Đánh giá nhu cầu nhà ở cho lao động nước ngoài để có giải pháp phù hợp

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Xây dựng và UBND tỉnh về việc làm rõ phản ánh một số đối tượng là người nước ngoài sử dụng nhà ở xã hội trái quy định, Sở Xây dựng tích cực phối hợp với các ngành chức năng, địa phương rà soát, kiểm tra toàn diện các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh. Tổng hợp, đánh giá về nhu cầu nhà ở cho lao động người nước ngoài trong và ngoài KCN để đề xuất các giải pháp phù hợp.

Theo ông Nguyễn Tuấn Dũng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng: Đơn vị và các địa phương ban hành nhiều văn bản đôn đốc, đề nghị các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, Ban Quản trị tòa nhà căn cứ hợp đồng mua bán, cho thuê và các quy định của pháp luật tổ chức kiểm tra, rà soát các căn hộ. Khi phát hiện chủ hộ mua, bán, cho thuê trái quy định, yêu cầu các hộ gia đình, cá nhân chấm dứt việc mua bán, cho thuê lại căn hộ (đặc biệt liên quan đến các đối tượng người nước ngoài) trái quy định pháp luật. Trường hợp các chủ đầu tư, Ban quản trị toà nhà, cá nhân, hộ gia đình không chấp hành theo quy định phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật khi các cơ quan chức năng kiểm tra, rà soát nếu phát hiện sai phạm.
Qua công tác kiểm tra, rà soát, đã phát hiện 14 dự án với khoảng 640 căn hộ sau khi mua, chủ hộ cho người nước ngoài sinh sống dưới nhiều hình thức,
như: Kết hôn với người nước ngoài, cho ở nhờ, cho thuê lại. Trong đó, thành phố Bắc Ninh có 581/640 căn hộ có người nước ngoài cư trú, chiếm 90%. Qua rà soát, kiểm tra, tuyên truyền, vận động, đến nay 516 chủ căn hộ đã di chuyển người nước ngoài ra khỏi căn hộ, còn lại 124 hộ, trong đó nhiều hộ sau khi mua nhà ở xã hội thì lấy vợ hoặc chồng là người nước ngoài. Sở Xây dựng đang tiếp tục đề nghị các địa phương và chủ đầu tư kiểm tra, rà soát, yêu cầu di chuyển người nước ngoài, các đối tượng đang lưu trú, tạm trú không đúng quy định ra khỏi các dự án nhà ở xã hội, thời gian hoàn thành xong trước ngày 15 - 11 - 2024.
Toàn tỉnh hiện có 14 dự án nhà ở xã hội của 13 chủ đầu tư với tổng số 7.392 căn hộ, trong đó nhiều dự án đã được nghiệm thu đưa vào sử dụng trên 5 năm, và có khoảng 1.695 người nước ngoài đang lưu trú.

Thành phố Bắc Ninh tiếp tục rà soát, xử lý các trường hợp người nước ngoài sinh sống trong khu nhà ở xã hội.

Qua kiểm tra, rà soát đã nảy sinh một số khó khăn, vướng mắc trong công tác quản lý Nhà nước về dự án nhà ở xã hội. Theo nguyên tắc việc thực hiện chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội phải bảo đảm đúng đối tượng, đủ điều kiện theo quy định. Sở Xây dựng và các cơ quan liên quan nhận thấy một số hạn chế về quy định pháp luật về nhà ở xã hội. Cụ thể, theo Điều 89 của Luật Nhà ở năm 2023, trong thời gian trước và sau 5 năm kể từ ngày thanh toán hết tiền mua nhà, chưa quy định rõ việc cấm người mua nhà ở xã hội cho các đối tượng khác thuê trong đó bao gồm cả đối tượng là người nước ngoài. Theo quy định pháp luật về cư trú cũng chưa quy định rõ việc cấm các đối tượng khác đăng ký cư trú tại các căn hộ nhà ở xã hội. Ngoài ra, theo quy định tại Nghị định 16/2022/NĐ-CP ngày 28 - 1 - 2022 quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng cũng chưa rõ quy định xử lý vi phạm đối với người mua, cho thuê lại nhà ở xã hội.
Bắc Ninh là một trong những tỉnh phát triển mạnh về công nghiệp, đang hiện diện gần 2.500 dự án đầu tư nước ngoài trong và ngoài các KCN tập trung của 41 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 12.000 lao động người nước ngoài được cấp phép lao động. Đây là một tiềm năng cho giao lưu văn hóa và phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch, nhưng các địa phương cần rà soát, đánh giá nhu cầu về nhà ở cho người nước ngoài đến sinh sống, làm việc tại tỉnh để đề xuất những giải pháp phù hợp bởi trên thực tế, nhu cầu về nhà ở đối với lao động người nước ngoài là yêu cầu cần thiết khi Bắc Ninh tiếp tục hội nhập sâu, rộng vào nền kinh tế thế giới.
Sở Xây dựng đề nghị Bộ Xây dựng và các Bộ, ngành liên quan sớm có hướng dẫn tháo gỡ các vướng mắc trong công tác quản lý Nhà nước về nhà ở xã hội. Tiếp tục rà soát nhằm giải quyết các bất cập về thể chế pháp luật trong lĩnh vực nhà ở nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong công tác xây dựng, quản lý và phát triển nhà ở nói chung, nhà ở xã hội nói riêng tạo thêm nguồn lực cho phát triển kinh tế-xã hội.