Đổi mới cơ cấu giống, bảo đảm an ninh lương thực

Với mục tiêu đưa Bắc Ninh sớm trở thành tỉnh công nghiệp, nhiều diện tích đất nông nghiệp đựơc chuyển đổi mục đích sử dụng sang phát triển công nghiệp và đô thị. Để nâng cao hiệu quả sản xuất, bảo đảm an ninh lương thực trong điều kiện diện tích canh tác giảm, yêu cầu đặt ra cấp thiết phải đổi mới cơ cấu giống nhằm nâng cao năng suất bù lại phần thiếu hụt về diện tích.

Hiệ bạc lá, đốm sọc vi khuẩn trong vụ mùa, ảnh hưởng đến năng suất. Đây chính là những nguyên nhân hạn chế mở rộng diện tích lúa lai có năng suất cao.  Với cơ cấu giống như hiện nay khó có thể tăng nhanh năng suất lúa, một mặt do các giống lúa lai có tiềm năng năng suất cao chiếm tỷ lệ quá thấp, các giống lúa thuần chiếm tỷ lệ lớn, mặt khác xu hướng mở rộng diện tích lúa hàng hoá để nâng cao giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích có chiều hướng gia tăng, các giống này năng suất lại thấp. Trong điều kiện cơ cấu giống như vậy mà diện tích đất canh tác ngày một giảm thì vấn đề an ninh lương thực sẽ bị ảnh hưởng. Để thực hiện mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII phấn đấu đến năm 2010 năng suất lúa đạt 60-62 tạ/ha... thì việc đổi mới cơ cấu giống là vấn đề thiết yếu nhất hiện nay. Một trong những biện pháp quan trong nhất là đồng thời với việc mở rộng diện tích lúa chất lượng cao, cần tiếp thu và mở rộng diện tích các giống lúa lai có tiềm năng năng suất cao, có khả năng thích ứng rộng, chống chịu sâu bệnh vào sản xuất. Xây dựng cơ cấu giống hợp lý, phấn đấu đến năm 2010 có 30% diện tích lúa lai, năng suất bình quân đạt 70 tạ/ha; giống lúa chất lượng 30% diện tích, năng suất 50 tạ/ha; 40% diện tích còn lại cấy bằng các giống lúa thuần khác. Thời gian qua, ngành Nông nghiệp đã tiến hành nhiều đợt thăm quan học hỏi kinh nghiệm và tiếp thu một số giống lúa lai thế hệ mới đưa vào sản xuất thử nghiệm cho kết khả quan. Đây là tiền đề cho các xã trong tỉnh lựa chọn được giống lúa phù hợp tập quán canh tác của nông dân cũng như đồng đất của địa phương. Tuy nhiên, để tiếp thu các giống lúa mới phải đổi mới tư duy của các cấp lãnh đạo chính quyền cơ sở và đội ngũ cán bộ chuyên môn, làm chuyển biến nhận thức của nông dân. Các huyện, thành phố cần chủ động nâng cao năng lực sản xuất giống tại chỗ để có đủ giống tốt, giá thành hạ đáp ứng nhu cầu sản xuất, hạn chế tối đa tình trạng thiếu giống dẫn đến nông dân tự động sử dụng lúa thương phẩm làm giống, ảnh hưởng đến năng suất. Định hướng cho các HTX tiếp thu các giống lúa lai mới năng suất cao, chất lượng khá chống chịu sâu bệnh, ngoài các giống trong nước hiện có cần tiếp thu các giống mới của Trung Quốc. Khắc phục hạn chế của các cơ chế chính sách cũ, tỉnh nên hỗ trợ các giống lúa chất lượng cao, lúa lai cho các HTX quy hoạch vùng sản xuất tập trung từ 20 ha trở lên, không nhất thiết thực hiện cứ tiếp thu bất kỳ giống mới nào là được hỗ trợ. Đồng thời, tăng cường đào tạo, tập huấn kỹ thuật thâm canh cho nông dân... Từ đó nâng cao năng suất lúa, bảo đảm an ninh lương thực trên địa bàn.