Đổi mới tuyển sinh để nâng cao chất lượng 8 trường THCS trọng điểm

Năm 2015, Bộ GD-ĐT đưa ra quy định gây tranh cãi khi cấm tổ chức thi tuyển vào lớp 6 dưới mọi hình thức. Nhiều ý kiến phản đối nhưng Bộ GD-ĐT vẫn giữ quan điểm trên.

Tại Bắc Ninh, quy định trên thật sự gây khó đối với 8 trường THCS trọng điểm cấp huyện, vì 8 trường này khác với các trường THCS đại trà. Trường đại trà mang tính phổ cập đơn thuần, tuyển tối đa thí sinh trên địa bàn do UBND cấp xã quản lý; 8 trường THCS trọng điểm trực thuộc Phòng GD-ĐT, tuyển sinh trên địa bàn toàn huyện, thị xã, thành phố, vì vậy số thí sinh dự thi luôn đông gấp nhiều lần chỉ tiêu giao.

Năm 2011, UBND tỉnh thông qua đề án “Phát triển Trường THPT Chuyên Bắc Ninh và 8 trường THCS trọng điểm cấp huyện”. Theo mục tiêu đề án, trường THCS trọng điểm cấp huyện là mô hình giáo dục kiểu mẫu về cơ sở vật chất, đội ngũ nhà giáo, tổ chức hoạt động giáo dục. Là trung tâm triển khai thực hiện đổi mới giáo dục, làm cơ sở triển khai đồng bộ đến các trường cùng cấp trên địa bàn…

Để tạo sự công bằng, việc tuyển sinh vào 8 trường này ngoài các điều kiện cần, thí sinh phải trải qua 1 cuộc thi. Sau đó để khách quan hơn, Sở GD-ĐT còn triển khai thi theo phương pháp 2 chung (chung ngày thi, đề thi) với mong muốn lựa chọn được những thí sinh tiêu biểu nhất trên địa bàn huyện (thị xã, thành phố) dự thi đầu vào. Cách làm đó đã nhận được sự đồng thuận cao của xã hội.

Cần nói thêm rằng, vì là trường trọng điểm nên giáo viên, học sinh giảng dạy và học tập tại các trường này rất tự hào vì được hưởng nhiều chế độ ưu tiên so với các trường THCS đại trà. Tuy nhiên từ năm 2015, khi Bộ GD-ĐT quy định cấm thi tuyển vào lớp 6, khâu tuyển sinh vào các trường này (cũng như nhiều trường THCS đặc thù nhất là ở các đô thị lớn) nảy sinh nhiều bất cập.

Sở GD-ĐT Bắc Ninh mặc dù đã xây dựng quy định tuyển sinh riêng, với nhiều tiêu chí ưu tiên nhằm thu hút những học sinh tiêu biểu, nhưng xã hội, ngay cả những người trong ngành vẫm cảm thấy chưa yên tâm với chất lượng đầu vào. Trong một hội nghị của Sở, một Trưởng Phòng GD-ĐT thẳng thắn: Không ít phụ huynh, khi biết quy định cấm thi tuyển vào trường THCS trọng điểm đã tận dụng mối quan hệ cá nhân, nhờ giáo viên chủ nhiệm nâng điểm cho con để sau này đủ tiêu chuẩn trúng tuyển vào trường THCS trọng điểm.

Trường THCS Nguyễn Đăng Đạo, 1 trong 8 trường THCS trọng điểm tỉnh Bắc Ninh.

Một Trưởng phòng GD-ĐT khác lại băn khoăn, mặc dù trong quá trình xét tuyển, Sở GD-ĐT có đưa ra những tiêu chí ưu tiên, khuyến khích thí sinh dự tuyển như: Từng đạt các giải thể dục thể thao, các giải trong cuộc thi viết chữ đẹp… Tuy nhiên các tiêu chí đó chưa phù hợp trong tuyển chọn học sinh giỏi. Vì giữa học giỏi với viết chữ đẹp hoặc học giỏi với chơi thể thao giỏi không liên quan nhiều đến nhau.

Trước thực tế trên (không chỉ riêng Bắc Ninh), kết thúc năm học 2016-2017, rất nhiều báo tiếp tục và tập trung phản ánh những bất cập của quy định cấm tổ chức thi tuyển vào lớp 6, nhất là với các trường điểm, trường trọng điểm. Ông Vũ Đình Chuẩn, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học thừa nhận việc không tổ chức thi vào lớp 6 đã làm khó những trường đặc thù, vì vậy thời gian tới Bộ sẽ điều chỉnh, bổ sung.

Trên thực tế, công văn 1258/BGDĐT-GDTrH của Bộ GD-ĐT (tháng 3-2017) cũng ghi rõ: “Nếu cơ sở giáo dục có số lượng học sinh đăng ký vào học lớp 6 nhiều hơn so với chỉ tiêu tuyển sinh, các sở giáo dục và đào tạo chỉ đạo các cơ sở giáo dục này căn cứ các quy định hiện hành để xây dựng phương án tuyển sinh phù hợp, trình cấp có thẩm quyền ở địa phương xem xét quyết định”.

Rõ ràng, cùng với việc Bộ GD-ĐT gián tiếp thừa nhận những bất cập, nhưng lại đang đá “quả bóng trách nhiệm” về cho các địa phương. Tại Bắc Ninh, theo chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tử Quỳnh, phải thay đổi khâu tuyển sinh vào 8 trường THCS trọng điểm, không thể máy móc tuyển sinh chỉ bằng hình thức xét tuyển.

Ngày 26-7 vừa qua, UBND tỉnh quyết định phê duyệt Đề án “Nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn Trường THPT Chuyên Bắc Ninh và 8 trường THCS trọng điểm giai đoạn 2017-2020, định hướng đến 2025”, trong đó phương thức tuyển sinh vào 8 trường THCS trọng điểm sẽ được thực hiện theo 2 bước. Bước 1: Xét tuyển theo hồ sơ đánh giá học sinh lớp 5 hoàn thành chương trình Tiểu học theo quy định của Bộ GD-ĐT (gọi là sơ tuyển). Bước 2: Học sinh phải làm bài kiểm tra (Test) học lực văn hóa theo bộ đề chung của Sở GD-ĐT Bắc Ninh (gọi là tuyển).

Như vậy, kể từ năm 2018, chính xác là từ năm học 2018-2019, việc tuyển sinh vào 8 trường THCS trọng điểm tỉnh Bắc Ninh tiếp tục có những thay đổi phù hợp. Những thay đổi này là cần thiết nhằm nâng cao chất lượng đầu vào, chất lượng giáo dục mũi nhọn của 8 trường THCS trọng điểm nhưng vẫn phù hợp với tinh thần công văn 1258/BGDĐT-GDTrH (tháng 3-2017) của Bộ GD-ĐT.