Hậu quả nặng nề do hút thuốc lá, thuốc lào

Hút thuốc là tác nhân phổ biến nhất gây ra bệnh ung thư phổi và đây cũng là một trong nhiều bệnh ung thư mà người hút thuốc mắc phải. Thuốc lá, thuốc lào cũng để lại những hậu quả lâu dài và nặng nề cho người hút khi nguy cơ mắc các bệnh khí phế thũng, viêm cuống phổi (hai dạng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính COPD) lên đến 80-90%.

Theo một thống kê, nghiên cứu gần đây nhất tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh của bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Trà, Phụ trách Phòng Tư vấn, quản lý và điều trị ngoại trú Hen phế quản - COPD thì có từ 80 đến 90% bệnh nhân COPD có tiền sử hút thuốc lá, thuốc lào, trong đó 100% bệnh nhân nam từng hút hoặc nghiện thuốc lá, thuốc lào. Ở bệnh nhân nữ, tỷ lệ hút thuốc lá, thuốc lào không cao, song khai thác thông tin mở rộng thì hầu hết đều là hút thuốc thụ động do phải sống chung với khói thuốc (người thân, đồng nghiệp thường xuyên hút thuốc lá, thuốc lào). Tỷ lệ bệnh nhân nam bị COPD chiếm đa số, tuy nhiên tỷ lệ người mắc COPD ở nông thôn lại cao hơn ở khu vực thành thị do chất lượng cuộc sống và một số tác nhân khác. Ví dụ, nếu như số lượng bệnh nhân bị hen phế quản thường cao ở các xã, phường có làng nghề gây nhiều bụi, hóa chất (Phong Khê, Đồng Kỵ) thì bệnh nhân COPD ở Phù Lãng, Đại Bái lại nhiều hơn do môi trường sống nhiều khói.

Cũng theo bác sĩ Trà, thuốc lá là nguyên nhân chính gây bệnh và tử vong do COPD. Ước tính, hút thuốc lá làm tăng nguy cơ bị COPD gấp 10 lần so với người không hút thuốc lá. Người hút thuốc lá có nguy cơ bị bất thường chức năng phổi nhiều hơn. Bên cạnh đó, hút thuốc cũng làm suy yếu hệ miễn dich vu seo của cơ thể. Nguy cơ viêm đường hô hấp như viêm phổi, bệnh cúm ở người hút thuốc cao hơn so với người không hút thuốc.

Song song với công tác khám, quản lý và điều trị dự phòng COPD, một nhiệm vụ quan trọng không kém của bác sĩ Trà và các đồng nghiệp là yêu cầu bệnh nhân cam kết bỏ thuốc, tư vấn phương pháp cai thuốc để đạt hiệu quả điều trị và điều trị dự phòng. Có tới 80% số bệnh nhân COPD đang được quản lý bỏ được thuốc lá, thuốc lào, số còn lại có thể giảm hút hoặc vẫn hút giấu diếm. Câu lạc bộ Hen - COPD cho bệnh nhân cũng được thành lập với 400 hội viên, sinh hoạt đều đặn theo Quý. Mỗi dịp sinh hoạt, những thông tin mới nhất về hen phế quản và COPD được các chuyên gia hô hấp cung cấp tới người bệnh nâng cao hiểu biết của người dân về phát hiện sớm bệnh hen phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giúp người mắc sớm tìm đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị. Tại các buổi sinh hoạt đó, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá được  tuyên truyền lồng ghép với đa dạng hình thức.

Theo kết quả khảo tra năm 2015 của ngành Y tế Bắc Ninh, còn 91,6% cơ quan nhà nước có tình trạng hút thuốc lá hằng ngày, 31% hút thuốc lá tại cơ sở y tế, 78% ở các nhà hàng, quán ăn và hút thuốc ở trong nhà, 85% quán giải khát, cà phê, quán trà có hút thuốc lá, trên phương tiện giao thông tỷ lệ này là 12%. Điều đó cho thấy, những nguy cơ bệnh tật do khói thuốc gây ra luôn bao quanh môi trường sống của chúng ta. Thuốc lá cần được hạn chế tối đa trong cộng đồng để đẩy lùi nguy cơ mắc các bệnh liên quan.