Chỉnh trang đô thị - Đôi điều trao đổi

Những năm qua các đô thị Bắc Ninh tập trung đẩy mạnh công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật và tăng cường công tác quản lý, nâng cấp, chỉnh trang đô thị; thực hiện nhiều giải pháp chấn chỉnh kỷ cương pháp luật, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, xây dựng nếp sống văn hóa người Kinh Bắc.

Nhờ vậy, bộ mặt các đô thị của tỉnh Bắc Ninh ngày một hiện đại, khang trang, các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục tập quán tốt đẹp của Bắc Ninh được bảo tồn, phát huy; hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước của các cấp, các ngành và ý thức trách nhiệm của người dân được nâng lên.

Tuy nhiên, chúng ta cũng không khó để nhìn ra những hạn chế, bất cập của các đô thị ở trong tỉnh hiện nay. Đó là hạ tầng kỹ thuật chưa đáp ứng được nhu cầu, nhiều chỗ, nhiều nơi còn nhếch nhác, lộn xộn; tình trạng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để kinh doanh, buôn bán trái phép, không phép diễn ra trên nhiều tuyến phố. Tình trạng ứng xử thiếu văn hóa nơi công cộng, ý thức chấp hành các quy định về nếp sống văn hóa, văn minh thương mại, du lịch, công sở, giữ gìn vệ sinh môi trường của một số tổ chức, cá nhân có nhiều lúc, nhiều nơi thực hiện không tốt đã làm xấu đi hình ảnh của mảnh đất ngàn năm văn hiến.

Một thành phố được gọi là văn minh, phát triển thì bộ mặt kiến trúc phải gọn ghẽ, người dân sống có văn hoá và giao thông phải thông thoáng! Vì thế, với điều kiện thực tế ở Bắc Ninh hiện nay, công việc chỉnh trang đô thị trước mắt, theo suy nghĩ của tôi, chỉ nên tập trung vào những công việc sau:

Ở những trục đường chính:

Mặt đường phải phẳng phiu, giao thông thông suốt nhất là ở các điểm giao cắt. Xoá tất cả những ổ gà, vạch sơn vôi phải rõ ràng, tầm nhìn ở các góc đường nếu chưa đảm bảo quy phạm phải được sửa sang lại (kể cả các tường rào làm vuông góc ở các điểm ngã ba, ngã tư đường phố cần thiết phải xây lại cho đúng quy định).

Hè đường phải thông thoáng. Phần lớn các đô thị ở Bắc Ninh đều mới xây dựng, bề mặt vỉa hè còn dùng tốt, không dại gì mà dỡ bỏ, đã thế hệ thống hạ tầng kỹ thuật chưa hoàn chỉnh, nên chăng chỉ sửa sang lại, rất hạn chế việc bóc đi thay bằng đá lát như hiện nay.

Vỉa hè đối với các gia đình mặt phố hết sức quan trọng và cần thiết khi đô thị còn thiếu các chỗ sinh hoạt công cộng cho các việc cưới xin, ma chay, tiếp cận khách hàng trong giao tiếp buôn bán, chỗ để xe tạm, thậm chí là chỗ trẻ con chơi những lúc nhà cửa chật chội (nhiều gia đình đã chủ động đặt cả ghế đá để ngồi). Việc xé nhỏ vỉa hè thành những băng dài trồng cỏ như một số nơi đã làm chỉ phù hợp với vỉa hè ở những nơi không có nhà ở, không khéo những thảm cỏ thiếu người chăm sóc lại là chỗ chứa lá rụng và rác bẩn với ô hợp các loài cỏ dại!

Tại các đô thị ở Bắc Ninh, hiện tượng vỉa hè được làm rồi nhưng ít sử dụng để cỏ mọc um tùm, nhiều gia đình còn cậy cả gạch lát lên để trồng rau xanh, rất cần được trả lại đúng với vị trí và chức năng của nó.

Từng bước một có kế hoạch ngầm hoá hệ thống hạ tầng kỹ thuật, trước mắt giải quyết gọn ghẽ các mớ dây điện chằng chịt trên đầu.

