Bảo tồn, phát huy di tích lịch sử cách mạng ở thị xã Từ Sơn

Khu lưu niệm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ (xã Phù Khê, thị xã Từ Sơn).

Từ Sơn từ lâu đã được biết đến là một vùng đất giàu truyền thống văn hiến, cách mạng. Nơi đây đã sản sinh ra những chiến sĩ cộng sản ưu tú và chứng kiến nhiều quyết định quan trọng có tính bước ngoặt của cách mạng Việt Nam. Tất cả vẫn được ghi dấu đậm nét tại cụm di tích lịch sử cách mạng nằm tập trung trên địa bàn thị xã bao gồm: Khu lưu niệm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ (xã Phù Khê), khu lưu niệm đồng chí Ngô Gia Tự (xã Tam Sơn), Đình làng Đình Bảng, nhà cụ Đám Thi (phường Đình Bảng), chùa Đồng Hương (xã Hương Mạc), chùa Đồng Kỵ (phường Đồng Kỵ), nhà cụ Tú Ba (phường Đồng Nguyên).

Ông Trần Đức Quyết, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin thị xã Từ Sơn cho biết: “Từ nhiều năm nay, công tác bảo tồn, tôn tạo các điểm di tích lịch sử cách mạng trên địa bàn thị xã Từ Sơn luôn luôn được coi trọng. Hiện cả 6 di tích lịch sử cách mạng của thị xã đều đang ở hiện trạng tốt. Các xã, phường đều thành lập Ban quản lý di tích do Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND phường, xã làm Trưởng ban, cán bộ văn hóa xã, phường và trưởng thôn, khu phố có di tích làm Phó Trưởng ban. Trong mỗi di tích đều xây dựng nội quy và quy chế, có bản đồ khoanh vùng di tích lưu hồ sơ để bảo vệ. Công tác xã hội hóa xây dựng tu bổ được đông đảo nhân dân nhiệt tình quan tâm, ủng hộ góp phần vào việc gìn giữ nguyên vẹn di tích”.

Mặc dù được bảo tồn rất tốt nhưng thực tế việc khai thác giá trị các di tích lịch sử cách mạng phục vụ du lịch, phát triển kinh tế - xã hội của thị xã Từ Sơn vẫn còn nhiều hạn chế. Hầu hết các điểm di tích lịch sử cách mạng hiện nay đều khá vắng bóng du khách. Ngay cả những điểm di tích trọng điểm như: Khu lưu niệm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ, khu lưu niệm đồng chí Ngô Gia Tự cũng đang rơi vào tình cảnh này.

Chị Nguyễn Thị Lan, cán bộ Phòng Quản lý di tích cách mạng, Ban Quản lý di tích tỉnh cho biết: “Riêng với khu lưu niệm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ từ khi mở rộng đến nay đã có hàng nghìn lượt khách đến thăm. Tuy nhiên chủ yếu vẫn là các đoàn khách của tỉnh hay các đoàn cán bộ lão thành cách mạng, học sinh, sinh viên đến nhân dịp lễ kỷ niệm. Ngày thường thì thi thoảng mới có khách. Các điểm di tích khác còn vắng khách hơn. Có lẽ vì chúng ta chưa có một tua du lịch nào để quảng bá và kết nối các điểm di tích này lại với nhau”.

Quả thực, so với các điểm di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn thị xã thì các di tích lịch sử cách mạng đang ít hơn cả về lượng khách lẫn hiệu quả quảng bá du lịch. Rất nhiều người khi đến Từ Sơn sẽ lập tức đến thăm đền Đô nhưng lại không hề biết tới những điểm di tích lịch sử cách mạng chỉ cách đó vài km. Trong khi đây đều là những di tích có ý nghĩa lịch sử quan trọng, được xếp hạng cấp Quốc gia. Ông Quyết cho rằng: “Các di tích lịch sử cách mạng của ta chưa có một đội ngũ hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp, chưa giới thiệu được cho du khách đầy đủ giá trị lịch sử, văn hóa của di tích. Nhiều nơi di tích còn ở trong tình trạng cửa đóng then cài, khách đến không có người tiếp đón, thuyết minh, giới thiệu. Vì thế cũng dễ hiểu khi những điểm di tích này chưa thực sự hấp dẫn đối với du khách”.

Được biết, từ đầu năm 2013, Ban Quản lý di tích tỉnh đã thành lập Phòng Quản lý di tích cách mạng có trụ sở chính đặt tại khu lưu niệm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ. Phòng có nhiệm vụ quản lý, theo dõi hiện trạng của các di tích lịch sử cách mạng trên địa bàn, phối hợp với chính quyền và người dân địa phương bảo tồn, tôn tạo, phát huy di tích. Tuy nhiên, do lực lượng quá mỏng chỉ có 4 người nên vẫn chưa phát huy được vai trò trong việc khai thác di tích phục vụ du lịch.

Bên cạnh các di tích, di sản văn hóa thì những di tích lịch sử cách mạng nếu được khai thác tốt sẽ là một điểm nhấn cho du lịch Từ Sơn nói riêng và Bắc Ninh nói chung. Thiết nghĩ đã đến lúc chúng ta cần có chiến lược lâu dài cả về quảng bá, thiết kế tua lẫn nhân lực… để đưa hình thức du lịch về nguồn phát triển tương xứng với tiềm năng sẵn có.