Hiểu thêm về Hoàng thúc Lý Long Tường và dòng tộc họ Lý Hoa Sơn ở Hàn Quốc

Theo tư liệu lịch sử trong nước và quốc tế, có thể xác định Lý Long Tường sinh vào năm Giáp Ngọ 1174, là Hoàng tử con vua Lý Anh Tông (1138 - 1175), em vua Lý Cao Tông và là chú vua Lý Huệ Tông (1211 - 1224). Vì vậy, Lý Long Tường được gọi là Hoàng tử hay Hoàng thúc.

Lý Long Tường lớn lên khi nhà Lý đang suy tàn (1009 - 1225), và sự thay thế của triều Trần. Trước binh biến của đất nước, năm 1226 Lý Long Tường cùng một số tôn thất nhà Lý tìm cách vượt biển ẩn tránh ra nước ngoài để bảo toàn tính mạng và lo việc thờ cúng tổ tiên. Lý Long Tường mang đồ thờ cúng, vương miện, áo long bào và thanh Thượng phương bảo kiếm truyền từ đời vua Lý Thái Tổ cùng sáu ngàn gia thuộc qua cửa Thần Phù, Thanh Hóa chạy ra biển Đông trên ba hạm đội.

Sau một tháng lênh đênh trên biển, đoàn thuyền gặp bão lớn phải dạt vào Trấn Sơn, huyện Bồn Tân, tỉnh Hoàng Hải, trên bờ biển phía tây Cao Ly. Tại đây, vua Cao Tông của Cao Ly đồng ý cho Lý Long Tường ở lại nương náu Trấn Sơn phía nam Phủ thành. Từ đó, Lý Long Tường đặt tên cho nơi ở của dòng tộc mình là Vi Tử Động. Để giữ việc thờ cúng tổ tiên như trường hợp Vi Tử đời Ân đã làm, nên ông cũng đặt hiệu là Tiểu Vi Tử.

Năm 1253, đế chế Mông Cổ tiến công xâm lược Cao Ly, đánh vào Quốc Đô và Ủng Tân, nơi tôn thất nhà Lý ở ẩn. Lý Long Tường đứng ra tổ chức kháng chiến, cùng với quan quân trong phủ và nhân dân chiến đấu dũng cảm. Sau 5 tháng, quân giặc thất bại thảm hại phải xin hàng. Nhà vua rất vui mừng, khen ngợi và cho đổi Trấn Sơn là Hoa Sơn, phong cho Lý Long Tường chức Bạch mã tướng quân, cấp 30 dặm vuông đất để ông làm thái ấp và phụng thờ tổ tiên. Sai dựng cửa gọi là Thụ Hàng Môn, lập bia ghi công trạng để con cháu đời đời ghi nhớ và ở đó nhập tịch Hoa Sơn.

Sau khi đến Cao Ly, Hoàng tử Lý Long Tường sinh được hai người con trai. Con cả làm quan ở Hwang Hae - Đô, tỉnh Hway Hae, lập nên 13 chi. Người con thứ lập nghiệp ở An Đông, Kyuong Shang - Đô, tỉnh Kyuong Shang, lập nên 3 chi. Như vậy, hậu duệ của Hoàng thúc Lý Long Tường ở Hàn Quốc có 16 chi chính. Nếu tính từ Thuỷ tổ nhà Lý ở Việt Nam thì lớp cháu con của Lý Long Tường thuộc dòng họ chính tôn. Ở Hàn Quốc có nhiều họ Lý, dòng họ Lý gốc Việt này được gọi là Lý Hoa Sơn vì Hoa Sơn là quê hương đầu tiên khi Lý Long Tường nhập cư Cao Ly, và cũng gắn liền với tước hiệu Hoa Sơn Quân do vua Cao Tông nước Cao Ly phong tặng.

Kể từ Lý Long Tường, con cháu dòng họ Lý Hoa Sơn ngày càng phát triển và sống hoà nhập vào cộng đồng dân cư nước sở tại và nhiều người thành đạt. Có người đỗ Tiến sỹ, có người giữ chức tước cao như Nghệ văn quán đại đề học, Lễ tào tham nghị, Giám tu quốc xử, Thượng thư hữu bộc xã, nhiều người văn chương nổi tiếng một thời…

Tại Hoa Sơn còn lưu giữ nhiều di tích mang dấu ấn của Lý Long Tường như khu Dinh quán, thành luỹ, Thụ Hàng Môn với tấm bia “Thụ Hàng Môn kỷ tích bi” ghi lại chiến công của Lý Long Tường đã cùng quân dân Cao Ly đánh bại quân xâm lược Mông Cổ. Lúc đó ông đã là một lão tướng khoảng 80 tuổi. Mộ của ông ở phía tây phủ thành Ủng Tân, dưới chân núi Di Ất.

Từ vị tổ Lý Long Tường cho đến các thế hệ con cháu ngày nay vẫn không bao giờ quên cố quốc, luôn hướng về quê cha đất tổ. Tại Hoa Sơn có một quả núi gọi là Quảng Đại Sơn, trên đỉnh có một nền đá bằng phẳng. Tương truyền rằng, Lý Long Tường thường lên đó ngóng trông về phương Nam, thương nhớ quê nhà. Ngọn núi đó vì thế mang tên “Vọng Quốc Đàn” hay “Vọng Cố Hương”.