Chặng về đích đang gặp khó

Việc thực hiện chủ trương chuẩn Quốc gia về y tế xã là trách nhiệm của cả cộng đồng chứ không chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành y tế, thực tế cho thấy sự quyết liệt từ phía chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể địa phương là sức mạnh tổng hợp quyết định sự thành bại của việc thực hiện Chuẩn Quốc gia mà bài học từ một số địa phương đã đạt chuẩn từ những năm trước đã khẳng định như vậy.

&n và thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân địa phương, nhưng cũng đành chung số phận. Do nhà cửa xuống cấp, điều kiện làm việc chật hẹp, thiếu thốn nên mặc dù có thuận tiện nhưng người dân cũng không muốn bước chân đến trạm. Trước yêu cầu bức xúc đó cuối năm 2008 chính quyền và nhân dân xã Tam Đa quyết tâm xây dựng chuẩn, theo đó ngoài sự phấn đấu các chuẩn thuộc về chuyên môn do cán bộ y tế đảm nhiệm, dự án xây dựng trạm y tế bắt đầu được phê duyệt và đầu tư năm 2009 công trình trạm y tế mới bắt đầu được khởi công xây dựng với kinh phí khoảng 600 triệu đồng. Cho đến thời điểm này, khối nhà chính với 11 phòng chuyên môn đã tạm đưa vào sử dụng. Anh Trần Văn Hiển, Trạm trưởng Trạm y tế xã Tam Đa vui mừng cho biết: Từ ngày trạm y tế được xây dựng, mặc dù chưa hoàn thiện 100%, nhưng đội ngũ cán bộ y tế đều thấy phấn khởi, chắc chắn đây sẽ là điều kiện tốt để anh em phát huy trình độ chuyên môn. Đối với bà con cũng vậy, họ tin tưởng và đến trạm khám chữa bệnh nhiều hơn. Tuy nhiên, điều chúng tôi lo ngại là trang thiết bị khám chữa bệnh còn rất thiếu thốn, rồi giường bệnh nhân, tủ thuốc YHCT, dao cầu thuyền tán... hầu như chưa có gì. Trao đổi với ông Hoàng Đắc Tư, Chủ tịch UBND xã Tam Đa (Yên Phong) được biết: Kế hoạch của xã là trong 6 tháng đầu năm 2009 chúng tôi sẽ cơ bản hoàn thiện việc xây dựng, tiếp đó địa phương sẽ tập trung sức người sức của để thực hiện việc mua sắm trang thiết bị và đến cuối năm 2009 sẽ cố gắng hoàn thành các tiêu chí còn lại.

Chúng tôi đến Trạm y tế phường Suối Hoa (thành phố Bắc Ninh). Tuy có nhiều điều kiện thuận lợi hơn các địa phương ở vùng nông thôn, nhưng lại gặp khó khăn lớn nhất là mặt bằng. Được sự đồng thuận của cán bộ và nhân dân trên địa bàn phường và sự ủng hộ của một số hộ dân phường lân cận nên việc đền bù, giải phóng mặt bằng cũng diễn ra một cách thuận lợi và đến ngày 1-1-2009 công trình trạm y tế được khởi công với tổng kinh phí 2,4 tỷ đồng và cho đến nay tiến độ dự án đã đi được hơn nửa quãng đường, theo dự kiến công trình sẽ được hoàn thành và đưa vào sử dụng vào cuối năm 2009 bảo đảm chất lượng. Tuy nhiên, kinh phí để hoàn thiện một số công trình phụ trợ như: tường bao, cổng, các loại biển báo theo quy định... đang gặp nhiều khó khăn.

