Em là sen ở trong anh

Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn...

Và người Việt Nam hầu như ai cũng biết hai câu thơ này của nhà thơ Nam Bộ Bảo Định Giang: Tháp mười đẹp nhất hoa sen/Nước Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ!. Thơ viết về một đề tài quen thuộc, một hình tượng đã được khai thác quá nhiều, thì người viết sau khó lòng viết hay lên được. Thế mà gần đây, trên báo Bắc Ninh cuối tuần ra ngày 17 tháng 5 năm 2025 lại có một bài thơ về Hoa sen khá mới, với nhiều liên tưởng rất thú vị:

        DÁNG SEN
Ùa vào mỏng mảnh lối quê
Ngẩn ngơ bao kẻ đi về sớm nay

Bông cầm tinh khiết trên tay
Môi em hay cánh sen này tỏa hương?..

Mắt em hay những giọt sương
Lóng la lóng lánh vấn vương nụ hồng.

Tóc em chải mướt gió đồng
Ban mai óng ả, phập phồng yếm xanh... 

Em là sen ở trong anh
Lọc qua bùn đất để thành trắng trong!

Mỗi năm lại một mùa mong
Dáng sen lại trổ, nỗi lòng lại xanh...  

                                  Đặng Bá Khanh

Cái đáng chú ý đầu tiên của bài thơ này là có chủ đề mở. Bài thơ về Dáng Sen nhưng lại gợi nhớ tới người con gái đẹp. Ca ngợi vẻ đẹp tinh khiết của hoa sen nhưng lại nhắc đến vẻ đẹp của tâm hồn con người.Những câu thơ trung bình lại đóng vai trò đề dẫn, tạo đà cho những câu thơ hay bay lên. Đó là cái tài, cái duyên của Đặng Bá Khanh. Nó giúp cho bài thơ với thể lục bát truyền thống không bị sáo mòn với khá nhiều câu thơ tỏa sáng.
Trong bốn câu thơ đầu thì ba câu đóng vai trò tạo đà: Ùa vào mỏng mảnh lối quê/Ngẩn ngơ bao kẻ đi về sớm nay/Bông cầm tinh khiết trên tay... để dẫn tới câu thứ tư đầy quyến rũ:

Môi em hay cánh sen này tỏa hương...
Bốn câu thơ tiếp theo đều là những hình ảnh rất đẹp và gợi mở:
Mắt em hay những giọt sương
Lóng la lóng lánh vấn vương nụ hồng

Tóc em chải mướt gió đồng
Ban mai óng ả, phập phồng yếm xanh...

Hình tượng lá sen xao động trong gió bên cạnh hoa sen trên hồ nước, giống như chiếc yếm xanh đang phập phồng trên ngực thiếu nữ thì quá chuẩn và hay! Bông hoa sen trên hồ với hoa đang chớm nụ, lá xanh rập rờn vây quanh, trong nắng ban mai óng ả thì đúng là biểu tượng của người thiếu nữ trinh bạch và cao quý. 
Nhưng theo tôi, giá trị cốt lõi của bài thơ này nằm ở hai câu dưới:

Em là sen ở trong anh
Lọc qua bùn đất để thành trắng trong!
Lọc qua bùn đất để thành trắng trong... chính là giá trị cốt lõi của Hoa Sen. Điều này không mới. Nhưng câu thơ: Em là Sen ở trong anh...t hì chính là đóng góp của Đặng Bá Khanh. Nếu trong Anh và trong mỗi người chúng ta đều có một Tư- Cách- Sen ở trong lòng mình thì cuộc đời sẽ tốt đẹp biết bao! Nhân cách Sen là cái đích để hướng tới, để hoàn thiện đạo đức cao thượng của mình, cùng với nâng cao trí tuệ, cùng nhau xây dựng một xã hội thật sự tốt đẹp. Không phải dĩ nhiên mà các Đấng giác ngộ đều lấy Hoa Sen làm biểu tượng của mình. Ngay cả chủ tịch Hồ Chí Minh cũng sinh vào giữa mùa Sen, được nhân dân ca ngợi là Bông Sen đẹp nhất của đất nước mình.
Xin chúc mừng nhà thơ Đặng Bá Khanh với một thi phẩm đẹp như Dáng Sen giữa vùng quê Kinh Bắc.Những câu thơ vừa có tư tưởng vừa xao xuyến lòng người.
Ông là một tác giả Bắc Giang đã được định danh trên nhiều tờ báo trong cả nước. Chúc ông lúc nào cũng có một Em-Hoa Sen ở ngay trong tâm hồn mình. Để em nó tỏa hương cho đời và cho thơ trong mùa sáp nhập tỉnh...

Kim Đôi 19 tháng 5 - 2025