Chăm sóc người cao tuổi - Vai trò của cộng đồng

Năm 2012, Vân Dương là một trong 5 đơn vị cấp xã, phường của tỉnh được chọn làm điểm thực hiện Đề án “Tư vấn và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi dựa vào cộng đồng”. Tuy mới triển khai được thời gian ngắn, hoạt động chăm sóc người cao tuổi (NCT) nơi đây đã có bước khởi động đáng ghi nhận.

Thực tế cho thấy, việc chăm sóc NCT chủ yếu tại nhà và cơ bản do gia đình đảm nhiệm là chính. Chăm sóc y tế cho NCT do bệnh viện đảm nhiệm chỉ khi bệnh nhân nhập viện. Trong khi điều kiện và tình hình chăm sóc y tế ở cộng đồng còn nhiều hạn chế và mạng lưới chăm sóc NCT chưa phát triển thì gia đình đóng vai trò chính trong việc chăm sóc sức khỏe của họ. Tuy nhiên, những thay đổi trong đời sống hiện đại đã làm cho việc chăm sóc sức khỏe NCT đứng trước nhiều thách thức, trong đó có những thách thức về nguồn lực, kiến thức và kỹ năng chăm sóc. Thêm vào đó, tuổi thọ của người già ngày càng cao, làm cho số lượng các thế hệ sống chung ngày càng tăng (có thể 2-3 thế hệ hoặc hơn); số khác có điều kiện thì con cháu lại tách ra ở riêng, có thể vì áp lực công việc, khoảng cách, giao thông… đôi khi hàng tuần, hàng tháng mới có điều kiện thăm bố mẹ, ông bà.

Trong khi đó, hệ thống dich vu seo vụ, xã hội hoá chăm sóc NCT của tỉnh chưa thực sự đáp ứng nhu cầu của NCT trong giai đoạn hiện nay. Các kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khoẻ, vật chất, tinh thần cho NCT chưa được quan tâm đúng mức cả trong công tác tuyên truyền, tập huấn kiến thức, kỹ năng và trong hoạt động chăm sóc trực tiếp cho NCT. Làm thế nào để giúp NCT tăng khả năng tiếp cận với các dịch viện đảm nhiệm chỉ khi bệnh nhân nhập viện. Trong khi điều kiện và tình hình chăm sóc y tế ở cộng đồng còn nhiều hạn chế và mạng lưới chăm sóc NCT chưa phát triển thì gia đình đóng vai trò chính trong việc chăm sóc sức khỏe của họ. Tuy nhiên, những thay đổi trong đời sống hiện đại đã làm cho việc chăm sóc sức khỏe NCT đứng trước nhiều thách thức, trong đó có những thách thức về nguồn lực, kiến thức và kỹ năng chăm sóc. Thêm vào đó, tuổi thọ của người già ngày càng cao, làm cho số lượng các thế hệ sống chung ngày càng tăng (có thể 2-3 thế hệ hoặc hơn); số khác có điều kiện thì con cháu lại tách ra ở riêng, có thể vì áp lực công việc, khoảng cách, giao thông… đôi khi hàng tuần, hàng tháng mới có điều kiện thăm bố mẹ, ông bà.

Trong khi đó, hệ thống dich vu seo vụ, xã hội hoá chăm sóc NCT của tỉnh chưa thực sự đáp ứng nhu cầu của NCT trong giai đoạn hiện nay. Các kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khoẻ, vật chất, tinh thần cho NCT chưa được quan tâm đúng mức cả trong công tác tuyên truyền, tập huấn kiến thức, kỹ năng và trong hoạt động chăm sóc trực tiếp cho NCT. Làm thế nào để giúp NCT tăng khả năng tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe về thể chất và tinh thần phù hợp; phòng tránh các nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm; biết tự chăm sóc thông thường đúng cách... đang trở thành một đòi hỏi cấp thiết nhằm góp phần giải quyết các yêu cầu và thách thức của xã hội ngày càng có nhiều NCT. Đó cũng chính là lý do cần đến sự chung tay, góp sức của cộng đồng trong công tác chăm sóc sức khỏe NCT.

Đề án “Tư vấn và chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng” được Chi cục Dân số - KHHGĐ triển khai nhằm cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần cho NCT, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và phát huy vai trò của NCT.

Để hoàn thành mục tiêu chung đó, nhiều mục tiêu cụ thể được đề ra như: Vai trò của NCT được phát huy trong tuyên truyền, vận động thực hiện chính sách Dân số- KHHGĐ và nâng cao chất lượng cuộc sống; Chất lượng tư vấn chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần cho NCT được cải thiện; các bệnh thường gặp ở NCT được phát hiện và xử lý sớm; Sức khỏe thể chất và tinh thần của NCT được hỗ trợ chăm sóc thông qua hoạt động của mạng lưới tình nguyện viên tại cộng đồng. Dù mới đang trong thời gian đầu thực hiện, đề án “Tư vấn và chăm sóc NCT dựa vào cộng đồng” với những dấu hiệu khả quan đang được kỳ vọng sẽ mang lại những hiệu quả thiết thực và ý nghĩa nhân văn sâu sắc.