Họa sĩ Nguyễn Hồng Quang: Yêu Bắc Ninh qua từng nét vẽ

Đến Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam thời điểm này, tôi vô cùng thích thú khi được chiêm ngưỡng những bức vẽ của họa sĩ Nguyễn Hồng Quang (giáo viên trường THCS Tương Giang, thành phố Từ Sơn, hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam). Qua những nét vẽ của anh, mảnh đất Bắc Ninh - Kinh Bắc hiện lên với sự phát triển năng động nhưng vẫn giữ được nét cổ kính.

Họa sĩ Nguyễn Hồng Quang sinh năm 1973 tại phường Thị Cầu, thành phố Bắc Ninh trong gia đình có truyền thống nghệ thuật. Cha anh là nhà giáo, nhạc sĩ Nguyễn Phi Trình, anh trai là nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Trung Kiên, chị dâu là nhà văn Tố Quyên. Là con út trong nhà nên tuổi thơ của anh được sống trong bầu không khí đầy ắp văn học nghệ thuật và cứ thế ngấm dần vào anh từ lúc nào không hay. “Từ nhỏ, tôi thường theo anh đi vẽ trực họa, về nhà thì hay vẽ giấu không cho ai xem vì vẽ theo ý mình nên sợ xấu. Tình yêu hội họa cứ lớn dần trong tôi nhưng do điều kiện gia đình không cho phép nên tôi phải học nhiều nghề để sinh sống như sửa chữa ô tô, xe máy, cơ khí, sơn, hàn… rồi đi bộ đội 3 năm. Khi xuất ngũ, tôi giúp anh trai làm quảng cáo và khắc đá. Tôi học rất nhanh như là đã biết nghề rồi. Anh tôi phát hiện và cho tôi ôn thi vào trường Cao đẳng Nhạc họa Trung ương (nay là trường Đại học Sư phạm nghệ thuật Trung ương). Sẵn có năng khiếu, niềm đam mê lại được trang bị kiến thức một cách đầy đủ, tôi thi đỗ ngay từ năm đầu. Sau khi tốt nghiệp, tôi lại tiếp tục theo học trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam”, họa sĩ Nguyễn Hồng Quang kể.
Trong sự nghiệp sáng tác, họa sĩ Nguyễn Hồng Quang có nhiều giải thưởng, như giải Khuyến khích do Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam trao tặng năm 2021 với tác phẩm “Tĩnh lặng nơi ngoại ô”, giải C Triển lãm mỹ thuật Bắc Giang mở rộng năm 2022 với tác phẩm “Đi qua mùa thu”… Trong tác phẩm “Tĩnh lặng nơi ngoại ô”, anh đã lấy cảm xúc từ những chiếc máy bơm cũ hỏng nằm ở bên đường. Với anh, nó thực sự đẹp khi trải qua thời gian dài cùng với người lao động tạo ra của cải vật chất, vừa đẹp ở tạo hình. Tuy cũ và không còn hoạt động nữa nhưng anh lại càng trân trọng và khâm phục tài năng, trí tuệ của những người chế tạo ra nó. Anh dành nhiều thời gian nghiên cứu bố cục, tạo hình, thể hiện tác phẩm liên tục một cách đầy cảm xúc và nghiêm túc.
Còn tác phẩm “Đi qua mùa thu”, anh lấy cảm hứng từ cái cổng cũ (xây dựng năm 1922). Với anh, cái cổng cũ này toát lên vẻ đẹp lộng lẫy, sang trọng bởi hình dáng, cấu trúc, đường nét hoa văn được người thợ thời đó thiết kế và xây dựng. “100 năm trôi qua vẻ đẹp đó kết hợp với màu thời gian khiến chúng đẹp đến nao lòng. Tôi khâm phục người xây dựng ra nó, lại vừa thấy được sự cổ kính, rêu phong khi nó đã đi qua rất nhiều mùa thu. Mùa thu có ánh nắng nhẹ nên màu sắc chan hòa, sinh động, khi ấy họa sĩ có thể thấy được sự tinh tế của màu sắc mà thể hiện một cách chủ động và thuận lợi để tạo ra tác phẩm có màu sắc theo ý mình trên chất liệu sơn dầu”, họa sĩ Nguyễn Hồng Quang chia sẻ.
