Bay lên Chiền Chiện

Chim Chiền chiện bay lên, ấy là khi cánh đồng mặc dù chỉ còn sót lại vài ô thửa nhỏ đã được đổ ải, bừa phẳng để gieo mạ xuân. Con chim nhỏ bé mảnh khảnh đến nỗi bước trên lớp bùn nhão mà chẳng để lại dấu vết nào. Cụm lông đuôi dài luôn đập lên đập xuống như đang vẽ vào khoảng không những nét vẽ nhẹ nhàng đến mong manh. Một cơn gió nhẹ lướt qua cũng đủ để nó giật mình hoảng hốt bay vút lên trời xanh. Tiếng hót bật ra từ lồng ngực nó theo cánh bay vang xa , khác biệt với bao âm thanh trần tục khác, nghe mà động lòng.

Về làng dịp áp tết, đi cùng anh bạn đồng học thời a, bờ, cờ với nhau nay hắn đã là Chi hội trưởng Chi hội Người cao tuổi của làng, hắn khoe có vẻ hơi quá về cái sự đổi thay của một vùng đất vốn được coi là xứ Xibêri của huyện Yên Phong. Tôi ngắt lời hắn: Nói nhiều nghe nhảm, nhìn thì biết chứ kể làm sao mà hết được. Cụt hứng, hắn lẽo đẽo theo tôi chen chân trên con đường làng nay đã trải bê tông phẳng phiu, sạch sẽ luôn tấp nập xe cộ, có không ít những chiếc xe sang cỡ vài tỉ nhởn nhơ lượn qua lượn lại như phô trương một cuộc sống  giầu có, thừa thãi đến phát buồn.

Anh bạn tôi kể cũng không đến nỗi quá lắm khi bước chân vào ngôi biệt thự giữa làng của hắn. Cái cổng lợp mái ngói âm dương đỏ au, bốn cánh đúc bằng gang với những họa tiết hoa văn kiểu Pháp, qua cổng là lối đi lát đá tự nhiên rộng chừng bốn mét, dọc theo lối đi trồng hoa tím nở suốt bốn mùa. Tòa nhà ba tầng với những cửa đi, cửa sổ mở ra tứ phía, cây cối tỏa bóng xum xuê, gara ô tô nằm phía sau cùng, khoảng sân rộng có đủ chỗ cho chục mâm ăn tiệc ngoài trời, chỉ thiếu cái bể bơi nữa là thành cơ ngơi của một ngôi sao. Hắn cười khoái trí ra mặt nhưng vẫn cái giọng nhà quê ngày nào: Tớ còn khó khăn lắm nhưng các cháu nó cứ cố làm sao cho bằng anh bằng em, gọi là có gian nhà gian cửa đàng hoàng, tớ lại là trưởng, mỗi khi có việc gì anh em đông con cháu cũng vậy, cứ phải hai trăm mét một sàn mới gọi là tàm tạm.

Nhà ông như thế có đến sáu trăm mét sàn?

Trừ phòng riêng cho các thành viên thì mỗi sàn để tám mươi mét là hội trường.

Khiếp thật. Ông có nhớ cái ngày tụi mình học cấp ba không nhỉ? Nhà ba gian hai trái lợp rạ. Trời mưa ngồi học cả đêm.

Thế thì mới học giỏi.

Cả hai đều cười, một thoáng xưa nhắc lại thấy đau đau ở chỗ nào đó trong người.

Vừa tiếp chuyện tôi hắn vừa lau bàn ghế rồi đun nước pha trà, tôi hỏi: Thế các cháu đâu?

- Hai đứa dâu làm ca đêm đang ngủ, hai cháu nội đi nhà trẻ, bố các cháu một thằng chạy xe tải trong khu công nghiệp đêm mới về, thằng lớn trực khu trồng rau an toàn, còn bà ấy nhà tôi làm trong bếp ăn công ty, gọi là nhặt rau rửa bát ấy mà.

-Thế U đâu?

- Vào đây, U đây.

Bà cụ cũng bằng tuổi u tôi, năm nay đã tám mươi nhăm tuổi trời. Cụ không bệnh tật gì nhưng chẳng còn khỏe nữa. Tội thật, khi có ăn, có mặc thì đã già, con cháu ưu tiên cho cụ căn phòng trong cùng cho yên tĩnh, tuy không thiếu ánh sáng nhưng nằm ở đây có lẽ chẳng có âm thanh nào vọng tới được đôi tai đã nghễnh ngãng của bà cụ. Thấy có người lạ cụ chợt ngồi dậy. U ơi, con đây mà, Hải đây mà, Hải sún ăn kẹo nhựa mít đây. Bà cụ đưa hai tay đón lấy tay tôi: Bố Hải đấy à, lâu lắm chẳng thấy về chơi, tôi vẫn khỏe, các cháu có ngoan không? Bà đằng ấy thế nào? cũng lâu lắm chẳng đến đây mà tôi cũng chẳng đi đến đấy chơi được.

Nỗi cô đơn đôi khi không phải là bóng mây đen mà là cả một khoảng xanh mênh mông của vũ trụ, cái màu xanh man mác mà ta chỉ có thể cảm thấy ở nơi yên tĩnh nhất trong cõi lòng.

Tranh thủ tôi ngồi với bà cụ, ông bạn tôi vào bếp nấu ăn.  Thoáng một cái mâm cơm đã xong, có đủ món, cơm, canh, xào, rán nhưng chỉ có ba người chúng tôi. Thế con cháu đâu cả? Nhà bây giờ mỗi người ăn một giờ “Tứ đại đồng đường” nhưng nhà lúc nào cũng không có người. Làm ông rồi ấy mà vẫn phải tự nấu lấy mà ăn. Công nghiệp mà, ông thông cảm cho.

U luôn tay gắp thức ăn vào bát của tôi: ăn đi bố cháu, ở đây cũng là ở nhà, ra ngoài công tác xã hội có đâu bằng nhà mình không. Trong con mắt của bà cụ, cả hai chúng tôi mãi vẫn chỉ là mấy thằng mặt trắng thư sinh đói rách ngày nào. Những lúc thế này, cả cơ ngơi của ông bạn tôi như ấm lại, chắc cụ được trẻ ra như thời còn là một bà mẹ quay quắt nắng mưa để nuôi cả một lũ con ham học.

Chia tay, ông bạn già đưa tôi đến cuối làng như để tranh thủ kể lể về sự đổi mới của quê hương, qua đám ruộng chân mạ bất chợt con Chiền Chiện giật mình bay lên cất tiếng hót vang. Ông bạn bắt chặt tay tôi: Đi nha, mùa xuân về rồi đấy.

Ừ, mùa xuân đã về. Người nông dân đã chuẩn bị gieo mạ để cấy lúa xuân. Tiền nhân có người nói: Mùa xuân già như trái đất, còn tôi nói mùa xuân luôn luôn mới theo từng giây. Cũng như cái đám ruộng mạ nằm ngay ven con lộ trung tâm của làng kia bây giờ khác nào như xôi thịt đã lên mâm, chẳng biết người ta còn giữ được nó cùng với tiếng chim trời hoang dã làm say lòng người được đến hôm nào.