“Bay qua những khoảng trời ước mơ”

“Bay qua những khoảng trời ước mơ” là tập tản văn đầu tay của tác giả Quyen Gavoye, một nữ Việt kiều đang sống và làm việc tại Pháp. Đây là tập tản văn với 27 bài viết do Nhà xuất bản Lao động liên kết cùng Vanchuong media vừa phát hành. Người phụ nữ đó được cha mẹ đặt cho cái tên rất hay: Thanh Quyên, Quyen Gavoye là tên mang theo họ của người chồng theo thông lệ người Pháp.

Trong bài viết đầu tiên của tập sách “Bay đi cánh chim trời”, tác giả tự trải lòng “Tôi là loài chim trời tự do, kiên định và đầy hoài bão… một loài chim khao khát về những khoảng trời bao la, một loài chim luôn mong ước được mang đến niềm tin và hạnh phúc cho bầu trời xanh”. Xuyên suốt 25 bài viết trong tập tản văn là những khát vọng yêu thương giữa hai quê hương yêu dấu: Việt Nam và nước Pháp. Quê hương Việt Nam - nơi chôn rau cắt rốn của chị với những năm tháng tuổi thơ êm đềm bên cha mẹ, bạn bè và các thầy cô giáo. Thành phố Besancon xinh đẹp miền Đông nước Pháp, nơi chị có gần hai mươi năm học tập, sinh sống và làm việc tại đó đã trở thành quê hương thứ hai của chị. Có lẽ từ ý tưởng đó tập tản văn của chị được bố cục làm hai phần: “Bay đi những cánh chim trời” và “Qua những khoảng trời ước mơ”.
Sự phân chia bố cục như vậy chỉ trên hình thức, để người đọc có phần hình dung về hai khoảng thời gian, không gian quan trọng trong cuộc đời của tác giả. Còn khi cầm cuốn sách lên, bạn sẽ bị cuốn hút bởi một giọng văn giản dị mà sâu lắng, vừa chân thật, tình cảm vừa lãng mạn bay bổng, và tình yêu tha thiết với hai quê hương của tác giả như dung hòa làm một. Những ký ức tuổi thơ, quá khứ đẹp đẽ và khung trời kỷ niệm luôn đan xen hiện tại và tương lai ở thành phố Besancon xinh đẹp. Tình yêu đó luôn quấn quện trong trái tim tác giả, nó thể hiện từ những việc rất nhỏ như cây chổi đót, chổi rơm.. mà chị công phu mang từ Việt Nam sang Pháp, không chỉ để sử dụng mà còn giúp chị vơi đi nỗi nhớ quê nhà, nó còn “cho tôi niềm tự hào khi người lạ bước vào nhà của chúng tôi và tôi có thể giới thiệu, đây là chiếc chổi Việt Nam”.
Ở hiện tại, trong những ngày bước vào mùa đông giá buốt này, trong câu chuyện nói với chồng và hai con về một người vô gia cư thường ghé vào Thư viện thành phố, nơi chị đang làm việc, lại lấp lánh kỷ niệm mùa đông xưa ở Việt Nam với cha mẹ. Trong kỷ niệm ấy, cha chị đã dành tấm áo ấm của mình tặng cho một cậu học sinh trong lớp học của ông, cũng như ngày hôm nay, người bạn đời người Pháp của chị cũng bớt ra một chiếc áo khoác để gửi tặng người đàn ông vô gia cư, và chị nhận ra một chân lý: Bản chất con người thật đẹp, dù xã hội khác nhau, văn hóa khác nhau, tuổi tác khác nhau, nhưng những suy nghĩ cơ bản nhất thì lại giống nhau”.
Dù ở đâu thì tiếng gọi quê hương luôn tha thiết yêu thương trong con người chị. Hồi ức về quê hương được chị viết qua một loạt bài với những tiêu đề thường xuyên, hiện hữu một chữ “quê”: Quê hương, Sông quê, Hương quê… Và trong khoảng trời quê hương ấy có biết bao kỷ niệm êm đềm gắn bó với người thân trong gia đình, là Ngày xưa bếp lá bên bà, là Chiếc giành ấm của cha, là câu hát ru Bong bóng phập phồng, là những Mây chiều với Hương bồ kết, Hương ngày mùa… Tuổi thơ của chị không chỉ có những kỷ niệm êm đềm mà còn có biết bao ký ức một thời gian khó: Đặc sản bão, Ký ức bão, Ngày tám tháng ba…
Vẫn một mạch nguồn cảm xúc đó, những bài viết trong phần hai “Qua những khoảng trời ước mơ”, cũng tràn đầy tình yêu, niềm kiêu hãnh về hai quê hương. Ví như trong Hương đêm, tác giả viết về hoài niệm của một ông già người Pháp đã từng tham chiến ở Việt Nam trong thời kỳ Pháp thuộc về món phở Hà Nội, và hôm nay, khi tác giả sinh sống ở Pháp với món “Pot au feu” (pô-to-phơ), một món ăn biểu tượng của ẩm thực Pháp, có chung đặc điểm với món phở là nước cốt hầm xương làm nước dùng. Chị đã có “Đôi ba lần tôi nấu món phở và mới ông đến nhà ăn. Lần nào tôi cũng cố ý mặc chiếc áo dài Việt Nam để giúp ông cảm nhận được hương vị một cách đậm đà nhất”.
Trong những ngày đầu lạ lẫm ở thành phố Besancon tác giả đã may mắn gặp được một Người không thể quên. Một người phụ nữ Pháp phúc hậu trên chuyến tàu định mệnh - cô Christine và rồi chị nhận được sự giúp đỡ vô tư, hào sảng “Cô chính là người đầu tiên đã đặt cho tôi nấc thang để bước đến thành công của ngày hôm nay”.
Phần hai của cuốn tản văn còn phản ánh về cuộc sống hiện tại. Những dòng nhật ký chân thực khi đối diện trực tiếp với dịch bệnh toàn cầu COVID-19. Cùng với đó là những tản văn mượt mà về thành phố, dòng sông, thiên nhiên, con người nới đất Pháp khiến người đọc thực sự thích thú. Qua những trang viết tài hoa, tác giả dẫn dắt người đọc vào khung cảnh nên thơ, trữ tình của thành phố miền Đông nước Pháp: Besancon, người đẹp trong dáng xuân, Rossillon, cuộc dạo chơi giữa đại tiệc sắc màu. Đặc biệt với Bàn cờ nghìn năm, thực sự là cách nhìn độc đáo của tác giả với thành phố cổ kính mà diễm lệ - Besancon, viên ngọc miền Đông nước Pháp.