Bắc Ninh “được mùa” danh hiệu nghệ sỹ

Cuối tháng 5-2012, lễ trao giải thưởng Nhà nước về Văn học, Nghệ thuật và danh hiệu NSND, NSƯT đã được tổ chức tại Nhà hát Lớn (Thủ đô Hà Nội). Bắc Ninh vinh dự có 1 nghệ sỹ nhân dân và 7 nghệ sỹ ưu tú được phong tặng danh hiệu đợt này. Có thể nói không quá rằng đây là năm Bắc Ninh “được mùa” danh hiệu nghệ sỹ và cũng là lần đầu tiên lĩnh vực Dân ca Quan họ gặt hái được nhiều danh hiệu nghệ sỹ nhất từ trước đến nay. Trong chuyến về thăm và làm việc tại Bắc Ninh gần đây nhất, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh cũng đã khẳng định: “Bắc Ninh là một trong số rất ít tỉnh của cả nước có nhiều nghệ sỹ được phong tặng danh hiệu trong đợt này”.

Ngoài 2 NSƯT hoạt động ở nghệ thuật Tuồng là Nguyễn Đức Tú và Phan Thanh Vân, còn lại 6 nghệ sỹ được phong tặng danh hiệu đợt này đều đã và đang công tác tại Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh gồm: NSND Thúy Hường và 5 NSƯT là: Lệ Ngải, Lệ Thanh, Hồng Mạnh, Xuân Mùi và Quang Vinh. Một vài người nói, có vẻ như năm nay, danh hiệu NSND, NSƯT tỏ ra ưu ái hơn đối với Dân ca Quan họ Bắc Ninh – một Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại! Nhưng chỉ cần để tâm suy nghĩ một chút sẽ hiểu ngay rằng: Đó là phần thưởng hoàn toàn xứng đáng đối với Di sản Dân ca Quan họ và cũng là sự ghi nhận kịp thời thành tích cùng những đóng góp của các nghệ sỹ đã gắn bó cuộc đời, có nhiều cống hiến với một loại hình văn hóa truyền thống quý báu, độc đáo của ông cha.

NSƯT Quý Tráng, Giám đốc Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh cho biết: Tất cả các nghệ sỹ đều rất xứng đáng với danh hiệu vừa được phong tặng. Đó là sự đánh giá đúng mức công lao của anh chị em nghệ sỹ dù có cả những nghệ sỹ đã nghỉ hưu như: NSƯT Lệ Ngải, Hồng Mạnh. Sở dĩ đến giờ các nghệ sỹ này mới được phong tặng danh hiệu NSƯT mặc dù họ xứng đáng từ lâu bởi vì giai đoạn trước, việc tổ chức hội thi, hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp rất hiếm nên điều kiện để các nghệ sỹ tham dự và đoạt huy chương cũng thật khó khăn.

Trong quá trình thẩm định, xét duyệt hồ sơ ngay từ vòng loại ở cấp cơ quan, đơn vị được chúng tôi thực hiện bài bản dựa trên các tiêu chí hướng dẫn và luôn có sự nhìn nhận, đánh giá công tâm trong cả một quá trình hoạt động nghệ thuật của các nghệ sỹ.

Với niềm hạnh phúc đặc biệt, NSƯT Xuân Mùi tâm sự: Hầu như ai cũng tự hào và hạnh phúc với danh hiệu của mình. Nhưng có lẽ, tôi là một trong số rất ít nghệ sỹ được phong tặng đợt này mang nhiều cảm xúc nhất với một niềm hạnh phúc không thể so sánh được. Trong vai trò là MC cho các chương trình biểu diễn, tôi chỉ chuyên về diễn thuyết, nói chuyện giới thiệu nét đẹp, lối sinh hoạt truyền thống trong văn hóa Quan họ chứ không phải là diễn viên ca cho nên khi tham gia liên hoan, hội thi, hội diễn thường không có giải cho vị trí của tôi. Nhưng năm nay, bộ tiêu chí xét tặng danh hiệu NSƯT đã bổ sung thêm một tiêu chí nữa là có sự ảnh hưởng đến cộng đồng nên đây là lần đầu tiên tôi quyết định làm hồ sơ đề nghị. Và tôi đã hạnh phúc đến rơi nước mắt khi biết mình được đặc cách xét tặng danh hiệu NSƯT mặc dù suốt 44 năm gắn bó với Dân ca Quan họ tôi chưa từng có một huy chương Vàng, Bạc nào, tôi vinh dự vô cùng…

NSƯT Lệ Thanh thì khiêm tốn nói rằng: Sự đóng góp của mình là vô cùng nhỏ bé song mình cũng thấy thật vinh dự, tự hào. Đây là niềm hạnh phúc to lớn, là phần thưởng mà bất cứ người nghệ sỹ nào cũng mong muốn đạt tới trong sự nghiệp hoạt động nghệ thuật. Cảm ơn Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các cấp, các thế hệ nghệ nhân, nghệ sỹ đi trước và nhất là công chúng khán giả đã dành sự quan tâm, ưu ái đối với Lệ Thanh. Mình sẽ cố gắng nhiều hơn phục vụ khán giả để đáp lại sự tin yêu của công chúng.

Góp sức cho Quan họ trường tồn và lan tỏa, bên cạnh công lao to lớn của cả cộng đồng luôn có các thế hệ những người nghệ sỹ chuyên nghiệp. Với tất cả sự nỗ lực cố gắng, hy sinh và cống hiến hết mình vì nghệ thuật, vì sự nghiệp bảo tồn và phát huy giá trị của Dân ca Quan họ thì hoàn toàn không thể nói là có bất cứ sự ưu ái nào đối với họ.

Ông Nguyễn Quang Nhị, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định: Từ khi thành lập Đoàn cho đến nay đã trở thành Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh, nhiều thế hệ nghệ sỹ đã được vinh danh trong giai đoạn trước như: NSƯT Thúy Cải, NSƯT Quý Tráng, NSƯT Lan Hương, NSƯT Hải Xuân, NSƯT Khánh Hạ, NSƯT Tạ Thị Hình. Đó là những con người đã cống hiến, rèn luyện, lao động nghệ thuật hết mình để phục vụ công chúng và quảng bá Di sản Dân ca Quan họ lan tỏa trong và ngoài nước.

Năm nay là năm mà Nhà hát Dân ca Quan họ có nhiều nghệ sỹ được phong tặng nhất. Đây là niềm tự hào chung của ngành và của tỉnh. Điều đó chứng tỏ giá trị, vẻ đẹp của Dân ca Quan họ ngày càng được đánh giá đúng, đồng thời cũng là lời khẳng định các thế hệ nghệ sỹ Bắc Ninh không ngừng tiếp nối, nỗ lực lao động nghệ thuật vì sự trường tồn của Di sản. Họ sẽ là những tấm gương sáng để các thế hệ diễn viên, nghệ sỹ trẻ học tập, phấn đấu và trưởng thành trong thời gian tới. Ngành cũng sẽ tiếp tục tham mưu, đề xuất với tỉnh những chính sách tôn vinh, động viên, khuyến khích, khen thưởng kịp thời những nghệ sỹ tài năng trẻ, có triển vọng nhằm bồi dưỡng thế hệ nghệ sỹ kế cận để tiếp tục vinh danh, quảng bá Di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh.