Đổi mới phương pháp tiếp cận văn kiện Đảng

Văn kiện Đảng là phạm trù rất rộng, bao quát, gồm nhiều thể loại, lĩnh vực, trong đó, các chỉ thị, nghị quyết và nội dung văn kiện Đại hội Đảng các nhiệm kỳ là đặc biệt quan trọng và có tính xuyên suốt trong quan điểm, chủ trương lớn của Đảng. Nắm bắt, hiểu biết những quan điểm cơ bản và vận dụng các nội dung của văn kiện Đảng là một yêu cầu có tính bắt buộc đối với cán bộ, đảng viên. Để tiếp cận và nắm bắt, vận dụng các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng cần phải có kinh nghiệm và phương pháp tiếp cận, mới đạt hiệu quả cao.

Để tổ chức các hội nghị nghiên cứu, quán triệt và học tập các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, hình thức có tính truyền thống là các cấp uỷ tổ chức cho cán bộ, đảng viên và quần chúng tham dự theo các lớp của từng đối tượng. Báo cáo viên là đồng chí bí thư và các đồng chí trong cấp uỷ của tổ chức Đảng, hoặc mời báo cáo viên cấp uỷ cấp trên truyền đạt. Ưu thế nổi bật của hình thức này là tạo ra không khí ban đầu sôi động, dễ lôi cuốn và tập trung được đông đảo đối tượng, tiết kiệm thời gian, chi phí… Tuy nhiên, hạn chế và nhược điểm cơ bản là do tập trung quá đông, sẽ khó duy trì ổn định trật tự trong suốt cả buổi, gây mỏi mệt, mất tập trung, nên đối tượng tham gia khó tiếp thu, nắm bắt… dẫn đến hiệu quả không cao. Vì vậy, việc đưa ra một cách làm, hình thức tổ chức quán triệt, học tập văn kiện Đảng hiện nay cho phù hợp, đạt hiệu quả thiết thực là một vấn đề khó khăn, nhưng cần phải đổi mới, đặc biệt là ở các tổ chức cơ sở Đảng hiện nay.

Trước hết là công tác tổ chức, học tập quán triệt chỉ thị, nghị quyết. Cấp uỷ và người đứng đầu cấp uỷ phải nhận thức đầy đủ được tầm quan trọng, ý nghĩa của công tác học tập, quán triệt chỉ thị, nghị quyết của Đảng. Coi đó là một trong những hoạt động quan trọng hàng đầu trong công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng. Chủ động xây dựng kế hoạch phù hợp với tính chất, đặc điểm và môi trường lãnh đạo để đề ra chương trình hành động ngắn gọn, giúp cho đối tượng dễ tiếp thu, dễ hiểu và có thể vận dụng được vào hoàn cảnh cụ thể của mỗi tổ chức đảng, đảng viên và quần chúng. Khi xây dựng kế hoạch cần phải xác định hình thức, thời gian, địa điểm học tập, quán triệt, đối tượng tham gia phải đảm bảo 100% cán bộ, đảng viên và quần chúng. Lựa chọn các đồng chí trong cấp uỷ hoặc các đồng chí cán bộ, đảng viên có năng lực, nghiệp vụ và kỹ năng tuyên truyền để làm công tác báo cáo viên, thực hiện việc truyền đạt nội dung chỉ thị, nghị quyết. 

