Gặp lại “Tiểu đội 12 cô gái Mễ Sơn”

Gần 60 năm trôi qua, trận đánh máy bay Mỹ vang dội ngày 17-10-1967 bảo vệ cầu Đáp Cầu của Tiểu đoàn pháo 18 với thành tích 2 phút bắn rơi 5 máy bay được khắc ghi trong sử sách như một trận đánh huyền thoại của quân và dân ta. Chúng tôi tìm gặp lại “Tiểu đội 12 cô gái Mễ Sơn”- những nhân chứng lịch sử, trực tiếp phối hợp với bộ đội pháo phòng không, tham gia bảo vệ an toàn cầu Đáp Cầu năm xưa để nghe kể lại về những chiến công lừng lẫy đó.

Các “Cô gái Mễ Sơn” ngày ấy bên Bia chiến thắng trên đỉnh đồi Đền bà Chúa kho.

“Tiểu đội 12 cô gái Mễ Sơn” ngày ấy thuộc Đội Thủy lợi 203 của tỉnh Hà Bắc trực tiếp hiệp đồng với các đơn vị pháo phòng không vừa lao động sản xuất, hộ đê, vừa cứu thương, chuyển đạn và sẵn sàng thay thế các vị trí pháo thủ. Với tuổi xuân mười chín đôi mươi, các cô không kể gian lao, khổ cực cùng nhân dân giúp đỡ Tiểu đoàn 18 pháo cao xạ đào hơn 3.200m giao thông hào, 1.500 hầm hố cá nhân, làm 2.300m đường phục vụ đưa pháo vào trận địa, đắp 24 ụ súng pháo… và luôn sẵn sàng cùng bộ đội chiến đấu.
Bà Nguyễn Thị Kỳ (khu Cổ Mễ), nguyên Tiểu đội trưởng nhớ lại: “Hằng ngày từ 5 giờ đến 9 giờ sáng, chúng tôi học cách băng bó vết thương, chuyển thương hỏa tuyến, học làm pháo thủ số 1, số 2; buổi tối ra trận địa pháo giao lưu văn nghệ với bộ đội. Thời gian còn lại chúng tôi giúp bộ đội đào công sự; lao động sản xuất, chuyển đất để bảo vệ đê sông Cầu. Khi nghe 3 tiếng súng nổ theo hiệp đồng chúng tôi nhanh chóng cơ động về vị trí các khẩu đội, sẵn sàng giúp bộ đội bắn máy bay Mỹ. Chúng tôi luôn hiểu rõ, dù trong bất cứ tình huống nào, dù khó khăn đến mấy cũng quyết tâm, tích cực xây dựng lực lượng dân quân, nâng cao tinh thần cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu, phục vụ chiến đấu”.
Thực hiện khẩu hiệu “Tiếng hát át tiếng bom”, các cô gái địa phương sôi nổi hoạt động văn hóa, văn nghệ, góp phần nâng cao tinh thần lạc quan cách mạng của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trong chiến đấu và sản xuất. Với tinh thần “Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, phong trào “3 sẵn sàng”, “3 đảm đang”, phụ nữ Vũ Ninh hăng hái tham gia các hoạt động xã hội. Các mẹ, các chị tích cực phấn đấu sản xuất giỏi, nhiều chị trở thành kiện tướng làm phân bùn, làm bèo hoa dâu, làm thủy lợi. Từ xã đến thôn thành lập Hội Mẹ chiến sĩ, Hội vợ bộ đội… Sau mỗi trận đánh, các mẹ lại đến động viên, chăm sóc chiến sỹ ngay tại các trận địa. Chị em thì vá áo cho các anh bộ đội đơn vị pháo cao xạ bảo vệ cầu phao Đáp Cầu. Những hoạt động đó đã động viên, giúp đỡ các gia đình quân nhân trong lao động, sản xuất, là nguồn cổ vũ đối với các chiến sĩ ngoài mặt trận.
Bà Nguyễn Thị Mai (khu Phúc Sơn) cho biết: “Ngày 14-7-1966, hàng chục máy bay phản lực Mỹ liên tục bắn phá vào khu vực thuộc ga Thị Cầu, cầu Đáp Cầu, cầu phao Cô Mễ, kho dự trữ quốc gia và các trận địa pháo. Lực lượng dân quân phối hợp với các đơn vị bộ đội phòng không bắn rơi tại chỗ một máy bay Mỹ ngay từ loạt trận đầu. Đặc biệt trong trận chiến đấu này, 12 cô gái Mễ Sơn băng băng dưới làn bom đạn, vận chuyển hàng tấn đạn phục vụ chiến đấu”.
Bước sang năm 1967, chiến tranh phá hoại của Mỹ diễn ra ngày càng ác liệt. Máy bay Mỹ liên tục bắn phá vào các cơ sở kinh tế quan trọng của ta trên địa bàn Vũ Ninh, Thị Cầu, Đáp Cầu. Ngày 17-10-1967, nhiều tốp máy bay điên cuồng bắn phá cầu Đáp Cầu. Với tinh thần quyết chiến, quyết thắng, quân và dân Vũ Ninh tích cực phối hợp với Tiểu đoàn 18 bộ đội phòng không bắn trả quyết liệt. Đội hình của địch rối loạn, trút bom bừa bãi rồi tháo chạy. Trận đánh kết thúc lúc 10 giờ 43 phút, Tiểu đoàn pháo phòng không 18 đã bắn rơi 5 chiếc F-105D, 4 chiếc rơi tại chỗ, bắt sống 3 giặc lái, các trận địa và cầu Đáp Cầu được bảo vệ an toàn.

Với tinh thần dũng cảm, anh dũng, Tiểu đội 12 cô gái Mễ Sơn được Nhà nước phong tặng Huân chương kháng chiến hạng Nhì. Trận địa năm xưa nay đã được bà con nhân dân khu Cô Mễ tôn tạo thành khuôn viên khang trang, sạch đẹp, là nơi giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau.
Chiến tranh đã lùi xa, “12 cô gái Mễ Sơn” ngày ấy người còn, người mất, chuyện nhớ, chuyện quên nhưng vẫn luôn khắc sâu, ghi dấu những trận đánh đã trở thành huyền thoại. Tấm gương của các bà, các mẹ tiêu biểu cho tinh thần kiên cường, bất khuất, trung hậu, đảm đang của phụ nữ Việt Nam, tiêu biểu cho ý chí dũng cảm kiên cường của quân và dân Mễ Sơn nói riêng, dân tộc Việt Nam nói chung.