Công trình xây dựng chậm quyết toán: Nguyên nhân do đâu?

Tại cuộc họp giao ban xây dựng cơ bản quý I- 2009 của UBND tỉnh, Sở Tài chính đánh giá công tác báo cáo quyết toán các dự án chưa được các chủ đầu tư quan tâm đúng mức. Trong đó có 19 công trình, hạng mục công trình (không kể mới phát sinh) chậm quyết toán. Vậy đâu là nguyên nhân của sự chậm muộn?

Theo thống kê của Phòng Đầu tư (Sở Tài chính) 19 công trình, hạng mục công trình (CT, HMCT) chậm quyết toán trên đã được nhắc nhở từ kỳ giao ban quý III-2008.  Trong xây dựng cơ bản, việc quyết toán hoàn toàn có lợi cho chủ đầu tư, bởi khi thiếu vốn sẽ được UBND tỉnh bố trí dứt điểm. Ngoài ra, có thể nhanh chóng xác định được giá trị đích thực để hoàn tất quyết toán toàn bộ công trình, không phải nằm trong nhóm dự án treo hoặc theo dõi qua nhiều năm. Tuy nhiên, tình trạng chậm quyết toán vẫn xảy ra và kéo dài.

Ông Đào Quang Khải, Trưởng phòng Đầu tư khẳng định: “Về khách quan, nguyên nhân chậm trễ trong quyết toán là do các nhà thầu không đủ năng lực thi công theo đúng cam kết và chủ đầu tư cũng chưa thực hiện tốt chức năng giám sát, đôn đốc hoàn tất các thủ tục quyết toán. Trong khi đó về chủ quan, việc bố trí ngân sách cũng chưa thực sự  đáp ứng được yêu cầu”. Theo ông Khải, để nhanh chóng hoàn tất thủ tục quyết toán cho các CT, HMCT đã hoàn thành đòi hỏi chủ đầu tư phải có năng lực quản lý dự án tốt. Trong quá trình thi công, chủ đầu tư cần phối hợp chặt chẽ với nhà thầu cập nhật hồ sơ để có thể trình duyệt ngay khi hoàn thành. Đơn cử, dự án Trung tâm giáo dục thường xuyên Quế Võ, với tổng mức đầu tư hơn 12 tỷ đồng được khởi công năm 2007, sang năm 2008 và đầu năm 2009 chủ đầu tư đã nhanh chóng hoàn tất quyết toán 2 hạng mục hoàn thành là: khối nhà 3 tầng; sân, vườn, tường rào.

Trong danh mục những đơn vị chậm quyết toán, Ban quản lý dự án (BQLDA) công trình công cộng (Sở Xây dựng) có 5 CT, HMCT. Trao đổi vấn đề này, ông Nguyễn Tiến Tài, Giám đốc BQLDA công trình công cộng cho rằng: “ Đây là những công trình lớn, trước khi trình hồ sơ quyết toán đều phải thuê kiểm toán. Hơn nữa mỗi công trình lại chia ra nhiều gói thầu, những gói thầu đã hoàn thành thì giữa kiểm toán và chủ đầu tư thường chưa thống nhất do có sự điều chỉnh giá. Không những vậy, còn tồn tại cả một số hạng mục bên nhà thầu chưa hoàn tất hồ sơ quyết toán hoặc đang thi công”.

Dẫn chứng từ công trình Trung tâm văn hóa Kinh Bắc, chủ đầu tư đã trình quyết toán phần thô, đang chờ kết quả kiểm toán các hạng mục thiết bị (điều hòa, âm thanh, ánh sáng, ghế ngồi…), trong khi đó vẫn tiếp tục thi công gói thầu máy phát điện và vừa tổ chức đấu thầu xong hạng mục bàn ghế phòng họp nhỏ, phòng ăn… BQLDA  xây dựng thành phố cũng còn 3 CT, HMCT chậm quyết toán là: Dự án khu nhà ở Vũ Ninh-Kinh Bắc, hệ thống chiếu sáng kiến trúc các công trình trục đường Lý Thái Tổ, dự án nhà ở Khả Lễ I. Chủ đầu tư đã ký kết hợp đồng với đơn vị kiểm toán để triển khai những hạng mục hoàn thành của dự án nhà ở Vũ Ninh-Kinh Bắc, Khả Lễ I. Dự kiến trong khoảng giữa quý II sẽ trình quyết toán từng hạng mục. Riêng đối với hệ thống chiếu sáng kiến trúc các công trình trục đường Lý Thái Tổ chưa lập hồ sơ quyết toán do cuối năm 2008, 2 công trình Bảo tàng, Thư viện tỉnh mới thi công xong và chủ đầu tư đang trình điều chỉnh bổ sung giá gói thầu… Như vậy, có thể thấy ngoài những nguyên nhân đã nêu ở trên thì việc thống nhất số liệu giữa kiểm toán, chủ đầu tư, nhà thầu thi công do điều chỉnh giá và việc nhà thầu chậm làm bảng biểu quyết toán, hồ sơ hoàn công cũng mất nhiều thời gian, gây gián đoạn trong quá trình hoàn tất thủ tục quyết toán.

Vẫn biết đã qua kiểm toán thì việc quyết toán sẽ trở nên thuận lợi và rút ngắn thời gian do tiết kiệm được nhiều công đoạn xác minh, kiểm tra số liệu nhưng để thanh toán dứt điểm vốn đầu tư cho các CT, HMCT, đồng thời khuyến khích nhà thầu ứng vốn thi công các bên liên quan cần phối hợp chặt chẽ hoàn thiện hồ sơ quyết toán theo đúng quy định.

Bài, ảnh: Đức Anh