Áp dụng công nghệ vào sản xuất cá giống

Việc chuyển giao, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, trong đó có nuôi trồng thủy sản là nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên của ngành nông nghiệp và các địa phương. Bên cạnh nuôi cá thâm canh, sử dụng quạt nước, thức ăn công nghiệp, chế phẩm vi sinh trong xử lý môi trường ao nuôi,… việc áp dụng phương pháp đẻ vuốt, ấp trứng bằng bình vây trong sản xuất cá giống cũng dần phổ biến và đem lại hiệu quả kinh tế rõ nét.

Nằm ở vùng nuôi trồng thủy sản truyền thống của huyện Lương Tài, HTX Thủy sản Thái Sơn (xã Trung Chính) thành lập từ năm 2019 đã áp dụng phương pháp sinh sản nhân tạo cá giống bằng bình vây được 3 vụ. Sau khi được chuyển giao công nghệ từ Viện Nuôi trồng thủy sản 1, HTX tiến hành cho 300 cặp cá chép bố mẹ sinh sản nhân tạo cho thấy hiệu quả gấp 3 lần so với phương pháp truyền thống. Anh Trần Đình Sơn, Giám đốc HTX cho biết: “Nếu như trước đây, để sản xuất cá giống, HTX phải đầu tư 3 bể riêng biệt với thể tích khoảng 9 m³/bể gồm bể bố mẹ, bể đẻ và bể ấp. Quá trình ấp thực hiện trên các giá thể bèo, sau khi tiêm hooc môn sinh sản để cá đực và cá cái thụ tinh tự nhiên khiến lượng trứng hao hụt khá nhiều, sản lượng thu được mỗi lần khoảng 1,1 triệu cá bột. Đối với phương pháp mới, HTX chỉ cần 2 bể cá bố, cá mẹ và một bình vây thể tích 1m3 giúp giảm lượng nước sử dụng. Các kỹ thuật viên tiến hành vuốt, bóp lấy trứng và tinh trùng của cá bố mẹ rồi thực hiện thụ tinh trong bình vây, có thể cho sản lượng đạt 3,5 triệu con/ lần. Nhờ đó, sản lượng sản xuất cá giống tăng lên rõ rệt, đạt khoảng 50 triệu con cá chép/ năm, thời gian sinh sản của cá bố mẹ kéo dài tới 6 tháng. HTX cũng chủ động thời điểm cho cá sinh sản, thường cung cấp ra thị trường sớm trước 2 tháng so với các cơ sở sản xuất tự nhiên, qua đó, tăng giá trị cho cá giống, mở rộng đối tượng khách hàng ở các vùng, miền khác nhau”.

Sử dụng bình vây để ấp trứng cá chép tại HTX Thủy sản Thái Sơn giúp gia tăng sản lượng rõ rệt.

Trong khi đó, phương pháp ấp trứng bình vây có chi phí đầu tư không quá cao, khoảng 26 triệu đồng/bình, việc lắp đặt cũng thuận tiện, dễ dàng. Để tăng hiệu quả, HTX đang cải tạo, xây dựng hệ thống cấp nước theo công nghệ tuần hoàn duy trì nhiệt độ nước ổn định ương nuôi cá giống. Đến nay, HTX hình thành trung tâm sản xuất cá giống công nghệ cao như cá chép V1, cá rô đơn tính... với sản lượng cung ứng gần 70 triệu con cá giống/năm. Anh Sơn nhấn mạnh: “Dù là vùng sản xuất cá giống truyền thống nhưng HTX chúng tôi luôn chú trọng ứng dụng công nghệ mới để cải tiến kỹ thuật, sao cho đạt được năng suất cao, đàn cá giống phẩm cấp tốt, sinh trưởng khỏe mạnh, dễ tiêu thụ. Từ đó, nhiều hộ thành viên có thể phát triển và sống được từ nghề cá”.
Tuy nhiên, theo khuyến cáo của các cơ quan chuyên môn, đối với phương pháp sinh sản nhân tạo, việc tuyển chọn cá bố mẹ rất quan trọng. Cá đưa vào nuôi vỗ phải có ngoại hình đẹp, khoẻ mạnh không có biểu hiện mắc bệnh. Cá đực từ 0,8 kg/cá thể trở lên, cá cái từ 1 kg/cá thể trở lên. Chọn cá cái có bụng mềm, phần phụ sinh dục màu hồng. Hạt trứng rời nhau, căng đều, màu sáng trắng. Cá đực được chọn là những cá thể khi vuốt nhẹ bụng gần phần phụ sinh dục thấy có sẹ màu trắng sữa. Sau khi thu trứng và khử dính, rửa sạch được ấp trong bình vây có thể tích 300 lít với mật độ tối đa 40.000 trứng/lít. Lượng nước qua bình khoảng 4 lít/giây. Trong quá trình ấp trứng cần vệ sinh mạng tràn thường xuyên, nhất là khi trứng nở.
Ông Nguyễn Thanh Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao nhận định: “Trong nuôi trồng thủy sản, giống là yếu tố quan trọng quyết định đến năng suất, chất lượng cả vụ nuôi. Con giống tốt được hiểu là con giống sạch bệnh, có tốc độ sinh trưởng nhanh, khả năng thích nghi, chịu đựng môi trường và sức kháng bệnh cao, nhờ đó rút ngắn thời gian nuôi, giảm thiểu dịch bệnh. Hiện tại, toàn tỉnh có 4 cơ sở cá giống áp dụng phương pháp sử dụng bình vây trong sản xuất đem lại hiệu quả thiết thực, ổn định. Đây là cơ sở để Trung tâm Khuyến nông và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao tiếp tục nghiên cứu, mở rộng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất giống nhằm bảo đảm nguồn cung ra thị trường, góp phần phát triển ngành nuôi trồng thủy sản nhanh và bền vững.