Havana - Thành phố nhuốm màu thời gian

Thành phố Havana (hay La Habana) là thủ đô, trung tâm chính trị, văn hóa và kinh tế của Cuba không giống như những đô thị hiện đại phồn hoa ở trên thế giới. Havana vẫn còn giữ cho riêng mình nét cổ kính ngày xưa. Trong quá khứ, thành phố này có tên gọi đầy đủ là San Cristobal de La Habana.

Vào năm 1509, những người châu Âu đầu tiên đã đặt chân đến Cuba thông qua đường biển. La Habana chính thức được thành lập vào ngày 25/8/1515 tại bờ biển phía nam của đảo, gần thị trấn Surgiderm de Batabano ngày nay. Vào thế kỷ 17 là thời kỳ hưng thịnh nhất của thủ đô La Habana. Trong khoảng thời gian này có rất nhiều công trình kiến trúc, tôn giáo được xây dựng như: lâu đài El Morro, nhà thờ nhỏ Humillado, nữ tu viện St Augustin, đài phun nước Dorotea de la Luna in La Chorrera…

El Capitolio hay Tòa nhà Quốc hội Quốc gia giờ đây là Viện Khoa học Cuba.

Các công trình kiến trúc ở đây mang phong cách kiến trúc có sự kết hợp giữa Hy Lạp, Italy, La Mã và Tây Ban Nha. Với những nét cổ kính của thành phố lịch sử trên 500 năm, đến nay mọi công trình cổ vẫn giữ nguyên phong cách nghệ thuật kiến trúc baroque và tân cổ điển, đồng thời vẫn giữ được nét phối hợp nhuần nhị giữa những ngôi nhà hiện đại cao chọc trời và chiếc cổng vòm tò vò. Chính vì vậy, La Habana đã được Ủy ban Di sản của UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới năm 1982, được tổ chức New7Wonders của Thụy Sỹ vinh danh là một trong bảy thành phố kỳ quan thế giới vào năm 2014.

Thành phố Havana chia thành 6 khu vực: Martanau, Plaza, La Habana trung tâm, Guanabakoa, Cách mạng tháng Mười và Boiseros. Những địa danh gắn liền với dấu ấn kiến trúc như: Viện Bảo tàng Capitolio hay Viện Bảo tàng Plaza de Armas, nơi từng là trụ sở Chính phủ thực dân Tây Ban Nha; Forteleza San Carlos de la Cabau là khu pháo đài cổ, nay là Viện Bảo tàng Carrete de la Cabau. Trước đây công trình này là một hệ thống phòng thủ phức tạp nhất tại các nước châu Mỹ, được bố trí hàng loạt súng thần công hướng ra biển và những khu đất rộng với những bãi cỏ xanh mướt và những khu vườn rực rỡ sắc màu.

Điểm nổi bật của La Habana là khu biệt thự tráng lệ, được xây dựng dưới thời thuộc địa vào những năm 1920, hiện là văn phòng cơ quan các bộ, ngành, trụ sở của nhiều đại sứ quán nước ngoài, trong đó có Đại sứ quán Việt Nam tại Cu-Ba ở địa chỉ 5ta Ave. esq. a 18, Miramar, Playa, La Habana, Cuba.

Nằm giữa trung tâm thủ đô, cạnh đại lộ 26 là công viên Acapulco (sau đổi là công viên Hòa Bình) nay là công viên Hồ Chí Minh, do kiến trúc sư Joel Diaz, Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Cuba-Việt Nam thiết kế, được đặt tại Công viên Hòa bình, cạnh Đại lộ 26 - một trong những công viên đẹp nhất ở thủ đô La Habana, thể hiện tình cảm sâu sắc đặc biệt của nhân dân Cuba dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đoàn đại biểu Hội Nhà báo Việt Nam dâng hoa tại tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh

Khu phố cổ Havana không chỉ nằm ở vị trí trung tâm thủ đô mà còn là một Di sản văn hoá đã được Unesco công nhận. Khu phố cổ này hiện nay còn lưu giữ được 88 công trình có giá trị cao về lịch sử và văn hóa, 860 công trình có giá trị sinh thái và 1.780 công trình kiến trúc khác. Khu vực xung quanh Quảng trường thành phố cổ Place Armas ấn tượng bởi thảm thực vật đa dạng với nhiều cây cổ thụ mang dấu ấn thời gian. Năm 1768, cung điện Carsa del Colde de Santovana được xây dựng. Mặt tiền cung điện tạo thành mái vòm hình vòng cung. Ngôi nhà thờ Cơ đốc giáo trang nhã nhất của La Habana nằm trong khu vực đi bộ của thành phố. Phía sau nhà thờ là Chủng viện Cosiliari Ambrosio, mang dáng dấp kiến trúc Trường Đại học Valiadolid, Tây Ban Nha. Cũng tại đây, vào thế kỷ XVII, người ta còn cho xây dựng một loạt cung điện: Lombilio, Penialvera và cung điện Baiano. Phía sau các cung điện là Viện Bảo tàng Thuộc địa.

Quảng trường Cách mạng Havana là địa danh lịch sử nơi từng lưu dấu rất nhiều hoạt động của đảng cộng sản Cuba trước kia. Trong thời gian Chủ tịch nước Fidel Castro còn nắm quyền, ước tính có khoảng một triệu người dân Cuba tập trung tại quảng trường này vào ngày Quốc tế lao động 1/5 để tham dự lễ diễu hành. Tượng đài José Martí và tác phẩm điêu khắc của Che Guevara là những điểm nhấn mỗi khi du khách tới khu vực quảng trường này.

Những chiếc xe cổ được sản xuất từ thập niên 50-60 của thế kỷ trước của các hãng Ford, Chevrolet hay Volga, Moscovich, Cadillac trong huyền thoại rong ruổi trên những cung đường lãng mạn trên đường phố Havana là những tác phẩm nghệ thuật, chúng mang trong mình những câu chuyện về lịch sử của thành phố này.

Những chiếc xe cổ và những công trình kiến trúc đậm chất baroque còn nguyên vẹn là hai đặc điểm nổi bật của Havana.

Havana ngày nay trở nên hiện đại, với những tòa cao ốc, những khách sạn bốn, năm sao như La Habana Libre, La Habana Riviera,.. Giữa trung tâm Quảng trường Cách mạng nổi lên pho tượng Jose Marti nổi tiếng và bức phù điêu Che Guevara, anh hùng giải phóng dân tộc là tòa nhà chọc trời của Viện Cải tạo đất, Trường Đại học Tổng hợp La Habana. Tiêu biểu là tòa lâu đài Capitol, một kiến trúc không khác mấy tòa nhà Quốc hội Mỹ ở Washington DC, nay là trụ sở Quốc hội Cu Ba, cách đó không xa là dinh thự Phủ Chủ tịch, nơi trưng bày nhiều tác phẩm nghệ thuật điêu khắc. Quanh đó còn có nhiều công trình kiến trúc đồ sộ như Thư viện Quốc gia Jose Marti, Bảo tàng Cách mạng, Bảo tàng Nhân chủng học…theo thời gian nhiều hạ tầng cơ sở - đường sá, cầu cống... xuống cấp.

Các đại biểu Hội Nhà báo Việt Nam và quốc tế chụp ảnh lưu niệm tại Trường Đại học Tổng hợp La Habana, ngôi trường Đại học cổ xưa nhất ở Cuba được thành lập năm 1728.

Trường Đại học Tổng hợp La Habana được thành lập năm 1728, Đại học Cuba là trường đại học cổ xưa nhất ở Cuba và là một trong những trường đại học đầu tiên được thành lập tại châu Mỹ nơi diễn ra Hội thảo quốc tế truyền thông chính trị kỹ thuật số “Patria” lần thứ IV diễn ra từ ngày 17 đến 22/3/2025 tại La Habana-Cuba.

Tòa nhà Capitolio.

Havana với những quần thể kiến trúc thời thuộc địa cổ nhất châu Mỹ luôn giữ cho mình những hoài niệm cùng thời gian, góp phần tạo nên bộ mặt độc đáo cho thủ đô của Cuba. Hàng năm đảo quốc tự do, xinh đẹp này đón hàng triệu du khách bốn phương đến thăm.