Hạ tầng kỹ thuật và trang thiết bị vẫn khó

Những gì mà hai địa phương Tam Đa (Yên Phong) và phường Suối Hoa (Tp Bắc Ninh) làm được như ngày hôm nay là bước đột phá trong chặng đường phấn đấu đạt chuẩn. Đến thời điểm này dự án xây dựng trạm y tế theo hướng Chuẩn Quốc gia ở một số địa phương hiện vẫn đang nằm trên giấy, xã Việt Thống, huyện Quế Võ là một ví dụ. Đây cũng là một trong 3 địa phương cuối cùng của huyện Quế Võ đăng ký đạt chuẩn Quốc gia năm 2009. Trạm y tế của xã được xây dựng từ năm 1997 theo mô hình dự án PMU, đó là niềm mơ ước của nhiều trạm y tế trước đây. Tuy nhiên, cho đến nay mô hình này hoàn toàn không phù hợp vì chỉ có 4 phòng chức năng rất chật hẹp, trong khi đó để thực hiện tốt nhiệm vụ khám chữa bệnh nói riêng hay công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân địa phương nói chung, ngoài nơi để cán bộ y tế xã thực thi nhiệm vụ còn cần nhiều yếu tố khác và thực tế ở trạm y tế xã Việt Thống thì tất cả các phòng đều phải lồng ghép. Đồng thời đồ đạc, bàn ghế, tài liệu sổ sách bày biện ngổn ngang. Vì vậy cán bộ y tế cũng phải chen chúc nhau mỗi khi thực hiện nhiệm vụ. Hơn nữa, mặc dù toàn diện tích của trạm lên tới 1.050m2 nhưng vẫn bị bỏ hoang thay vào đó là các loại cây hoang dại mọc um tùm. Trạm trưởng Trạm y tế xã cho biết đã 3 năm nay địa phương đều đăng ký phấn đấu đạt chuẩn nhưng duy nhất chỉ có chuẩn về cơ sở vật chất là không đạt. Nguyên nhân là do xã không có kinh phí đầu tư xây dựng và đến nay địa phương cũng chưa tìm ra hướng giải quyết vấn đề này. Như vậy hết năm này đến năm khác cán bộ y tế luôn phải chịu cảnh sống và làm việc theo cách tạm bợ như vậy. Theo ông Nguyễn Văn Đễ, Phó Chủ tịch UBND xã Việt Thống thì địa phương đang rất bế tắc về kinh phí xây dựng cơ sở vật chất, nhà trạm và vẫn phải đợi sự hỗ trợ từ cấp trên.

Năm 2009, toàn huyện Quế Võ chỉ còn 3/21 xã chưa đạt chuẩn Quốc gia. Tuy địa phương nào cũng khó khăn, nhưng theo đánh giá khách quan thì Việt Thống chưa hẳn đã khó khăn nhất. Chỉ thị 06 và chuẩn Quốc gia về y tế xã là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước và thể hiện sự xã hội hóa cao độ trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, chủ trương này đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và sự tham gia tích cực của nhân dân. Tuy vậy, vấn đề trên ở địa phương này được triển khai thực hiện một cách rất hạn chế, hời hợt. Do vậy ảnh hưởng lớn đến tiến độ thực hiện các chuẩn. Được biết, đối với các địa phương khó khăn như xã Việt Thống, tỉnh đã có ý kiến hỗ trợ đầu tư xây dựng với mức 70%. Nhưng 70% hay 100% thì với quan điểm tất cả đều trông chờ kinh phí từ cấp trên và tiến độ thực hiện chậm chễ như thế này thì không biết Việt Thống cũng như một số địa phương tương tự liệu có đạt chuẩn Quốc gia vào cuối năm 2009 hay không?

Càng cần sự quyết liệt từ phía chính quyền

Chỉ thị 06 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về Chuẩn quốc gia về y tế xã đã khẳng định vai trò và tầm quan trọng của y tế cơ sở trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Bởi lẽ y tế cơ sở là tuyến gần dân nhất, bảo đảm cho mọi người dân được chăm sóc sức khỏe cơ bản với chi phí thấp, góp phần vào việc thực hiện công bằng xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nếp sống văn hóa và trật tự an toàn xã hội. Việc thực hiện chủ trương Chuẩn Quốc gia về y tế xã là trách nhiệm của cả cộng đồng chứ không chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành y tế, thực tế cho thấy sự quyết liệt từ phía chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể địa phương là sức mạnh tổng hợp quyết định sự thành bại của việc thực hiện Chuẩn Quốc gia mà bài học từ một số địa phương đã đạt chuẩn từ những năm trước đã khẳng định như vậy. Vẫn biết, càng về cuối việc thực hiện chuẩn Quốc gia càng gặp nhiều khó khăn, nhất là đối với những các địa phương yếu về kinh tế. Cho nên ngoài sự nỗ lực của y tế trong việc hoàn thành các chuẩn về chuyên môn, thiết nghĩ chính quyền địa phương cần có những phương án sát thực hơn trong việc chỉ đạo đầu tư xây dựng chuẩn. Có như vậy Chuẩn Quốc gia về y tế xã mới được hoàn thành như kế hoạch đã định, góp phần vào sự thắng lợi của nghị quyết của Đảng đã đề ra và đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.

Phóng sự của Thế Thực