Cần giải pháp căn cơ và đồng bộ trong lập lại trật tự đô thị

Vỉa hè, lòng đường là không gian công cộng là bộ mặt của đô thị; đường thông, hè thoáng là một trong những tiêu chí hàng đầu để xây dựng nếp sống văn hóa - văn minh đô thị.

Những năm qua, thành phố Bắc Ninh đã có nhiều biện pháp quản lý  trật tự đô thị, tổ chức nhiều đợt “ra quân” giải tỏa các hàng quán, biển quảng cáo sai quy định, tháo dỡ mái che, mái vẩy trên vỉa hè, phấn đấu thực hiện đường thông, hè thoáng, xây dựng “Tuyến phố văn minh đô thị”. Tuy nhiên, sau mỗi đợt “ra quân” tình trạng lấn chiếm vỉa hè làm nơi kinh doanh, dịch vụ vẫn tồn tại tràn lan. Nhiều tuyến phố, ô tô của khách đi ăn uống đỗ chật hai bên đường, xe máy chắn ngang vỉa hè… nhất là trên các phố Ngô Gia Tự, Trần Hưng Đạo, Ninh Xá, Nguyễn Gia Thiều, Nguyễn Đăng Đạo, Vũ Giới, Nguyễn Đăng… Phố Lê Văn Thịnh được chỉ đạo là “Phố văn minh đô thị” nhưng chỉ một đoạn phố dài vài ba trăm mét cũng có 4 cơ sở rửa xe, nước và đất cát tràn xuống mặt phố không những làm mất mỹ quan đường phố, mà người điều khiển xe đạp, xe máy nhiều khi phải tránh những vòi phun nước tung tóe, dễ gây ra tai nạn giao thông.

Sở dĩ có tình trạng trên, trước hết là do nhận thức sai lệch của người dân, coi vỉa hè như của riêng nhà mình nên tùy tiện phá dỡ vỉa hè, chôn ghế đá, lợp mái che, mái vẩy, tự tiện chặt hạ cây xanh, vứt rác bừa bài… Từ một vài nhà vi phạm nhưng không thấy cơ quan chức năng của thành phố, phường và tổ dân phố nhắc nhở nên vi phạm lây lan nhanh chóng. Việc xử phạt những hành vi vi phạm trật tự đô thị chưa nghiêm túc, triệt để, nên có biểu hiện coi thường pháp luật.

Vi phạm trật tự đô thị đã và đang là một vấn nạn, không những làm ô nhiễm không gian sống của cư dân, làm xấu đi hình ảnh một đô thị thanh lịch và có truyền thống văn hiến trong con mắt của du khách trong nước, quốc tế; gây tâm lý bức xúc trong nhân dân, ảnh hưởng đến khối đoàn kết toàn dân ở ngay trong từng khu phố, đồng thời thể hiện sự buông lơi, lỏng lẻo kỷ cương phép nước.

Ngày 25-4-2016, UBND thành phố Bắc Ninh đã ban hành Quyết định số 708/2016/QĐ-UBND, quy định về quản lý và sử dụng vỉa hè, lòng đường trên địa bàn thành phố Bắc Ninh. Đây là văn bản pháp quy, gồm 5 chương, 19 điều, quy định cụ thể những vấn đề liên quan đến xây dựng nếp sống văn minh đô thị. Vừa qua, UBND thành phố đã ban hành văn bản và tổ chức chỉ đạo, triển khai chủ trương này đến đảng viên, cán bộ và nhân dân trong thành phố nhằm kiên quyết lập lại trật tự đô thị.

Xiết chặt quản lý việc sử dụng vỉa hè, lòng đường là chủ trương đúng đắn, cần thiết, đáp ứng đòi hỏi bức bách từ cuộc sống. Đó là một trong những tiêu chí xây dựng nếp sống văn hóa-văn minh đô thị. Để chủ trương thực sự đi vào cuộc sống, thiết nghĩ cần có những biện pháp căn cơ, quyết liệt và đồng bộ hơn. Trước hết cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục lối sống “mình vì mọi người”, “sống, làm việc, học tập theo Hiến pháp và pháp luật”, đấu tranh khắc phục và từ bỏ tính tùy tiện vốn có trong mỗi con người. Mỗi người dân cần nhận thức đầy đủ rằng vỉa hè, đường phố là không gian công cộng, thuộc sở hữu toàn dân, không phải là sở hữu của cá nhân, tùy tiện làm trái những quy định về sử dụng vỉa hè, lòng đường là hành vi vi phạm pháp luật. Trên cơ sở đó vận động, thuyết phục người dân tự tháo dỡ những hành vi vi phạm, hoàn trả lại vỉa hè cho người đi bộ, đồng thời xử phạt nghiêm minh theo Nghị định số 155/2016/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, có hiệu lực từ ngày 1-2-2017. Nếu người vi phạm không tự giác sửa chữa hoàn trả lại không gian vỉa hè, lòng đường thì kiên quyết cưỡng chế, người vi phạm phải chịu trách nhiệm về mọi chi phí cho việc tổ chức cưỡng chế. Một số đô thị lớn như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội… đã và đang ráo riết kiểm tra, thanh tra, xử phạt nghiêm minh những hành vi vi phạm trật tự đô thị là những bài học nóng hổi về thực thi pháp luật, giữ gìn kỷ cương, phép nước.

Vi phạm những quy định về sử dụng vỉa hè, lòng đường như một loại bệnh mãn tính, khi “ra quân” thì đường thông hè thoáng, hết đợt ra quân phố sá lại bệ rạc, lộn xộn. Vì vậy, lập lại trật tự đô thị là việc làm thường xuyên, liên tục. Cần đề cao trách nhiệm, chủ động của chính quyền cơ sở, chỉ đạo lực lượng chức năng như đội, tổ quản lý trật tự đô thị, công an, đặc biệt là tổ trưởng dân phố giám sát, nhắc nhở, ngăn chặn các đơn vị, cá nhân có biểu hiện vi phạm. Cần quy rõ trách nhiệm của UBND phường, trước hết là người đứng đầu trong việc quản lý trật tự đô thị, gắn việc giữ gìn trật tự đô thị với công tác thi đua, khen thưởng hàng năm. Trên địa bàn phường xảy ra tình trạng vi phạm những quy định sử dụng vỉa hè, lòng đường thì trách nhiệm trước hết thuộc về chủ tịch UBND phường. Tổ dân phố có người vi phạm thì không được bình xét là “Tổ dân phố văn hóa”, người vi phạm và tổ trưởng dân phố không được bình xét là “Gia đình văn hóa”.

Với quyết tâm cao của lãnh đạo thành phố Bắc Ninh và những giải pháp căn cơ, đồng bộ; kết hợp tuyên truyền giáo dục, thuyết phục với kiên quyết ngăn chặn, xử phạt nghiêm minh những hành vi vi phạm, hy vọng ý thức chấp hành pháp luật, kỷ cương, phép nước của người dân sẽ được nâng lên, trật tự đô thị được xác lập, phấn đấu xây dựng Thành phố văn minh, hiện đại.