Báo cáo viên có trách nhiệm biên soạn đề cương thống nhất trên cơ sở các văn kiện Đảng để giới thiệu, truyền đạt. Đồng thời xây dựng câu hỏi, đáp án kiểm tra thu hoạch. Trước khi thực hiện phải được thông qua cấp uỷ, hoặc Thường trực cấp uỷ nhất trí phê duyệt. Cán bộ, đảng viên và quần chúng trong quá trình nghiên cứu, học tập để tiếp cận, nắm bắt các nội dung chỉ thị, nghị quyết của Đảng cần phải biết lựa chọn, sàng lọc và khái quát để nắm bắt tinh thần là chủ yếu (tức là cái bản chất), tránh tập trung đi sâu vào nội dung cụ thể, chi tiết sẽ khó nhớ, khó vận dụng, liên hệ. Sau lớp học, tất cả cán bộ, đảng viên và quần chúng tham gia phải có bài thu hoạch, trong đó nhấn mạnh việc liên hệ trách nhiệm bản thân, gắn với việc cụ thể hoá vào cương vị, chuyên môn công tác. Bài thu hoạch phải được thông qua đánh giá kết quả và được công bố trước hội nghị toàn thể. Căn cứ kết quả học tập, nghiên cứu, quán triệt để đánh giá xếp loại cán bộ, đảng viên, công chức hàng năm.

Cán bộ, đảng viên làm công tác giảng dạy lý luận chính trị cần nắm vững đầy đủ, bản chất các quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước để từ đó hình thành lên nền tảng tư duy, kiến thức, phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, tác phong làm việc... Từ đó gắn kết nhuần nhuyễn vào các nội dung bài giảng một cách phù hợp, để đảm bảo các nguyên tắc cơ bản của quá trình giảng dạy lý luận chính trị, trong đó tính định hướng chính trị là vấn đề cốt lõi. Định hướng chính trị đúng sẽ giúp cho người học nhận thức đầy đủ tính khách quan, khoa học, phù hợp của nội dung các quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách… giúp nắm bắt, hiểu rõ và thống nhất nhận thức và hành động, tránh sự mơ hồ, lệch lạc, duy ý chí, thiếu niềm tin...

Hiện nay, toàn Đảng đang tập trung tiến hành công tác tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết của Hội nghị Trung ương 4 khoá XI, về những vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng, được đông đảo cán bộ, đảng viên, nhân dân và dư luận rộng rãi quan tâm. Về cơ bản, nội dung của Nghị quyết đề cập là toàn bộ vấn đề liên quan đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trong đó cốt lõi là vấn đề suy thoái về tư tưởng chính trị của cán bộ, đảng viên ở các cấp trong hệ thống chính trị. Suy thoái về tư tưởng chính trị, như nghị quyết đã nhận định: trước hết biểu hiện trong nhận thức và hành động ở mỗi cá nhân cán bộ, đảng viên và tổ chức Đảng, đó là suy giảm niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, con đường đi lên CNXH, công cuộc đổi mới toàn diện đất nước; là mục tiêu, lý tưởng của Đảng; dao động, lúng túng trước những biến động của tình hình chính trị, kinh tế-xã hội… trên thế giới, trong nước; thờ ơ, không quan tâm, thiếu tinh thần trách nhiệm, tính tích cực trong làm việc và các hoạt động phong trào của cơ quan, đơn vị; không coi trọng đến công tác sinh hoạt chính trị, học tập chính trị, rèn luyện phẩm chất chính trị; sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ; việc thực hiện các nguyên tắc trong sinh hoạt và tổ chức của Đảng không nghiêm túc; tinh thần đấu tranh tự phê bình và phê bình yếu, hoặc lợi dụng đấu tranh để phủ nhận thành tích, khoét sâu, thổi phồng những hạn chế, khuyết điểm của cá nhân đảng viên, tổ chức Đảng; không nắm vững và hiểu biết đầy đủ về quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước…

Đổi  mới, nâng cao chất lượng việc nghiên cứu, học tập, quán triệt văn kiện Đảng, trọng tâm là các chỉ thị, nghị quyết, là cơ sở quan trọng để đội ngũ cán bộ, đảng viên của mỗi tổ chức Đảng hiểu biết một cách đầy đủ, nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính trị, xác định nhiệm vụ, trách nhiệm của người đảng viên, thiết thực phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị của cán bộ, đảng viên như Nghị quyết Trung ương 4 đã chỉ ra.