Hành động vì những tổ ấm bình yên, không bạo lực

“Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm”. Câu nói của người xưa nhắc nhở vợ chồng đồng tâm hiệp lực, tôn trọng sự khác biệt, không áp đặt để tìm tiếng nói chung, từ đó xóa bỏ bạo lực, gia tăng yêu thương, vun vén giữ gìn tổ ấm thực sự bình yên, hạnh phúc.

Qua hơn 12 năm thực hiện Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (PCBLGĐ), nhận thức của các cấp, các ngành, cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh về công tác PCBLGĐ được nâng lên. Hiện nay, đại bộ phận nhân dân đều biết đến Luật PCBLGĐ và hiểu cơ bản rằng bạo lực đối với thành viên khác trong gia đình là vi phạm pháp luật.
Có thể thấy, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về Luật PCBLGĐ thời gian qua luôn được các cấp, các ngành trong tỉnh quan tâm thực hiện bằng đa dạng hình thức. Kiến thức về bình đẳng giới, kỹ năng ứng xử trong gia đình được các cấp, ngành, đoàn thể tổ chức tập huấn, phổ biến đến người dân, góp phần từng bước giảm thiểu các vụ bạo lực trong gia đình. Nổi bật là các hoạt động của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh với nhiều cách làm sáng tạo như: Cuộc thi viết “Tìm hiểu luật phòng, chống BLGĐ”, hội thi “Nam giới nói không với bạo lực gia đình”, các hội thảo “Vận động chính sách và thúc đẩy hợp tác đa ngành trong lĩnh vực phòng, chống BLGĐ”, truyền thông “Kỹ năng tham vấn và hỗ trợ nạn nhân bị bạo lực trên cơ sở giới”, phát động chiến dịch “chung tay chấm dứt bạo lực với phụ nữ”; giao lưu văn nghệ chủ đề “Bạo lực huỷ hoại yêu thương, chia sẻ khơi nguồn hạnh phúc”...
Các mô hình PCBLGĐ cũng được nhân rộng ở hầu khắp xã, phường, thị trấn trong tỉnh. Toàn tỉnh hiện có 32 cơ sở cung cấp dịch vụ hỗ trợ người bị bạo lực gia đình; 433 địa chỉ tin cậy; 228 nhóm phòng, chống bạo lực gia đình; 227 Câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững - CLB phòng, chống bạo lực gia đình; 89 xã phường, thị trấn triển khai mô hình phòng, chống bạo lực gia đình theo hướng dẫn của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Mặc dù quy mô hoạt động còn nhỏ lẻ rời rạc, thiếu tính liên kết nhưng các mô hình đã tạo điều kiện để tiếp cận với các đối tượng bị bạo lực và gây bạo lực gia đình. Nhờ đó nhiều vụ bạo lực gia đình được phát hiện, các mâu thuẫn gia đình cơ bản được hòa giải ngay từ ban đầu. Ở mức độ nào đó, mô hình cũng từng bước nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền cơ sở trong việc quan tâm đến công tác phòng, chống bạo lực gia đình; làm thay đổi về nhận thức và hành vi của người dân và từng bước giảm thiểu các vụ bạo lực gia đình.

Tuyên truyền phòng chống bạo lực gia đình bằng xe lưu động tại thành phố Bắc Ninh.

Công tác thu thập, thống kê, báo cáo số liệu về gia đình và PCBLGĐ được duy trì nền nếp, đúng tiến độ. Số liệu theo dõi số vụ bạo lực gia đình trên địa bàn tỉnh của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch có diễn biến như sau: Giai đoạn 2012- 2015, mỗi năm có từ 130-150 vụ, đến năm 2016 giảm còn 108 vụ sau đó năm 2017 lại tăng với 151 vụ, năm 2018 là 176 vụ và năm 2019 lại giảm có 61 vụ. Hầu hết các vụ bạo lực gia đình đều được can thiệp, tư vấn, hỗ trợ giải quyết. Tuy nhiên, việc thống kê chưa phán ánh đúng tình hình thực tế và chỉ là bề nổi của tảng băng.
Các chuyên gia nghiên cứu về giới và gia đình cho rằng, hình thức bạo lực gia đình hiện nay diễn biến phức tạp và tinh vi hơn trước. Nó thể hiện “dữ dội, ồn ào” ở các gia đình có mức sống bình dân, tầng lớp lao động phổ thông và diễn ra “âm thầm, lặng lẽ” trong các gia đình tri thức. Nạn nhân bị bạo lực chủ yếu là phụ nữ và trẻ em, họ sống cam chịu, nhẫn nhịn vì sợ làng xóm, bạn bè chê cười. Các thành viên trong gia đình vẫn coi đó là vấn đề riêng tư không muốn “vạch áo cho người xem lưng”. Cũng do sự can thiệp, lên án của cộng đồng, làng xóm, chính quyền địa phương còn mang tính chất nhất thời và khá mờ nhạt, cho nên có trường hợp khi nạn nhân công khai chia sẻ còn chịu thêm cảnh “bạo hành thứ phát” bởi những người xung quanh. Chính sự kì thị, gièm pha và cảm giác xấu hổ, cô đơn mà nạn nhân bị bạo hành thường chọn giữ im lặng, ít dám mạnh dạn lên tiếng. Chính vì vậy, bạo lực gia đình vẫn đang là vấn đề chưa hết nhức nhối cần sự chung tay của toàn xã hội.
Nhiều năm phụ trách công tác gia đình, bà Nguyễn Thị Huyền, Phó Trưởng phòng Nếp sống gia đình (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho rằng: Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bạo lực trong gia đình song căn nguyên chính thuộc về nhận thức. Để công tác phòng, chống bạo lực gia đình có hiệu quả hơn trong giai đoạn tới, quan trọng nhất vẫn là tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức. Cần có các giải pháp cụ thể như nhân rộng và đẩy mạnh hoạt động của các mô hình, tổ hòa giải, địa chỉ tin cậy, cơ sở tư vấn hỗ trợ, can thiệp bảo vệ các nạn nhân; lồng ghép nội dung phòng, chống bạo lực gia đình vào các chương trình giảm nghèo, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, bảo vệ, chăm sóc trẻ em và phòng, chống tệ nạn xã hội; hướng dẫn, nâng cao nghiệp vụ cho người làm công tác hòa giải cơ sở, giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp giữa các thành viên gia đình, góp phần ngăn chặn tình hình bạo lực gia đình xảy ra; cần quan tâm đầu tư kinh phí, nhất là đối với các mô hình phòng chống BLGĐ ở cơ sở và kịp thời khen thưởng, khích lệ những tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác gia đình và phòng chống BLGĐ.