Trong triển lãm nhóm Ngũ sắc (gồm Nguyễn Hồng Quang, Nguyễn Quang Pháp, Nguyễn Bá Sơn, Dương Văn Chung, Ngô Văn Sơn) đang diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, họa sĩ Nguyễn Hồng Quang giới thiệu 8 tác phẩm mang phong cách hiện thực, tiêu biểu như: “Tĩnh lặng nơi ngoại ô”, “Đi qua mùa thu”, “Lò vôi”, “Nơi bình yên”… Trong số 5 họa sĩ này, họa sĩ Nguyễn Bá Sơn (hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam) cũng là người con Bắc Ninh, anh hiện là giảng viên Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật và Du lịch tỉnh góp mặt với phong cách hiện thực, ấn tượng. Chia sẻ tại triển lãm, họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam khẳng định: “Nếu không có nền cốt của Ngũ hành thì làm sao mà Ngũ sắc đủ hình sắc để cất giọng muôn chiều ở mỗi chất liệu khác nhau, hòa điệu nhẹ nhõm với thiên nhiên của người Việt. Cách yêu làng, yêu quê chẳng ai giống ai. Chẳng ai mách bảo ai mà chung nhau ở sự bình dị, thân gần. Tranh của họ cứ làm ta nhớ ngày cũ ngày xưa, quê cũ quê xưa. Trời, nước, mây, cây… lạ chưa, cơn cớ gì mà bạn và tôi phải thổn thức khi đụng chạm vào hình sắc nơi bức họa. Nguyễn Hồng Quang, Nguyễn Quang Pháp, Nguyễn Bá Sơn, Dương Văn Chung, Ngô Văn Sơn cũng lạ khi họ chụm với nhau, buông những tiết điệu bí ẩn của Ngũ cung len lỏi trong hình hài của muôn vật như vừa muốn khoe vừa muốn cất giấu trong mỗi bức tranh”.
Trên cương vị người thầy, nhiều năm liền họa sĩ Nguyễn Hồng Quang đều đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp thành phố, cấp tỉnh. Khi nhiều người cho rằng, là giáo viên dạy mỹ thuật cấp 2 sẽ bị bó hẹp bởi việc giảng dạy thì anh lại khẳng định, bản thân vẫn liên tục nghiên cứu, học hỏi những kiến thức học thuật mang tính hàn lâm cũng như nhiều kiến thức đa dạng khác để làm hành trang trong sáng tác. Anh bảo, khi lên lớp, anh nhận lại những giá trị tích cực của học sinh, như sự hồn nhiên trong sáng tạo, trí tưởng tượng phong phú, mang đậm hơi thở thời đại… Điều đó giúp anh lạc quan hơn và có thể kết nối được phần nào sự kế thừa về văn hóa của thế hệ trước với thế hệ trẻ hôm nay.
Họa sĩ Nguyễn Hồng Quang vẽ rất nhiều tranh ca ngợi mảnh đất Bắc Ninh - Kinh Bắc. Tất cả cảnh đẹp đó được hình thành từ văn hóa sinh hoạt, lao động sản xuất và từ niềm tự hào dân tộc được đúc kết từ nhiều thế hệ mà thành. Vì vậy không gian sáng tạo nghệ thuật của anh có mạch tư duy ổn định trong sáng tác. Các tác phẩm của anh luôn chứa đựng sự hoài niệm về cảnh vật, con người và hơi thở của thời đại.
Một tin vui đến với gia đình anh là con gái cũng nối nghiệp cha khi dự thi vào các trường Đại học Kiến trúc Hà Nội và Mỹ thuật công nghiệp Hà Nội. “Cháu làm bài khá tốt và đang đợi kết quả. Tôi rất vinh dự, tự hào khi con gái nối nghiệp con đường nghệ thuật của cha. Dẫu hoạt động nghệ thuật chưa khi nào là dễ dàng nhưng đó là sự lan tỏa tình yêu nghệ thuật để mỗi người có những đóng góp nhất định cho tỉnh nhà”, họa sĩ Nguyễn Hồng Quang bộc bạch.