Cô và chúng em

Tháng ba năm 1971 thầy chủ nhiệm lớp mình đi bộ đội. Nhà trường nhờ cô Bích giáo sinh thực tập phụ trách. Cô Bích ít nói nhưng rất ân cần tới mọi người, làng cô bên dòng sông Nhật Lệ, vùng đất lửa Vĩnh Linh.

bệnh viện tiền phương trong hang núi học lớp quân y dã chiến. Bấy giờ Lào hòa hợp dân tộc tiếng súng đã tạm ngưng nhưng thương bệnh binh vẫn đông chật trong hang viện. Hôm có xe đưa bệnh nhân nặng về nước, lái xe là người đồng hương, thư gửi về đầy hai hòm vỏ đạn, mình cũng gửi mấy phong, gửi cô bài thơ: Viết về lớp học dã chiến. Nghe nói về nước giao bệnh nhân xong, đồng hương tranh thủ về phép và qua thăm nhà mình. Mẹ khoe cô Bích và bè bạn vẫn đều đều gửi thư thăm hỏi động viên.

Đất nước thống nhất, đơn vị mình rút về Nghệ An, bên phà Bến Thủy với sông Lam núi Hồng. Mình được nghỉ phép mươi ngày, trên tàu toàn khách quân nhân từ Nam ra không thể tả nổi họ vui sướng mức nào. Hôm về cũng là hôm mẹ nhận thư cô. Ý thư bày tỏ niềm vui nước non thống nhất nhưng cũng khéo dò ý tứ tin mình. Phải rồi. Chiến tranh biết đâu mũi tên hòn đạn? Ngay đêm đó mình viết lại cô lá thư dài. Báo cáo cô mình đã an toàn, sau đợt nghỉ phép sẽ đi ôn văn hóa thi vào trường đại học quân y. Lớp ta bốn đứa hy sinh, ba thương binh. Mẹ mình đưa tờ báo Quân đội nhân dân có đăng bài thơ “Viết về lớp học tiền phương” do cô gửi đăng và cô gửi báo về tặng mẹ. Mình càng biết ơn cô.

Trước hôm trả phép mình lại nhận thư cô, đọc thư mà vui muốn khóc, cô viết: «Em về an lành, tiến bộ cô mừng quá. Cô vẫn dõi em từng bước. Em có sao khổ nhất mẹ em thôi». «Ác mộng thấy đơn vị của em trong chảo lửa!  Mơ dữ là lành!  Bố cô đi bộ đội chống Pháp. Năm 1951 hy sinh ở Điện Biên. Năm 1970 bom Mỹ trúng hầm mất nốt người mẹ kính yêu, cô bị thương nặng không còn khả năng làm mẹ! Khai sinh cô là Biếc,  chữ Biếc hơi kỳ nên vào lớp sáu cô đổi tên. Giờ cô rất tiếc...».

Năm 2012. Mình đi dự hội nghị gặp mặt công tác viên toàn quốc báo Đại biểu nhân dân tại Quảng Trị. Gặp một người làm ở Sở Giáo dục Quảng Bình. Mình xin phụ trách cho ở với anh một phòng. Rất may anh có biết sau hòa bình cô Bích xung phong đi xây dựng phong trào giáo dục Tây Nguyên. Chồng cô là một thương binh nặng. Họ nhận nuôi hai đứa con của người đồng đội bị nhiễm chất độc da cam.

Tháng bảy năm nay lớp mình kỷ niệm bốn mốt năm tốt nghiệp phổ thông trung học. Vui nhất là chúng mình vẫn bảo mày xưng tao, gọi nhau bằng những cái nick cô Bích tặng. Mình đã kể cho lớp nghe mọi chuyện về cô. Cả lớp thương cô không may mắn. Mắt đứa nào cũng ngấn nước. Thời gian gần cô rất ít, nhưng lớp mình vẫn nhớ cô từng chi tiết nhỏ, nhất là giọng nói Quảng Bình. Cả lớp Karaoke…Giữ mái trường xinh/Giữ nguyên tươi màu ngói mới.

Tưởng như cô vẫn đang đứng bên và hát cùng.

* Thơ Lưu Trùng Dương