Giáo dục Bắc Ninh trước áp lực tăng dân số cơ học

Dù vẫn dẫn đầu toàn quốc về tỷ lệ phòng học kiên cố và trường chuẩn Quốc gia với trên 90%, nhưng nhiều trường học của Bắc Ninh đang phải đối mặt với áp lực quá tải về số lớp và số học sinh/lớp do tăng dân số cơ học. Ngay từ bây giờ, nếu không có giải pháp căn cơ, sẽ khó giữ vững và phát huy chất lượng toàn diện trong toàn ngành.

Hiện nhiều trường học trên địa bàn TP Bắc Ninh đang phải chịu áp lực quá tải về số lớp và số học sinh/lớp.
(Ảnh minh họa tại Trường Tiểu học Suối Hoa).
 

Có thể thấy những năm qua, do phát triển kinh tế mạnh mẽ, Bắc Ninh đã thu hút đông đảo người dân ngoại tỉnh đến sinh sống và làm việc. Nếu như năm 2010, dân số toàn tỉnh chỉ khoảng 1,08 triệu người thì đến năm 2018 là 1,36 triệu người, trung bình mỗi năm tăng 3,46 vạn người. Người dân ngoại tỉnh phần đông đến làm việc trong độ tuổi sinh đẻ kéo theo số trẻ đầu cấp Mầm non và Tiểu học tăng nhanh.
Theo thống kê của ngành Giáo dục, năm học 2018-2019, toàn tỉnh có trên 308 nghìn học sinh, tăng 32 nghìn học sinh so với năm học 2015-2016, chiếm 10% cụ thể: Mầm non tăng 5,3%; Tiểu học tăng 19%; THCS tăng 11,9%, THPT tăng 4%. Dự báo đến năm học 2020-2021 toàn tỉnh có 335 nghìn học sinh từ Mầm non đến THPT.
Một cách thống kê khác cũng rất đáng nói: Năm học 2017-2018, số học sinh lớp 12 của tỉnh chỉ khoảng 13.200, nhưng số trẻ Mầm non 5 tuổi lên đến hơn 28.400. Nghĩa là trong 11 năm tới, khi trẻ đủ tuổi vào lớp 10 thì tỉnh phải cần một số lượng phòng học (bậc THPT) gấp hơn hai lần hiện nay mới đáp ứng được nhu cầu.
Rõ ràng, tăng dân số cơ học là điều kiện khách quan của quá trình phát triển, kéo theo số học sinh các cấp tăng nhanh, nhưng cơ sở vật chất trường học, đội ngũ giáo viên nói chung không theo kịp đã tạo ra áp lực quá tải cho các nhà trường. Tại TP Bắc Ninh, rất nhiều trường khối Mầm non, Tiểu học đang vượt quá về số lớp và số học sinh/lớp.
Để từng bước tháo gỡ khó khăn, dưới sự tham mưu của ngành Giáo dục, UBND tỉnh đã thông qua nhiều đề án, kế hoạch, gần đây nhất là Đề án “Phát triển hệ thống giáo dục Mầm non và phổ thông ngoài công lập trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, định hướng đến 2030”, đã được HĐND tỉnh thông qua. Sở dĩ Đề án chỉ đề cập đến hệ thống trường ngoài công lập bởi hiện nay, trước yêu cầu tinh gọn bộ máy của Chính phủ thì việc thành lập mới hoặc tách các đơn vị công lập là rất khó khăn. Như vậy trong tương lai việc phát triển hệ thống trường ngoài công lập là tất yếu khách quan, vừa giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước nhưng vẫn bảo đảm nhu cầu thụ hưởng giáo dục của đông đảo con em các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh.
Đối với các cơ sở giáo dục công lập, trong quá trình rà soát chuẩn bị cho việc sắp xếp lại bộ máy, ngành Giáo dục tỉnh cũng có kế hoạch chuyển một số trường công lập sang ngoài công lập ở những nơi có khả năng xã hội hóa cao; hoặc tư vấn, xây dựng cơ chế để chuyển một số trường công lập sang tự chủ và tự chủ một phần.
Cùng với việc khuyến khích các tổ chức, cá nhân thành lập trường ngoài công lập nhằm giảm áp lực quá tải cho các đơn vị công lập, UBND tỉnh đang đề nghị các Bộ, ngành hữu quan cho phép các trường này được hưởng thêm nhiều chính sách ưu đãi của tỉnh như: Cho thuê đất và miễn tiền thuê đất, hỗ trợ lãi suất vay ngân hàng; hỗ trợ mua sắm trang thiết bị đồ dùng dạy học; hỗ trợ đóng tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế; hỗ trợ học phí cho học sinh… Những khoản liên quan đến kinh phí, tỉnh sẽ tự cân đối ngân sách... Tất cả những đề nghị ưu đãi như trên chỉ nhằm mục đích giúp đông đảo con em các tầng lớp nhân dân được thụ hưởng các điều kiện giáo dục, coi giáo dục là quốc sách hàng đầu trong quá trình phát triển KT-XH.
Hiện tại, trên địa bàn tỉnh có 12 trường Mầm non ngoài công lập và 78 nhóm trẻ độc lập tư thục; 2 trường phổ thông liên cấp và 13 trường THPT ngoài công lập. Những năm qua, các đơn vị này đã giúp tỉnh giảm áp lực quá tải cho các trường công. Tuy nhiên do quá trình tăng dân số cơ học quá nhanh, đòi hỏi phải có thêm nhiều cơ sở giáo dục ngoài công lập mới có thể đáp ứng được nhu cầu. Hy vọng với nhiều chính sách ưu đãi của tỉnh, thời gian tới sẽ có thêm nhiều cơ sở ngoài công lập thành lập và hoạt động hiệu quả, giúp ngành từng bước ổn định và luôn giữ vững vị thế trong tốp đầu toàn quốc về phát triển Giáo dục.