Chuyện nghề biên tập

Trong nghề làm báo, các biên tập viên phải cặm cụi hàng ngày nhưng ít có dịp xuất hiện tên trên mặt báo, trừ những người có viết thêm bài. Công việc đều đều đôi khi trở thành buồn tẻ, cũng có lúc chán nản, buồn phiền… nếu biên tập viên không chú trọng trách nhiệm nghề nghiệp thì cũng khó mà yêu nghề cho được.

Trước đây khi còn làm phóng viên, đã có lúc tôi rất khó chịu với anh trưởng phòng, vì anh “khó tính” quá. Đó là thời điểm phóng viên bắt đầu sử dụng máy vi tính để viết bài thay cho viết tay. Vì mới chuyển sang đánh máy vi tính, nên tôi có lỗi quen tay khi bỏ dấu câu, đúng theo yêu cầu thì kết thúc câu là đánh dấu câu liền kề chữ cuối cùng của câu, nhưng vì quen tay tôi gõ một dấu cách rồi mới đánh dấu câu. Chỉ một lỗi nhỏ ấy mà anh trưởng phòng yêu cầu tôi sửa và in lại bản thảo… Quả thật, lúc đó trong tâm tôi rất ấm ức, cho rằng anh ấy quá “khó tính”, chỉ có vài ba cái dấu chấm và phẩy mà cũng không bỏ qua… Sau này, nhớ lại tình huống khó chịu lúc bấy giờ, tôi đã mỉm cười thầm cảm ơn sự “khó tính” của anh ấy (thật ra là nghiêm khắc), đã giúp mình hình thành thói quen cẩn thận mỗi khi viết, dù chỉ là một cái tin vắn, vài dòng chú thích ảnh, hay có khi là “chat” với bạn bè trên mạng… tôi luôn cố gắng viết đầy đủ, rõ ràng. 
Bây giờ chuyển sang làm công tác biên tập bài viết cho các CTV gửi đến, thói quen cẩn thận đã hình thành nề nếp ấy đã giúp tôi rất nhiều trong công việc. Tuy nhiên cũng có lúc rơi vào cực đoan, thấy ai viết ẩu, viết sai lỗi chính tả, sai lỗi vi tính nhiều quá là tôi thấy khó chịu, có khi còn đánh giá tính cách người đó thông qua việc đó… Nhưng quả thật có những CTV đã thành một thói quen khó thay đổi, cứ một lần bỏ dấu chấm, phẩy… là một lần đặt dấu cách, cũng có khi là viết hoa tràn lan, cả những cái tên của rau củ quả như cà rốt, dưa chuột… cũng viết hoa làm cho công việc biên tập mất rất nhiều thời gian. Có lần tôi đã nói đùa với CTV vốn là giáo viên, nói rằng theo cách chấm bài cho học sinh, nếu sai 3 lỗi trừ một điểm, thì không biết bài viết cô gửi đến báo chúng tôi là âm bao nhiêu điểm… 
Một lần tôi đã đánh dấu những lỗi đó vào bản thảo và gửi lại cho tác giả. Tác giả đã rất ngạc nhiên rằng đó là lỗi sai mà bao nhiêu lâu nay không nhận ra. Sau đó tình trạng bài viết của bạn đó đã cải biến đáng kể.
Công việc biên tập đã giúp tôi kiên trì học chữ Nhẫn trong ứng xử với CTV, luôn đặt mình vào vị trí của CTV để có thể cảm thông với những khó khăn của họ. Họ là những người làm báo có thể chuyên nghiệp (CTV ở các đài PT), nhưng phần đông là nghiệp dư, xuất phát từ tình yêu với công việc viết lách và trách nhiệm với xã hội mà tham gia cộng tác, nên khó tránh khỏi những lỗi sót trong khi thể hiện bài viết, vì thế mình cũng nên thông cảm với họ. Từ đó, tôi tự đặt yêu cầu cho bản thân mình là hành xử theo nguyên tắc: Nghĩ cho người khác trước, từ đó tôi đã thấy rõ trách nhiệm nghề nghiệp của mình, trước mỗi bài viết CTV gửi đến đều tĩnh tâm đọc và biên tập cẩn thận từng dấu chấm, dấu phẩy. Từ thực tế công việc, tôi đã hiểu rằng không có chuyện gì là nhỏ cả, chỉ sai khác một cái dấu hay một từ, một chữ cũng đủ làm câu văn sai khác hẳn đi, có khi còn phạm vào ý nghĩa chính trị. Và công phu cả bài viết cặm cụi của người viết bị bỏ phí.