Dịch vụ vận tải phục vụ các KCN, tiềm năng chưa được phát huy

Sau 16 năm phát triển, đến nay Bắc Ninh đã trở thành một trong những tỉnh trọng điểm của khu vực miền Bắc về phát triển kinh tế và thu hút đầu tư vào các KCN. Với 15 KCN được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, 9 KCN đi vào hoạt động thu hút 742 dự án đầu tư, đang sử dụng hơn 151.000 lao động. Trong đó đa phần là lao động từ các tỉnh, thành phố lân cận đến làm việc (chiếm hơn 65% tổng số công nhân) có nhu cầu lớn trong việc đưa, đón. Đây là một thị trường vận tải tiềm năng mà các doanh nghiệp vận tải trong tỉnh vẫn chưa tiếp cận và khai thác được nhiều.

Thị trường dồi dào như vậy, nhưng đến nay, toàn tỉnh mới có 16 doanh nghiệp kinh doanh dich vu seo vụ vận tải đưa đón công nhân tại các KCN với 152 đầu xe, nhưng hầu hết vẫn chưa ký được hợp đồng trực tiếp và ổn định với các doanh nghiệp trong KCN.  Ngành GTVT cấp phù hiệu xe hợp đồng cho 472 xe ô tô chở khách. Ngoài ra, hệ thống xe buýt có 6 tuyến, trong đó một số tuyến có lộ trình gần với các KCN cũng bước đầu tham gia cung ứng loại hình dịch vụ này. Song với mạng lưới cung ứng dịch vụ vận tải như vậy vẫn chưa đáp ứng hết nhu cầu đi lại của cán bộ, công nhân lao động của các KCN. Bước đầu các doanh nghiệp vận tải trên địa bàn chỉ đáp ứng khoảng 10% số lao động có nhu cầu đi lại.

Công ty Hùng Hương (TNHH) là một trong những đơn vị đi đầu trong việc cung ứng dịch vụ vận tải phục vụ việc  đưa, đón công nhân trong các KCN, nhưng cũng chỉ ký hợp đồng gián tiếp qua một đơn vị cung ứng khác, chứ chưa làm việc trực tiếp được với doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng. Hiện tại Công ty mới chỉ có 60 đầu xe với tổng lưu lượng vận chuyển 2.700 công nhân/chuyến và tham gia đưa, đón cho 2 doanh nghiệp: Công ty TNHH Canon Việt Nam (KCN Quế Võ I) và Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam (KCN Yên Phong I), trong khi đó số lượng công nhân của 2 doanh nghiệp này là khoảng 45.000 người, nên cơ bản vẫn phải sử dụng các doanh nghiệp ngoài tỉnh để đưa đón công nhân.

Công ty CP Xe khách Bắc Ninh, đơn vị khai thác nhiều tuyến xe buýt đi qua các KCN nhất cũng mới chỉ có hơn 1.000 vé tháng dành cho công nhân các KCN, trong đó chủ yếu tập trung ở tuyến Bắc Ninh-Sao Đỏ. Ngoài ra còn có Taxi Hà Nội cũng phục vụ đưa đón cán bộ của các doanh nghiệp trong KCN, nhưng chủ yếu phục vụ của các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài với số lượng khách không lớn.

Trên thực tế, lượng phương tiện vận tải công cộng mới chỉ đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu đi lại của người lao động trong các KCN. Hơn nữa, các doanh nghiệp vận tải trong tỉnh cũng chỉ chiếm một phần nhỏ trong thị phần vận tải đưa, đón công nhân. Nguyên nhân chính là do các doanh nghiệp trong KCN, nhất là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thường có sẵn các đối tác vận tải đưa, đón công nhân. Ngoài ra, năng lực của các doanh nghiệp vận tải trong tỉnh chưa đáp ứng được yêu cầu đối tác (về số lượng xe, chất lượng dịch vụ) cũng là một nguyên nhân khá lớn.

Ông Đặng Quốc Phong, Phó trưởng phòng Kinh doanh Taxi Hà Nội cho biết: Công ty đã kinh doanh tại Bắc Ninh được hơn 4 năm, song chỉ mới tham gia cung ứng dịch vụ vận tải tại các KCN dưới hình thức hoạt động cộng hưởng, phục vụ những trường hợp phát sinh, tăng ca, cán bộ, chuyên gia của những doanh nghiệp FDI. Đơn vị chưa ký được hợp đồng cung ứng dịch vụ trực tiếp với doanh nghiệp nào, vì hầu hết các nhà đầu tư đã có sẵn các nhà cung cấp nên rất khó xen vào. Để khai thác thị trường này, Taxi Hà Nội phối hợp với ngân hàng Vietcombank đã phát hành thẻ thanh toán taxi trực tuyến để thanh toán cho những khách hành thường xuyên sử dụng dịch vụ của Công ty. Bước đầu hình thức này được nhiều khách hàng đánh giá cao, nhất là khách hàng nước ngoài bởi tính tiện dụng, minh bạch trong thanh toán, đồng thời khi có nhu cầu khách hàng sẽ được đáp ứng trong thời gian ngắn nhất ở mọi lúc, mọi nơi. Tuy nhiên do điểm đỗ chưa có và chưa cố định, diện tích các KCN lại rộng nên việc di chuyển giữa các điểm trong KCN còn mất thời gian, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng.

