Hiệu quả từ “Phạt nguội”

Theo đánh giá của lực lượng chức năng, sau hơn 3 năm áp dụng xử phạt vi phạm trật tự ATGT qua hệ thống camera giám sát (phạt nguội), tại ngã tư đường Lý Thái Tổ- Huyền Quang (thành phố Bắc Ninh), đa số các phương tiện lưu thông qua đây đều nghiêm túc tuân thủ qui định; tỉ lệ vi phạm các lỗi như vượt đèn đỏ, lấn làn… giảm rõ rệt; trang Web tra cứu lỗi vi phạm hàng ngày có hàng nghìn lượt người truy cập…, đang phát huy hiệu quả trong việc răn đe, ngăn ngừa các lỗi vi phạm về trật tự ATGT, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và hình thành văn hóa giao thông cho người dân.

Cán bộ phòng CSGT Công an tỉnh giám sát, phân tích lỗi và xử lý các trường hợp vi phạm Luật Giao thông đường bộ thông qua
hệ thống camera giao thông.

Bắc Ninh là địa phương có hệ thống giao thông đồng bộ, song do quá trình đô thị hóa nhanh, cộng với việc gia tăng dân số cơ học dẫn đến lưu lượng người và phương tiện tham gia giao thông cũng tăng đột biến. Bên cạnh những hạn chế về hạ tầng và tổ chức giao thông thì ý thức chấp hành Luật Giao thông của không ít người dân còn hạn chế đã trở thành vấn đề nan giải đối với lực lượng chức năng. Để xử lý hiệu quả những vi phạm, tạo sức răn đe, tăng tính nghiêm minh pháp luật trong công tác bảo đảm trật tự ATGT thì theo các chuyên gia giao thông rất cần một công cụ hiện đại, phù hợp với tình hình thực tiễn, đấy là việc triển khai, áp dụng xử phạt nguội thông qua hệ thống camera giám sát. Việc này vừa tiết kiệm nhân lực, thời gian, vừa chính xác kịp thời, tránh được những tranh cãi không đáng có giữa lực lượng chức năng và người vi phạm.
Qua hơn 3 năm triển khai xử phạt nguội qua hệ thống camera giám sát giao thông (từ 5-11-2019 đến nay) đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của người dân. Việc triển khai xử phạt nguội không chỉ hỗ trợ tích cực cho lực lượng CSGT trong việc thực hiện nhiệm vụ bảo đảm trật tự ATGT mà còn phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật; hạn chế đến mức thấp nhất tiêu cực trong quá trình xử lý vi phạm, giúp người tham gia giao thông nâng cao ý thức tự giác chấp hành Luật Giao thông đường bộ.
Nếu như thời gian đầu mới triển khai, hàng tháng lực lượng chức năng đều ghi nhận có tới hàng trăm phương tiện vi phạm (trên dưới 500 trường hợp), nhưng đến nay số lượng phương tiện vi phạm giảm rõ rệt. Cụ thể, trong 3 tháng gần nhất (cuối năm 2022), tháng 10 lực lượng chức năng phát hiện 77 trường hợp vi phạm, ra quyết định xử phạt 43 trường hợp, Kho bạc Nhà nước thu gần 200 triệu đồng; tháng 11 phát hiện 73 trường hợp, ra quyết định xử phạt 28 trường hợp, thu nộp 137 triệu đồng; tháng 12, phát hiện 99 trường hợp, ra quyết định xử phạt 51 trường hợp, thu nộp Kho bạc Nhà nước gần 212 triệu đồng.
Có thể thấy, việc phạt nguội qua hệ thống camera giám sát đang mang lại hiệu quả, tạo sức răn đe và nâng cao ý thức tự giác, xây dựng văn hóa cho người tham gia giao thông. Tuy nhiên, quá trình thực hiện phạt nguội của lực lượng chức năng hiện vẫn gặp không ít khó khăn như: Tình trạng mua bán phương tiện giao thông cơ giới đường bộ không sang tên, chuyển chủ còn nhiều, chủ phương tiện thay đổi địa chỉ nhưng không đăng ký lại thông tin để lực lượng CSGT quản lý dẫn đến việc thông báo, yêu cầu người vi phạm đến xử lý phạt nguội gặp nhiều khó khăn; không ít chủ phương tiện còn cố tình làm mờ biển, che biển khi lưu thông… Trong khi đó hành lang pháp lý để xử phạt nguội chưa đầy đủ, một số quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính về chuyển quyết định xử phạt, xử phạt qua tài khoản chưa cụ thể, rõ ràng.
Ông Nguyễn Thanh Phương, Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh khẳng định: Xử phạt vi phạm về trật tự ATGT thông qua hệ thống camera giám sát giao thông đang là biện pháp rất tốt hiện nay. Tuy nhiên, để triển khai, áp dụng rộng rãi trong toàn tỉnh thì trước hết các cơ quan chức năng cần sớm nghiên cứu sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến phạt nguội. Có chế tài mạnh với các quy định cụ thể, bắt buộc người vi phạm đến nộp phạt như cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, mức phạt lũy tiến, hay những phương tiện vi phạm nếu không nộp phạt thì không cho đăng kiểm…Cùng với đó cần Luật hóa quy định lực lượng có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính được sử dụng hình ảnh ghi nhận về hành vi vi phạm hành chính về giao thông do tổ chức, cá nhân cung cấp để làm cơ sở xử phạt. Thông báo rộng rãi những phương tiện, cá nhân vi phạm đến cơ quan, đơn vị, nơi cư trú cũng như qua trang web, tin nhắn, facebook...