Áp lực tăng cước vận tải khi giá xăng dầu “leo thang”

Từ 15 giờ ngày 21-2, giá xăng Ron 95V trong nước tăng lên mức kỷ lục 26.280 đồng/lít và xăng E5 Ron 92 cũng tăng lên mức 25.530 đồng/lít; dầu lên 20.800đồng/lít. Đây là đợt tăng giá lần thứ 5 liên tiếp và là đợt tăng thứ 4 trong năm 2022. Hiện giá xăng trong nước đang ở mức cao nhất trong 8 năm qua, tác động mạnh việc kích cầu tiêu dùng, kích thích tăng trưởng đang được triển khai, dẫn tới khó đạt được mục tiêu tăng trưởng. Đặc biệt, ngành vận tải đang đứng trước áp lực phải tăng giá cước để bảo đảm hoạt động.

Theo tính toán của các doanh nghiệp kinh doanh vận tải, từ đầu năm 2021 đến nay, giá xăng đã tăng hơn 50%. Thông thường khi giá xăng dầu tăng hoặc giảm khoảng 10- 20%, doanh nghiệp sẽ điều chỉnh giá cước từ 3,5 - 10%. Nhưng giá xăng dầu tăng rất cao, khiến doanh nghiệp vận tải gặp không ít khó khăn. Bởi việc tăng giá phải thật khéo léo, thận trọng, nếu không thì rất dễ mất khách hàng. Nhiều doanh nghiệp vận tải cho biết rất "ngại" làm việc với khách hàng vì giá cước đang rất cao, nhưng nếu không tăng giá cước thì doanh nghiệp vận tải sẽ bị lỗ vì giá xăng vừa tăng mạnh.

Ông Hoàng Tiến Du, Giám đốc Công ty CP Vận tải CMC (thành phố Bắc Ninh), đơn vị chuyên về logistics, vận tải hàng hóa cho biết, đối với vận tải đường bộ, 35-40% giá cước là chi phí nhiên liệu, giá xăng dầu tăng trong thời gian ngắn đã làm tăng 12-15% cơ cấu chi phí của doanh nghiệp. Từ năm 2020 đến nay, xảy ra dịch COVID-19, chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn, giá các loại nguyên liệu đầu vào, nhất là xăng dầu liên tục tăng cao khiến các doanh nghiệp sản xuất phải “gồng mình” để chống đỡ. Đầu năm 2022, khi giá xăng vượt mức 25.000 đồng/lít khiến công ty dự kiến có thể phải tăng giá từ 5% đến 10% để bảo đảm lợi nhuận. Ví dụ, một container 40 feet từ thành phố Bắc Ninh đi cảng Hải Phòng trước đây có giá từ 4,5- 5 triệu đồng, giờ tăng lên 4,7- 5,2 triệu đồng, do trong ngành vận tải hàng hóa container, xăng dầu chiếm từ 30% đến 35% chi phí. Ngoài ra, các chi phí về tài xế, chi phí đi đường khác cũng đội lên 10% đến 15%, nhưng doanh nghiệp rất khó tăng giá vì giá thị trường quốc tế không tăng, nếu tăng thì đối tác sẽ chuyển thị trường khác. Cùng với đó là vướng những quy định về giá đã ký kết trong hợp đồng nên khi muốn điều chỉnh giá cước vận tải Công ty phải tìm cách thương lượng với khách hàng để điều chỉnh cước nhằm bù đắp một phần. Điều này chắc chắn sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp vận tải hàng hóa chịu ảnh hưởng lớn từ đợt tăng giá xăng, dầu vừa qua

Không riêng lĩnh vực vận tải hàng hóa, vận tải hành khách dự kiến cũng phải tăng chi phí vận chuyển để bù vào chi phí nhiên liệu. Theo ông Nguyễn Hữu Hoàn, Giám đốc hãng ta-xi Thăng Long, xăng dầu chiếm 35% đến 40% giá thành vận tải. Nhiều doanh nghiệp vận tải đang nghe ngóng, nếu kỳ này giá xăng dầu tiếp tục tăng sẽ buộc phải điều chỉnh giá cước. Trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp, lượng khách sụt giảm nhiều, doanh nghiệp đang “tiến thoái lưỡng nan” chưa biết chọn đường nào để tồn tại. Hiện lượng khách đi ta-xi giảm mạnh, chỉ bằng 35% đến 40% so thời điểm trước dịch. Xăng tăng giá mạnh, nhưng giá cước của hãng vẫn phải duy trì ổn định trong thời gian dài vừa qua, làm đơn vị vận tải khó khăn hơn, không tăng giá dịch vụ là thua lỗ, mà tăng trong thời điểm này thì rất khó.

Chi phí xăng dầu tăng còn tác động đến nhiều ngành nghề từ sản xuất, kinh doanh đến dịch vụ. Vì vậy, giá xăng tăng kéo giá vận chuyển hàng hóa tăng lên  tác động đến giá cả hàng hóa, dịch vụ vì doanh nghiệp sản xuất phải tính vào cơ cấu giá thành. Cuối cùng, người tiêu dùng sẽ phải gánh chịu hậu quả của việc tăng giá này.

Giá xăng tăng cao đang là tác nhân kích thích lạm phát gia tăng trong bối cảnh nền kinh tế đang hồi phục. Do đó, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh kiến nghị Nhà nước và Bộ, ngành liên quan nghiên cứu các cơ chế bảo đảm nguồn cung dự trữ xăng dầu trong dài hạn, có chính sách điều hành linh hoạt hơn, nhất là những trường hợp bất khả kháng như giá xăng dầu thế giới tăng cao, nguồn cung bị sụt giảm. Cần tính lại các khoản chi phí trong công thức tính giá cơ sở như lợi nhuận định mức, chi phí kinh doanh định mức xăng dầu,... cho phù hợp thực tế, qua đó giúp thị trường xăng dầu vận hành ổn định, minh bạch và tự điều tiết theo cơ chế thị trường.