Giải bài toán cho sản xuất làng nghề

Từ đầu năm đến nay, hoạt động sản xuất kinh doanh ở các làng nghề truyền thống chịu ảnh hưởng không hề nhỏ bởi những biến động bất thường của thị trường như: Giá nguyên liệu đầu vào, tình hình lạm phát tăng cao và nhiều yếu tố khách quan khác…

Làng nghề Quảng Bố, Quảng Phú (Lương Tài) chuyên gia công cơ khí đồng, nhôm được đánh giá là một trong những làng nghề phát triển khá bền vững của tỉnh. Làng có 56 doanh nghiệp và hàng trăm hộ cá thể tham gia làm nghề truyền thống. 5 năm lại đây, doanh thu từ tiểu thủ công nghiệp (TTCN) luôn đạt trên 100 tỷ đồng/năm, riêng năm 2010 đạt gần 150 tỷ đồng, tạo việc làm cho gần 1.000 lao động trong và ngoài địa phương. Trong đó có những doanh nghiệp quy mô lớn thu hút hàng trăm lao động, doanh thu đạt hàng chục tỷ đồng/năm, điển hình như: Công ty TNHH Long Hải, Công ty Cổ phần Việt Hà, Công ty Cơ khí và Thương mại Hoàng Hiệp…

Nhưng từ đầu năm đến nay, một loạt các chi phí đầu vào tăng do tác động của việc điều chỉnh giá điện, xăng, sự bất ổn do giá các loại nguyên liệu cho sản xuất không ổn định, lãi suất ngân hàng tăng cao khiến doanh nghiệp và hộ sản xuất gặp không ít khó khăn.

Ông Nguyễn Đình Nguyên, Giám đốc Công ty Cơ khí và Thương mại Hoàng Hiệp cho biết: “Mỗi tháng Công ty tiêu thụ hàng chục tấn than và 4.000Kw điện. Như vậy, riêng việc tăng giá điện và xăng dầu khiến doanh nghiệp phải tăng chi phí thêm khoảng 300 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, giá các mặt hàng là nguyên liệu đầu vào như: Đồng, nhôm, các loại hóa chất, nhựa công nghiệp,.. thời gian qua cũng tăng liên lục, trong khi đó hầu hết các sản phẩm bán ra chưa được điều chỉnh tăng lên bởi một số hợp đồng kinh tế được ký kết từ trước. Trước những khó khăn này, công ty đã thực hiện nhiều biện pháp trong đó tập trung chủ yếu vào tiết kiệm chi phí đầu vào trong sản xuất, tăng cường sản xuất vào giờ thấp điểm đêm; thuyết phục bạn hàng điều chỉnh giá cho các hợp đồng đã ký từ trước… Tuy vậy, nhưng lợi nhuận vẫn giảm nhiều so với trước”.

Cũng như Quảng Bố, phường Châu Khê (thị xã Từ Sơn) nhiều năm qua nổi tiếng với nghề sản xuất sắt, thép truyền thống. Toàn phường có gần 1.780 hộ sản xuất TTCN và 431 hộ kinh doanh dich vu seo vụ liên quan tới lĩnh vực sản xuất sắt, thép, chiếm 58,6% tổng số hộ ở địa phương. Trong số này đã có nhiều hộ thành lập các công ty, xí nghiệp và đã mạnh dạn đổi mới công nghệ, đầu tư dây chuyền sản xuất… đưa sản lượng thép của địa phương tăng đáng kể. Riêng năm 2010, Châu Khê đã sản xuất 453.600 tấn sắt thép các loại, tăng gấp hơn 2 lần so với năm 2009, tổng doanh thu gần 4.990 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho gần 7.000 lao động trong và ngoài địa phương. Giá trị sản xuất TTCN của phường chiếm tới hơn 95%.

Từ đầu năm đến nay, các cơ sở sản xuất sắt thép luôn phải đối mặt với sự biến động của giá cả thị trường, giá nguyên liệu đầu vào và các chi phí khác như giá điện, than; lãi suất ngân hàng tăng trong khi đó, giá đầu ra tăng chậm. Thực trạng này khiến cho một số cơ sở phải sản xuất cầm chừng.

Theo ông Đỗ Văn Hiền, Chủ tịch UBND phường Châu Khê: Các khoản chi phí đầu vào phục vụ cho việc sản xuất sắt, thép đều tăng cao, đặc biệt là lãi suất ngân hàng và ảnh hưởng của việc thiếu hụt nguồn điện nên hầu hết các cơ sở sản xuất ở Châu Khê đang lâm vào cảnh khó khăn… Một số cơ sở đã phải ngừng hoặc sản xuất cầm chừng”.

Nhiều làng nghề khác trong tỉnh với những sản phẩm nổi tiếng như: Làng nghề đúc đồng Đại Bái (Gia Bình), gốm Phù Lãng (Quế Võ), đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ, Đồng Quang, Hương Mạc, (Từ Sơn)… cũng bị tác động tiêu cực của tình trạng biến động thường xuyên về giá trong thời gian qua.

Ông Lê Anh Dũng, Trưởng phòng Quản lý Công nghiệp (Sở Công Thương) khẳng định: “Mặc dù thời gian qua, các làng nghề, nhất là những làng nghề truyền thống nổi tiểng của tỉnh gặp không ít khó khăn, nhưng giá trị sản xuất ở đây vẫn có sự tăng trưởng khá. Điển hình như 6 tháng đầu năm, giá trị sản xuất TTCN ở làng nghề gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ vẫn ước tăng 77,7% so cùng kỳ; sắt thép Châu Khê ước tăng 6,6%; đúc đồng Đại Bái ước tăng hơn 10%... Kết quả này là sự nỗ lực lớn của các cấp, các ngành cũng như doanh nghiệp và hộ sản xuất kinh doanh ở các làng nghề trong tỉnh”.

Cũng theo ông Dũng thì tuy giá trị sản xuất tăng nhưng lợi nhuận ở các đơn vị đều giảm. Dự kiến tình hình sản xuất kinh doanh 6 tháng cuối năm ở các làng nghề sẽ có nhiều khả quan hơn bởi các yếu tố như: Sản lượng điện cắt giảm ít hơn, giá nguyên liệu đầu vào có khả năng cũng ổn định hơn… Tuy vậy, để giải bài toán cho sản xuất tại các làng nghề truyền thống thì mỗi làng, mỗi cơ sở sản xuất vẫn cần chủ động tìm cho mình những giải pháp hữu hiệu hơn. Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần vào cuộc tích cực hơn nữa nhằm bình ổn giá cả các mặt hàng… để doanh nghiệp và hộ sản xuất trong các làng nghề sớm duy trì sản xuất ổn định, vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Bài, ảnh: Thanh Ngân