Đa dạng hóa mô hình cung cấp nước sạch cho người dân nông thôn

Những năm qua, từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB), nguồn vốn xã hội hóa, toàn tỉnh đẩy mạnh cung cấp nước sạch, nước hợp vệ sinh đến người dân nông thôn. Đến nay, tỷ lệ số dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 96%, trong đó 47% người dân được sử dụng nước sinh hoạt theo quy chuẩn của Bộ Y tế.

Nhiều công trình đạt hiệu quả đầu tư cao, với gần 100% số người đã sử dụng nước sạch, điển hình là các trạm cấp nước phường Đình Bảng (thị xã Từ Sơn), xã An Thịnh, Mỹ Hương, Trừng Xá, Trung Chính, Trung Kênh, Tân Lãng  (Lương Tài), xã Song Hồ, An Bình, Trí Quả (Thuận Thành), xã Văn Môn, Tam Giang (Yên Phong), xã Phù Lãng (Quế Võ), xã Tân Chi (Tiên Du)...

Thăm Nhà máy cấp nước sạch tập trung xã Tam Giang (Yên Phong), ông Lưu Văn Bắc, Phó Giám đốc Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh cho biết, tổng kinh phí đầu tư cả hai giai đoạn của nhà máy khoảng 95 tỷ đồng từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn và vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB), Nhà máy cấp nước sạch tập trung xã Tam Giang đủ khả năng đáp ứng nhu cầu sử dụng nước sạch của gần 70 nghìn người dân. Với hơn 10 km đường ống truyền tải trục chính; hơn 75 km đường ống mạng, ống dich vu seo vụ và hơn 5.100 đồng hồ nước, công suất thiết kế 12.500m³ /ngày, đêm, Nhà máy đã góp phần khắc phục tình trạng thiếu nước sạch sinh hoạt cho người dân các xã: Tam Giang, Đông Thọ, Yên Phụ và dự kiến đến cuối năm 2015 mở rộng quy mô cấp nước sạch cho các xã: Đông Tiến, Hòa Tiến (Yên Phong), Hương Mạc, Phù Khê (thị xã Từ Sơn).

Ông Nguyễn Văn Thái, thôn Vọng Nguyệt, xã Tam Giang (Yên Phong) cho biết: “Những năm trước đây, gia đình tôi phải sử dụng nguồn nước từ giếng khoan để phục vụ sinh hoạt hằng ngày. Tuy nhiên, do nguồn nước ngầm bị ô nhiễm, cho nên gia đình phải xây dựng hệ thống bể lọc khá tốn kém. Sau khi Nhà máy cấp nước sạch tập trung xã Tam Giang hoàn thành, gia đình là một trong những hộ đi đầu lắp đặt, sử dụng nguồn nước sạch từ Nhà máy bởi chất lượng nước bảo đảm và chi phí giảm nhiều so với dùng nước giếng khoan như trước đây”.

Cùng gia đình ông Thái, có hơn 5.100 hộ gia đình đăng ký lắp đặt, sử dụng nước của Nhà máy. Đánh giá về hiệu quả của Nhà máy cấp nước sạch tập trung xã Tam Giang, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Phong Đặng Trần Trung chia sẻ, một trong những tiêu chí về môi trường để các địa phương đạt chuẩn nông thôn mới là tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy chuẩn quốc gia, vì vậy hoạt động của nhà máy không chỉ giúp người dân khắc phục tình trạng thiếu nước sạch trong sinh hoạt mà còn là điều kiện, là tiền đề để các địa phương hoàn thành tiêu chí về môi trường, tiến tới đạt chuẩn nông thôn mới.

Cùng với các công trình cung cấp nước sạch được xây dựng từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB), để nâng cao tỷ lệ người dân nông thôn sử dụng nước sạch những năm gần đây tỉnh đã có nhiều chính sách khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư cung cấp nước sạch nông thôn. Bởi trên thực tế, nguồn vốn đầu tư hằng năm của Nhà nước cho chương trình này còn hạn chế, chưa tập trung. Các địa phương có dự án cấp nước đang thi công không đủ vốn đối ứng, do vậy việc thi công công trình còn gặp nhiều khó khăn.

Là người tiên phong trong việc xã hội hóa xây dựng công trình cung cấp nước sạch nông thôn, bà Đinh Thị Hồng, Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Phú Quang (Lương Tài) cho biết: “Ban đầu, doanh nghiệp rất băn khoăn đầu tư vào lĩnh vực này bởi nguồn vốn đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn chậm. Tuy nhiên, để khắc phục tình trạng người dân phải sử dụng nước không hợp vệ sinh và nhờ chính sách hỗ trợ của tỉnh, doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư hai nhà máy cấp nước sạch. Nhà máy An Thịnh, xã An Thịnh, huyện Lương Tài, với tổng mức đầu tư 160 tỷ đồng, cung cấp nước cho 6 xã, với 6.000 hộ dân (25 nghìn nhân khẩu). Hiện công ty tiếp tục đầu tư xây dựng Nhà máy nước sạch Quảng Phú, xã Quảng Phú, huyện Lương Tài, với tổng mức đầu tư 180 tỷ đồng, cung cấp nước sạch cho 10 xã của hai huyện Lương Tài và Thuận Thành”.

Để hoàn thành mục tiêu đến hết năm 2015, tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng các nguồn nước hợp vệ sinh đạt 100%, trong thời gian tới Bắc Ninh cần tích cực hơn nữa trong việc đầu tư, xây dựng các nhà máy xử lý nước sạch từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn. Đồng thời chú trọng huy động các doanh nghiệp tham gia xây dựng, quản lý và khai thác, nhằm giảm gánh nặng đầu tư của Nhà nước đối với các công trình cung cấp nước sạch tập trung cho người dân khu vực nông thôn. Mặt khác, cần có kế hoạch lồng ghép đầu tư xây dựng chương trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn với các chương trình xây dựng nông thôn mới, chương trình xóa đói, giảm nghèo, thủy lợi. Ngoài ra, cần có chính sách ưu đãi, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư xây dựng công trình cấp nước tập trung.