Giáo dục - Đào tạo trong Kỷ nguyên số

Theo đánh giá xếp hạng của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế OECD công bố tại kỳ đánh giá 2015, học sinh Việt Nam xếp thứ 8 trên 70 nước về khoa học, đứng thứ 22/70 về toán học và 32/72 về đọc hiểu.

Thành quả của ngành Giáo dục - Đào tạo Việt Nam được khẳng định không chỉ từ những thành tựu ở các bậc học trong nước mà còn thể hiện qua các cuộc thi quốc tế năm nào cũng đạt giải cao. Đất nước ta có truyền thống khoa bảng và hiếu học, người dân Việt Nam có truyền thống “tôn sư trọng đạo”, gia đình khuyến học, dòng họ khuyến học, làng xã khuyến học, cơ quan khuyến học. Đây là vốn quý cần khơi dậy, phát huy nhằm góp phần đào tạo nguồn nhân lực tốt phục vụ sự nghiệp phát triển đất nước.
Tuy thành quả của ngành Giáo dục - Đào tạo được đánh giá cao như vậy nhưng thứ hạng của các trường Đại học Việt Nam trong bảng xếp hạng thế giới còn thấp, nguồn nhân lực đào tạo (nhất là nhân lực chất lượng cao) chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế trong giai đoạn mới, sẵn sàng cạnh tranh với thị trường lao động khu vực và quốc tế.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng, sắp xếp đội ngũ giáo viên cũng còn nhiều trăn trở. Tình trạng “thừa thầy thiếu thợ” năm nào cũng đặt ra song việc khắc phục khá chậm chạp. Từ miền núi đến miền xuôi các trường học luôn tăng học sinh song lại thiếu giáo viên giảng dạy do sự bó hẹp về tiền lương, biên chế. Muốn có trò giỏi phải có thầy giỏi nên vai trò quan trọng của phát triển đội ngũ giáo viên  cần được quan tâm, chú trọng. Người giáo viên giữ vai trò quyết định đến chất lượng giáo dục đào tạo.
Hiện nay, không chỉ ở Việt Nam mà nhiều nước đang phát triển trong khu vực và thế giới đều phải đối mặt với những thách thức lớn về sự thiếu hụt lao động có trình độ cao và kỹ năng chuyên nghiệp để đáp ứng được nhu cầu về nguồn nhân lực cho cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Công nghệ số hóa và tự động hóa ngày càng phổ biến trong đời sống. Giáo dục - Đào tạo trong Kỷ nguyên số đòi hỏi người học tương tác với máy tính nhiều hơn. Học sinh tiếp cận nhanh với công nghệ trong việc học và thực hành, nhưng thầy cô và gia đình cần có phương pháp giáo dục và quản lý tốt để học sinh không bị lệ thuộc quá nhiều vào máy tính, điện thoại thông minh mà thiếu đi kỹ năng giao tiếp xã hội, bị cuốn hút bởi các trò chơi điện tử và mạng xã hội.
Làm thế nào để học sinh, sinh viên Việt Nam tiếp cận nhanh với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, trở thành những Công dân toàn cầu, có tri thức, khát vọng cống hiến, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong tương lai là một câu hỏi lớn đặt ra không chỉ cho ngành giáo dục mà là của toàn xã hội.