Chung tay đấu tranh, ngăn chặn hàng kém chất lượng

Nhằm mục đích giúp người tiêu dùng (NTD) hiểu được bảo vệ quyền lợi của mình không phải chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà còn là trách nhiệm của toàn thể cộng đồng xã hội, Ngày Quyền của NTD (15 - 3) được phát động nhằm thúc đẩy công tác bảo vệ NTD, góp phần bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Lực lượng Quản lý thị trường kiểm tra hàng hoá tại Siêu thị Dabaco (TP Bắc Ninh).

 Thực tế những năm gần đây cho thấy, trước nhu cầu mua sắm hàng hóa diễn ra ngày một sôi động, các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất đã kinh doanh, cung ứng đầy đủ các mặt hàng đa dạng về chủng loại, phong phú về kiểu dáng và mẫu mã, đáp ứng nhu cầu sản xuất tiêu dùng của nhân dân. Tình trạng găm hàng, đầu cơ hàng hóa từng bước được loại bỏ. Tuy nhiên, điều dễ nhận thấy, tình trạng vi phạm trong sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, thiếu trọng lượng, vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm vẫn xẩy ra, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của NTD.

Chỉ tính riêng năm 2017, lực lượng quản lý thị trường kiểm tra độc lập và phối hợp với các ngành chức năng: Công an, Chi cục Tiêu chuẩn đo lường - Chất lượng… kiểm tra phát hiện và xử lý gần 1.420 vụ vi phạm các quy định trong lĩnh vực kinh doanh thương mại… Chi cục tịch thu một số hàng nhập lậu, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, vệ sinh an toàn thực phẩm như: Quần áo các loại gần 48.700 chiếc; vải các loại 18.700 kg; dây chuyền mỹ ký 76 kg; mỳ chính 14.000 kg; gà giống và vịt giống hơn 8.000 con; chăn lông các loại gần 1.870 cái…; phạt hành chính những trường hợp vi phạm và tiền bán hàng tịch thu (hàng lậu) hơn 13,1 tỷ đồng, tăng 2,46 tỷ đồng so năm 2016; tịch thu và tiêu huỷ hàng không có giá trị sử dụng ước trị giá gần 980 triệu đồng. Phòng cảnh sát PC46 Công an tỉnh phát hiện 94 vụ vi phạm về buôn bán, vận chuyển hàng lậu, hàng cấm, hàng giả và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; phạt hành chính những trường hợp vi phạm hơn 2,8 tỷ đồng và tịch thu hàng vi phạm ước trị giá 5,58 tỷ đồng…

Những con số thống kê trên cho thấy, mặc dù các lực lượng chức năng trên địa bàn đã phối hợp với các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của thương nhân trong hoạt động kinh doanh, nhưng tình trạng kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm... vẫn xảy ra. Hơn ai hết, NTD chính là đối tượng phải gánh chịu những thiệt thòi mà các hành vi vi phạm mang lại. Những số liệu thống kê trên mới là kết quả vi phạm đã được kịp thời phát hiện, trên thực tế thực trạng vi phạm pháp luật trong kinh doanh phức tạp hơn nhiều.

Theo ông Nguyễn Xuân Chín, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh: “Nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền các cấp, tổ chức và doanh nghiệp đối với nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi NTD còn hạn chế. Bà con nhân dân, nhất là NTD ở vùng nông thôn chưa nhận thức đúng quyền và lợi ích hợp pháp của mình, vì vậy còn dễ dãi trong việc tiếp cận hàng hóa, khi vướng mắc và thiệt hại thì ngần ngại không kiến nghị, phản ánh hoặc chưa tích cực hợp tác với cơ quan quản lý Nhà nước để giải quyết những vụ việc xâm hại quyền lợi. Hội Bảo vệ quyền lợi NTD tỉnh tuy đã thành lập được gần 4 năm nhưng trên cơ sở  tự nguyện, điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị hầu như không có, kinh phí hoạt động theo nguyên tắc tự bảo đảm, nguồn thu của Hội không có và cho đến nay vẫn chưa được sự hỗ trợ kinh phí hoạt động từ ngân sách Nhà nước. Mặt khác, Hội không có cán bộ chuyên trách, các thành viên Ban chấp hành đều công tác kiêm nhiệm… nên hiệu quả hoạt động hạn chế, nhiều hành vi vi phạm đến quyền lợi của NTD vẫn chưa loại bỏ được”.

Để công tác bảo vệ quyền lợi NTD thực sự đi vào chiều sâu và đạt kết quả cao, nhiều ý kiến cho rằng, cơ quan chức năng cần xây dựng các chương trình bảo vệ quyền lợi NTD theo từng thời kỳ để các địa phương có phương hướng tổ chức thực hiện; hỗ trợ kinh phí và hướng dẫn nghiệp vụ trong công tác này từ huyện đến xã; tăng cường tập huấn cho các doanh nghiệp về kiến thức bảo vệ quyền lợi NTD... Ngoài ra, cấp huyện, xã cần chỉ đạo Ban Quản lý các chợ, trung tâm thương mại, siêu thị trên địa bàn niêm yết công khai quyền và trách nhiệm của NTD tại địa chỉ kinh doanh; khu vực nông thôn hiểu rõ quyền lợi và trách nhiệm để nâng cao nhận thức tự bảo vệ quyền lợi trong giao dịch thương mại.