Với cây xanh vỉa hè: nên loại bỏ những cây không nằm trong quy định trồng ở hè phố (cây ăn quả, cây có bộ rễ nông, cây có mùi hoa khó chịu, nhiều ruồi muỗi…) ưu tiên trồng cây bóng mát có dáng đẹp.

Nghiên cứu vị trí các kiốt vỉa hè (Sách báo, bưu điện…), các điểm đỗ, dừng xe, loại bỏ các điểm bán hàng gây mất mỹ quan và vệ sinh môi trường.

Bố trí vị trí nhà vệ sinh công cộng (mà đô thị nào của ta cũng thiếu!)

Với các công trình mặt phố:

Kiên quyết dỡ bỏ những công trình không giấy phép hoặc làm sai giấy phép xây dựng, sai chỉ giới đường đỏ.

Sơn sửa mặt nhà cho sạch, đẹp, xoá những quảng cáo và mái hắt tuỳ tiện (công việc này có thể nhà nước và nhân dân cùng làm). Với những công trình cổ phải cân nhắc kỹ, không nên làm mới lại (kể cả phần vỉa hè phố cổ…).

Trong trụ sở cơ quan còn nhiều đất bỏ hoang (để cỏ dại mọc) đều phải được dọn sạch và trồng cây trang trí, nếu không phải được thu hồi lại.

Với các công trình chào mừng:

Địa phương nào cũng có những ngày kỷ niệm lớn trong năm của riêng mình, có những kế hoạch để tô điểm, trang trí bộ mặt phố sá cũng là cần thiết, song phải tính toán kỹ lưỡng, tránh lãng phí. Một ví dụ về việc xây dựng cổng chào để kịp đón mừng đại lễ, cũng chỉ nên xây dựng một số cổng chào mang tính chất chào mừng, với kiến trúc đơn giản, dễ làm, có quy mô vừa phải, ít tốn kém tại khu vực trung tâm và các điểm hoạt động của cộng đồng trong các ngày lễ hội…

Khi ấy, cổng chào chủ yếu làm bằng lá cây, hoa, chậu hoa, các vật liệu nhẹ như vải, gỗ dán, cót ép, giờ đây phong phú hơn có thể làm màng mỏng bơm hơi, bong bóng các cỡ… tạo được mảng khối lớn, dựng nhanh chóng, đưa lên độ cao lớn mà không tốn kém, tạo hình phong phú. Công nghệ hiện đại còn có thể dùng ánh sáng (đèn pha, đèn laser..), nhiều lễ hội còn dùng diều, khí cầu, cờ  phướn… trang trí thêm cho cổng chào nữa.

Cổng chào chỉ ra đời vào khoảnh khắc nhất định và khi nó qua đi thì không tồn tại nữa. Do vậy, cổng chào phải đơn giản, lắp dựng nhanh và tháo dỡ kịp thời sau ngày lễ.

Còn việc xây dựng các cổng chào quy mô lớn, mang tính bền vững (kiểu như cổng Khải hoàn, cổng thành, cửa ô...) biểu tượng cho các giá trị văn hóa lịch sử của tỉnh sẽ thực hiện sau khi có đủ điều kiện về thời gian với những nghiên cứu bài bản và kỹ lưỡng. Chỉnh trang đô thị là việc làm thường xuyên. Thông thường khi ngày đại lễ đến gần thì vội vã làm, nếu không xem xét kỹ sẽ cực kỳ lãng phí.

Thực hiện “ trật tự và văn minh đô thị” là thực hiện tốt công tác bảo đảm trật tự, mỹ quan đô thị và vệ sinh môi trường để thành phố sáng, xanh, sạch, đẹp; tăng cường trật tự an toàn giao thông, bảo đảm đường thông, hè thoáng và xây dựng nếp sống văn minh đô thị, giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Tuỳ điều kiện cụ thể của địa phương mình (về thời gian, nguồn kinh phí, những việc thật cần thiết…) mà có những quyết định trong công tác chỉnh trang đô thị. Với những tính toán cẩn trọng, chắc chắn bộ mặt các đô thị tỉnh ta sẽ ngày một khang trang hơn, tạo điều kiện tiến tới một đô thị văn minh, văn hiến và giầu bản sắc, phát triển bền vững.