Cần sớm xây dựng Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung huyện Yên Phong

Trong quá trình phát triển kinh tế, huyện Yên Phong thu hút hàng vạn công nhân đến sinh sống làm việc tại các khu, cụm công nghiệp. Điều này làm nảy sinh nhiều vấn đề về an ninh, môi trường, nhất là vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt tại các xã ven KCN Yên Phong nói riêng và toàn huyện nói chung.

Giải quyết vấn đề này, UBND tỉnh và địa phương có nhiều giải pháp tình thế khắc phục ô nhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt gây ra nhưng hiệu quả chưa cao. Trong khi đó, giải pháp hữu hiệu, bền vững là việc xây dựng, vận hành Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung của địa phương lại gặp khó khăn do người dân chưa đồng thuận.

Kể từ khi đóng cửa bãi rác Đồng Ngo (thành phố Bắc Ninh), tỉnh có chủ trương xây dựng mỗi địa phương cấp huyện một khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung (trừ thành phố Bắc Ninh). Cuối năm 2014, huyện Yên Phong được UBND tỉnh phê duyệt dự án đầu tư xây dựng Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt với quy mô giai đoạn I (đến hết năm 2020) công suất hoạt động là 150 tấn/ngày đêm; giai đoạn II (sau khi sử dụng hết công suất giai đoạn I) nâng công suất xử lý lên 200 tấn/ngày đêm, diện tích hơn 60 nghìn m² tại khu đồng Me, thôn Đức Lý, xã Tam Đa (giáp ranh với thôn Chân Lạc, xã Dũng Liệt) và sử dụng nguồn vốn xã hội hóa.

Trong quá trình giải phóng mặt bằng (GPMB) 77/77 hộ dân có đất bị thu hồi thuộc dự án tại thôn Đức Lý, xã Tam Đa ký vào biên bản thỏa thuận đồng ý để huyện Yên Phong thu hồi đất. Sau khi thực hiện các bước theo quy định của pháp luật, ngành chức năng của huyện với hợp với UBND xã Tam Đa và thôn Đức Lý tổ chức chi trả tiền bồi thường hỗ trợ GPMB cho các hộ dân (gần 25 tỷ đồng). Kết quả 100% gia đình có đất bị thu hồi đã nhận tiền bồi thường, hỗ trợ GPMB theo phương án được phê duyệt. Đối với đường vào Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung của huyện có chiều dài hơn 600 m từ đường Ngô Xá - Phù Cầm đến tường rào Khu xử lý, UBND huyện chỉ đạo ngành chức năng GPMB đợt 1 với chiều dài 200m đất nông nghiệp (khoảng 4.765 m² kinh phí 1,84 tỷ đồng) để xây dựng đường vận chuyển nguyên vật liệu. Tháng 5-2016, sau khi vận động, thuyết phục 6 hộ có đất thu hồi nhất trí ký biên bản đồng ý chủ trương của Nhà nước về thu hồi đất xây dựng đường vào và đề nghị huyện thu hồi đất trước thời hạn…

Bình quân Yên Phong phát thải khoảng 100 tấn rác sinh hoạt/ngày, nếu không sớm có Khu xử lý tập trung sức ép từ rác thải sinh hoạt sẽ làm ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, chất lượng cuộc sống của nhân dân địa phương.  Ảnh: Điểm tập kết rác thôn Trần Xá, xã Yên Trung quá tải tràn ra đường.

Mặc dù công tác GPMB Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại thôn Đức Lý và đường vào Khu xử lý đã xong nhưng dự án chưa thể triển khai do nhân dân thôn Chân Lạc, xã Dũng Liệt chưa đồng tình với chủ trương này với lý do: Làm ô nhiễm nguồn nước; không bảo đảm về khoảng cách và công nghệ; trình tự thu hồi đất chưa công khai, dân chủ. Để giải thích, vận động nhân dân trong huyện nói chung và người dân thôn Chân Lạc nói riêng đồng thuận với chủ trương của tỉnh, huyện, địa phương thành lập tổ công tác, nhiều lần tuyên truyền, khẳng định việc đầu tư xây dựng Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung của huyện không ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và sức khoẻ của nhân dân.

Cụ thể, khoảng cách từ Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt của huyện tại thôn Đức Lý, xã Tam Đa đến khu dân cư thôn Chân Lạc là 1.025 m. Trong khi đó, Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về các công trình hạ tầng kỹ thuật ban hành kèm theo Thông tư số 01/2016/TT-BXD ngày 1-2-2016 của Bộ Xây dựng quy định khoảng cách an toàn về môi trường từ nhà máy xử lý chất thải rắn đến chân các công trình xây dựng khác > 500m. Hơn nữa, dự án được nghiên cứu, đánh giá tác động môi trường và được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Công nghệ được áp dụng để xử lý chất thải rắn sinh hoạt là công nghệ tiên tiến, hiện đại. Ngoài ra, Sở Tư pháp tỉnh tổ chức rà soát trình tự, thủ tục thu hồi đất GPMB của dự án và GPMB giai đoạn 1 của đường vào Khu xử lý và có văn bản khẳng định thực hiện đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đến nay hiệu quả tuyên truyền chưa đạt kết quả cao.

Ngày 23-10-2017, UBND tỉnh Quyết định thành lập Đoàn công tác liên ngành tuyên truyền, chỉ đạo việc bảo vệ thi công dự án đường vào và Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung của huyện Yên Phong, giai đoạn I. Đoàn đã họp đánh giá tình hình triển khai dự án và xây dựng kế hoạch tiếp tục vận động, tuyên truyền nhân dân. Trong đó, tập trung vào việc trình chiếu mô hình hệ thống xử lý rác và tổ chức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân đi tham quan các Khu, nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung đang hoạt động trong và ngoài tỉnh. Các khu, nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung này đều đang hoạt động ổn định, góp phần bảo vệ môi trường. Đây là những dẫn chứng sinh động, khẳng định hiệu quả của chủ trương xây dựng Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tập trung ở từng huyện.