Câu Quan họ ấm tình quê

CLB Quan họ thực hành thôn Hương Triện, xã Nhân Thắng (Gia Bình) là mái nhà chung của những thành viên yêu văn hóa, văn nghệ, sân chơi bổ ích, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân.

Tiết mục biểu diễn của CLB Quan họ thực hành Hương Triện tại Liên hoan các CLB văn nghệ tiêu biểu tỉnh lần thứ Nhất, năm 2020.

Trong câu chuyện về tình yêu Quan họ, bà Phùng Thị Xuân, 86 tuổi, thành viên cao tuổi nhất trong CLB nhớ lại thời thanh xuân cùng bạn bè đi chơi hội Lim và rồi đem lòng yêu câu Quan họ từ khi nào không hay. Chia sẻ về tình yêu Quan họ, bà bộc bạch: Qua các chòi nghe câu Quan họ ấm áp tình quê hương, bước chân tôi bị níu lại không muốn về. Thế rồi năm nào cũng vậy “đến hẹn lại lên” tôi đều thu xếp công việc để sang chơi hội Lim. Nhờ yêu câu ca Quan họ ngọt ngào, đằm thắm mà tôi biết đến những liền anh, liền chị ở Lũng Giang,  Duệ Đông để theo học Quan họ. Yêu văn hóa, văn nghệ lên ngay từ những ngày đầu đội văn nghệ Hương Triện thành lập tôi tích cực tham gia và truyền dạy cho các thế hệ sau.
CLB Quan họ thực hành thôn Hương Triện tiền thân là đội văn nghệ được thành lập từ năm 1975, phong trào học hát Quan họ được truyền dạy tại đây từ khi CLB mới thành lập… Văn nghệ địa phương phát triển phục vụ lao động sản xuất, tạo mối quan hệ tình làng nghĩa xóm ngày càng đoàn kết, gắn bó, góp phần xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư. Năm 1994, thôn thành lập CLB Quan họ, với 28 người, trong đó đa phần là thành viên của đội văn nghệ trước đó và một số thế hệ trẻ có niềm đam mê với văn hóa, văn nghệ. Lúc này, CLB đi sâu tập luyện những làn điệu Quan họ nhằm góp phần gìn giữ, lan tỏa giá trị di sản.
Nòng cốt truyền dạy cho các thành viên là những liền chị thế hệ trước có chút vốn liếng Quan họ như bà Phùng Thị Xuân cộng với sự chịu khó tìm tòi học hỏi qua các nghệ nhân ở một số làng Quan họ gốc và nghệ sĩ trên mạng. Ngoài ra, các thành viên còn tích cực tham gia các lớp học hát Quan họ do UBND xã Nhân Thắng phối hợp Trung tâm Văn hóa tỉnh tổ chức. Để nâng cao kỹ năng hát Quan họ, CLB còn đi giao lưu với các đơn vị bạn như CLB Quan họ xã Quỳnh Phú, xã Lãng Ngâm…
Đến nay, 80% số thành viên CLB thuộc từ 50-100 bài Quan họ cổ. Năm 2019, CLB Quan họ Hương Triện được công nhận là CLB Quan họ thực hành và được hỗ trợ kinh phí từ tỉnh, điều này đã tạo động lực khích lệ, động viên các thành viên ngày càng hăng say tập luyện. Vào tối thứ Bảy, Chủ nhật hằng tuần, CLB tập hợp tại nhà văn hóa để sinh hoạt. Các thành viên cùng ôn bài cũ, sau đó Ban chủ nhiệm sẽ chỉnh sửa, uốn nắn để câu ca Quan họ được mượt mà, đằm thắm. Dù là CLB Quan họ thực hành nhưng các thành viên chủ yếu tập luyện những làn điệu Quan họ cổ.
Bà Đào Thị Loan, Chủ nhiệm CLB cho biết: CLB là nòng cốt văn hóa, văn nghệ phục vụ các hội nghị của thôn, xã. Lễ hội thôn ngày mồng 4 Tết âm lịch, CLB phục vụ nhân dân 2 ngày vừa hát Quan họ trên thuyền vừa trên sân khấu, nhận được sự cổ vũ nhiệt tình của bà con. Năm 2020, CLB được huyện chọn tham gia liên hoan các CLB văn nghệ tiêu biểu tỉnh Bắc Ninh lần thứ Nhất và đạt giải B. Với trách nhiệm và niềm tự hào, thời gian tới CLB tích cực vận động các thành viên trẻ tham gia sinh hoạt để luôn có tính kế thừa, nối tiếp trong việc gìn giữ di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh, hằng năm kết nạp từ 3-5 người.
Nếu những CLB văn nghệ khác, việc thu hút thế hệ trẻ tham gia còn gặp khó khăn thì CLB Quan họ thực hành Hương Triện có tới gần 10 thành viên ở độ tuổi từ 17 đến ngoài 30 tuổi sinh hoạt. CLB còn có một số thành viên 3 thế hệ cùng tham gia như liền chị Đào Thị Mừng, Đào Thị Loan… Nhằm lan tỏa tình yêu Quan họ cho thế hệ trẻ, các thành viên trong CLB đều tự giác truyền dạy cho con, cháu trong gia đình, để Quan họ ngấm từ sớm, giúp các em biết trân trọng giá trị di sản.
Di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh với những giá trị lấp lánh đã thấm đẫm trong từng hơi thở, mạch máu của các thành viên CLB Quan họ thực hành Hương Triện, để rồi với tình yêu của mình, họ đã góp phần không nhỏ trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh trong cuộc sống đương đại.