Để đáp ứng nhu cầu di chuyển giữa nơi ở và nhà máy của cán bộ, người lao động, các doanh nghiệp trong KCN sử dụng một lượng lớn xe khách để đưa đón công nhân và một số khác di chuyển bằng dịch vụ xe buýt hay phương tiện cá nhân (ô tô, xe máy, xe đạp). Với số lượng công nhân tương đối lớn như vậy lại sử dụng các loại phương tiện ở những giờ cao điểm thường xuyên xảy ra tình trạng dừng, đỗ không đúng quy định, dễ dẫn đến tình trạng ùn tắc, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Do vậy, phát triển dịch vụ vận tải phục vụ nhu cầu của các KCN là đòi hỏi của thực tiễn nhằm hạn chế việc sử dụng phương tiện giao thông cá nhân, góp phần giảm tải nguy cơ ùn tắc, mất an toàn giao thông, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư hoạt động, nâng cao năng lực thu hút đầu tư vào tỉnh.

Trao đổi với chúng tôi về những giải pháp nhằm khai thác hiệu quả đối với dịch vụ vận tải, đưa đón công nhân KCN, ông Trần Mạnh Hòa, Trưởng phòng Vận tải và ATGT (Sở GTVT tỉnh) cho biết: Tỉnh đã xây dựng đề án “Dịch vụ vận tải đưa, đón công nhân KCN trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2014- 2020”. Trên cơ sở đó, ngành GTVT tỉnh sẽ tập trung nâng cao hiệu quả sử dụng hạ tầng giao thông, nhất là hạ tầng giao thông tại các KCN. Xây dựng hệ thống nhà chờ, điểm đỗ cho các tuyến xe đưa, đón công nhân tại các địa phương và điểm đỗ tại các KCN. Nâng cao hiệu quả, tăng tần suất, thời gian phục vụ các tuyến xe buýt hiện có, đồng thời nghiên cứu mở mới một số tuyến xe buýt theo hình thức xã hội hóa nhằm giảm mức đầu tư từ ngân sách.

 Trước mắt cần tăng tần suất, thời gian phục vụ của 3 tuyến xe buýt đã có là: Bắc Ninh-Sao Đỏ, Bắc Ninh- Yên Phong và Lim-Phật Tích-Đình Bảng- Châu Khê. Cụ thể cả 3 tuyến đều tăng lên 72 chuyến/ngày, thời gian phục vụ từ 12 giờ lên 16 giờ có phân biệt thời gian cao điểm và thấp điểm. Tổ chức thêm 2 tuyến xe buýt: Đền Đô- Bút Tháp và Phù Khê-KCN VSIP nhằm hỗ trợ tốt hơn việc đi lại của công nhân các KCN Đại Đồng-Hoàn Sơn, Thuận Thành 3, VSIP và các làng nghề khu vực thị xã Từ Sơn. Một giải pháp nữa là tăng cường hệ thống nhà chờ, biển dừng, đỗ, đón trả công nhân ổn định và hệ thống đỗ xe tĩnh tại các KCN. Theo thống kê, trong các KCN của tỉnh sẽ phải xây dựng 276 biển báo, 151 nhà chờ, riêng KCN Yên Phong I cần xây dựng 1 bãi đỗ xe tĩnh rộng 10.000m2…    

Xây dựng đồng bộ hệ thống các điểm dừng, đỗ, cho các loại xe hợp đồng, xe buýt trong các KCN kết hợp với việc xây dựng, tăng cường một số tuyến xe mới… tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp vận tải trong tỉnh có điều kiện thâm nhập, tham gia cung ứng dịch vụ vận tải phục vụ các KCN. Trên cơ sở đó giúp các doanh nghiệp vận tải phát huy năng lực tại chỗ, từng bước nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng khả năng cạnh tranh, đáp ứng đòi hỏi của các nhà đầu tư, tiến tới khai thác một cách hiệu quả thị trường này, tạo công ăn việc làm, mang lại nguồn thu cho địa phương. Đồng thời khắc phục vấn đề quá tải của các phương tiện cá nhân, bảo đảm sự đi lại an toàn công nhân lao động, góp phần thúc đẩy sự phát triển của các KCN.