máy ảnh vào mà chụp. Đi vài lần cũng quen dần với tiếng nổ, lại được các “phóng viên không chuyên” của Bộ CHQS tỉnh chỉ điểm, dẫn đường nên dám chạy theo bộ đội, rồi chạy trước đón đầu để có những ảnh cận, ảnh chớp lửa đầu nòng súng.
Làm báo tỉnh, tuyên truyền về diễn tập cấp cao nhất là diễn tập KVPT tỉnh. Ở đó có những tiếng nổ ầm trời và có thực binh trên địa bàn rộng lớn tại Trường bắn Quốc gia khu vực 1 với pháo cao xạ, hoả lực, thuốc nổ và súng bộ binh. Qua từng cuộc diễn tập, nếu bộ đội trưởng thành thêm kỹ, chiến thuật thì cánh phóng viên cũng thêm dạn dầy “trận mạc”. Năm 2011 đứng trên đài quan sát, năm 2017 xuống sát trận địa và diễn tập KVPT tỉnh, năm 2022 đã bám sát theo bước tiến của bộ đội.  Vì bắn đạn thật rất nhiều nguy hiểm nên phóng viên chủ động nắm chắc ý định chiến thuật: Vị trí giả định địch đóng quân ở đâu; các mũi tiến công của ta tập kết và tiến quân như thế nào; hoả lực bố trí ra sao... để tác nghiệp. Khai hoả đầu tiên là DKZ, rồi B41 và với hai loại này chụp ảnh phải đứng ngang, giữ khoảng cách an toàn vì nguyên lý dùng đạn phản lực. Đến khi tiến theo bộ binh, phóng viên lại phải chạy trước, còn chạy sau thì chỉ chụp được lưng bộ đội… Cứ thế bám theo bộ đội chụp những bức ảnh sinh động và cảm nhận chân thực để viết tin, bài.
Đấy là diễn tập, tức là có sẵn ý định, kế hoạch và chủ động được phương án an toàn cho phóng viên. Nguy hiểm nhất là những lần theo chân bộ đội đi xử lý bom vào ngày 17-9-2014 tại thôn Cả, phường Hồ (Thuận Thành) và ngày 16-1-2019 ở khu Đồng Đoan, thôn Đoan Bái, xã Đại Bái (Gia Bình). Đây là những quả bom sót lại trong chiến tranh với tình trạng còn nguyên đầu nổ, là “tử thần” ẩn nấp trong lòng đất có thể phát hoả bất kỳ lúc nào và bán kính sát thương khi nổ là 1 km, phạm vi bảo đảm an toàn 2 km. Tác nghiệp trong tình huống ấy mà bảo là không sợ là nói dối. Hành động quả cảm của những người lính công binh Bộ CHQS tỉnh khi cẩn thận bới đất, bình tĩnh, tự tin dùng các kỹ thuật nghiệp vụ để vô hiệu quả bom đã truyền dũng khí để người ngoài nghề như tôi đi theo, bám lại đưa tin về vụ việc.
 Và cũng chính những lần theo chân người lính như thế đã giúp người làm báo thêm can trường để tham gia vào trận chiến chống “giặc Covid-19”. Khi ấy, lực lượng vũ trang tỉnh huy động hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ tổ chức tiếp nhận cách ly y tế tập trung, tham gia các chốt, giúp đỡ nhân dân thu hoạch nông sản và nhiều nhiệm vụ khác. Nhiều nam, nữ quân nhân bám chốt chống dịch hàng tháng trời không về nhà... Là phóng viên tuyên truyền về quân sự, tôi cũng có lý do để quyết định “dấn thân”, trước là theo bước chân bộ đội, rồi vào những “điểm nóng” đưa tin về phòng, chống dịch. Cũng như những người lính không kể nắng, mưa, đêm, ngày để có mặt ở khu cách ly, rồi các chốt kiểm soát dịch... đưa những thông tin chính xác, thời sự nóng hổi nhất, kịp thời cổ vũ các lực lượng và nhân dân chung tay đẩy lùi dịch bệnh.
Thế mới thấy, “nghề báo” và “nghề lính” cùng vất vả, hiểm nguy, đều đòi hỏi “Khó khăn nào cũng vượt qua” mới trưởng thành.