Gặp gỡ 2 tình yêu Quan họ

Cặp liền chị Phạm Thị Kim Thoa, sinh năm 1955 và Nguyễn Thị Yên, sinh năm 1966, phường Suối Hoa (thành phố Bắc Ninh) vừa giành giải Nhất nội dung 150 câu Quan họ đối đáp. Bằng tình yêu, niềm đam mê thiết tha Quan họ, hai liền chị đã tạo nhiều ấn tượng và sự bất ngờ cho đông hội tại hội thi hát Quan họ đối đáp Xuân Ất Tỵ 2025.

Tiếp chúng tôi tại gia đình, liền chị Phạm Thị Kim Thoa vẫn chưa vơi cảm xúc khi nhận giải. Chị cho biết: Tôi sinh ra và lớn lên ở thôn Phúc Lộc, xã Châu Phong (thị xã Quế Võ), ngay từ nhỏ đã yêu các môn nghệ thuật, đầu tiên là hát chèo. Năm 2000, gia đình tôi chuyển lên thành phố Bắc Ninh sinh sống và làm việc. Năm 2002, tôi bén duyên với Quan họ khi tham gia CLB Quan họ phường Suối Hoa nay là CLB Quan họ cội nguồn phường Suối Hoa. Quan họ đối với tôi bây giờ như cơm ăn, nước uống hằng ngày.
Với niềm đam mê nghệ thuật, ngay từ những ngày đầu tham gia CLB Quan họ phường Suối Hoa, liền chị Phạm Thị Kim Thoa đã được các thành viên tín nhiệm bầu làm Phó Chủ nhiệm phụ trách chuyên môn truyền dạy Quan họ. Không để các thành viên trong CLB thất vọng, liền chị Thoa ngày đêm “tầm sư học đạo” tìm thầy dạy hát Quan họ. Những lớp học hát Quan họ do cố nhạc sĩ Đức Miêng mở đều có mặt chị Kim Thoa chăm chỉ đến lớp học tập rèn giũa câu ca. Rồi chị liên hệ tìm đến học hát Quan họ của Nghệ sĩ Nhân dân Thuý Cải. Song có lẽ người để lại nhiều vốn liếng và kỹ năng hát cho liền chị Kim Thoa phải kể đến nghệ nhân Tạ Thị Tư, khu Thị Chung, phường Kinh Bắc (thành phố Bắc Ninh). Những buổi tối dù mưa gió, liền chị Kim Thoa vẫn cần mẫn đạp xe đến nghệ nhân Tư để học hát Quan họ. Sự đam mê, tâm huyết của chị đã khiến nghệ nhân Tạ Thị Tư nhận xét rằng đây là một học sinh đặc biệt xuất sắc, bà vừa truyền dạy một làn điệu Quan họ là chị thuộc ngay ở trên lớp. Nhận thấy tình yêu Quan họ của học trò quá lớn, nghệ nhân Tạ Thị Tư tự mình viết ra giáo án 150 bài Quan họ cổ dành riêng tặng và truyền dạy cho liền chị Kim Thoa. Trước tình cảm của cô, liền chị Kim Thoa càng cố gắng ngày đêm rèn luyện câu ca, từ nấu cơm, dọn dẹp nhà hay bất kể làm một việc gì chỉ cần có điều kiện là chị ngân vang câu Quan họ. Quan họ cứ thế ngấm sâu vào trái tim để mỗi khi nhắc đến Quan họ, như mạch nguồn tuôn chảy trong cơ thể. Để có thêm nhiều kinh nghiệm, kỹ năng hát Quan họ, liền chị Kim Thoa cùng với CLB thường xuyên đi giao lưu, học hỏi với các CLB trong và ngoài tỉnh. Năm 2015, chị mạnh dạn tham gia hội thi hát đối đáp Quan họ đầu xuân ở thể loại 50 câu hát cặp với liền chị Trần Huyền đạt giải Khuyến khích. Các lần thi sau, liền chị Kim Thoa đều có giải Khuyến khích, giải Ba. Sau 7 lần tham gia hội thi, năm 2025 cặp liền chị Phạm Thị Kim Thoa, Nguyễn Thị Yên đã giành giải Nhất nội dung hát đối đáp 150 câu.

Để đạt được giải Nhất 150 câu đối đáp, cặp liền chị Phạm Thị Kim Thoa, Nguyễn Thị Yên đã cùng nhau tập luyện cần mẫn nhiều tháng. Liền chị Nguyễn Thị Yên chia sẻ: Tôi là học trò của cô giáo Kim Thoa, mặc dù chuẩn bị đến ngày thi cả hai cô trò cùng ốm, song bằng niềm đam mê, chúng tôi đã cố gắng quyết tâm và đạt được kết quả bất ngờ ngoài mong đợi.
Liền chị Nguyễn Thị Yên bén duyên với Quan họ năm 2009, khi tham gia sinh hoạt CLB Quan họ phường Suối Hoa. Ngay buổi đầu tiên đến sinh hoạt, chị đã được nghệ nhân Đặng Văn Hiển truyền cho cảm hứng học hát Quan họ, mặc dù bản thân cảm thấy Quan họ cổ rất khó. Quan họ ngấm dần trong chị qua các buổi sinh hoạt cùng CLB và các lớp học hát Quan họ do CLB mời nghệ nhân về truyền dạy. Năm 2015, liền chị Yên đã có vốn liếng 50 câu Quan họ cổ. Được anh, chị, em trong CLB động viên, năm 2023 và 2024, liền chị Yên bắt đầu tham gia hội thi hát Quan họ đối đáp đầu xuân ở nội dung 50 câu. Liền chị Nguyễn Thị Yên bộc bạch thêm: Năm 2025, khi được chị Thoa chọn đi thi hát cặp, tôi thấy mình rất vinh dự nên càng phải cố gắng. Sau gần 1 năm được chị Thoa truyền dạy, uốn nắn thêm 100 câu Quan họ cổ tôi đã có nhiều vốn liếng để đi thi cùng chị và tiếp tục truyền dạy cho thế hệ măng non của phường.
Sau hội thi hát Quan họ đối đáp đầu xuân, trở về cuộc sống thường ngày, liền chị Phạm Thị Kim Thoa và Nguyễn Thị Yên lại tiếp tục tình yêu với Quan họ qua các buổi sinh hoạt, giao lưu, rèn luyện câu ca và tiếp tục truyền dạy Quan họ. Liền chị Phạm Thị Kim Thoa và Nguyễn Thị Yên đã góp phần lan toả tình yêu, niềm đam mê tới thế hệ trẻ, nâng cao trách nhiệm trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh trong cuộc sống đương đại.