Hoài niệm chợ quê

Một sáng tinh sương tỉnh giấc, bất giác nghe lao xao tiếng vọng ký ức được hòa mình, len lỏi trong phiên chợ quê năm nào. Thuở bé, tôi vẫn thường lũn cũn theo bà đi chợ phiên từ sáng sớm.

Ngày đó, cứ đến buổi chợ phiên là bà tôi dậy từ tờ mờ sáng để ra ao sau vườn vớt đầy hai gánh bèo cái mang ra chợ bán. Sáng nào thấy bà dậy vớt bèo tôi cũng nài nỉ xin đi cùng. Ra đến chợ tôi chỉ có một việc là chờ bà bán xong hai gánh bèo thì ngồi im ở một góc chợ trông đôi quang gánh để bà đi mua đồ dùng lặt vặt cho gia đình. Có vậy thôi mà hôm nào được theo bà đi chợ là tôi sung sướng lắm vì biết thế nào bà cũng bớt ra mấy đồng tiền lẻ mua cho vài cái kẹo bột, kẹo vừng. Có hôm bà “chơi sang” còn mua cho tôi cả một bó bánh bèo của bà béo ở góc chợ.

Bánh bèo của bà béo làm bằng bột gạo tẻ quấy đặc như bánh đúc rồi đổ vào khuôn có hình khum khum giống như con thuyền giấy nhỏ bằng ba ngón tay, phía ngoài bọc một lớp lá chuối dẻo, trên mặt quết một lớp mỡ trộn với hành khô thơm nức. Mỗi bó bánh bèo có 10 chiếc buộc úp vào nhau bán với giá 2 ngàn đồng. Phiên chợ nào bà béo cũng mang bán đầy một thúng to bánh thế mà chỉ đến chừng 8-9 giờ sáng đã hết veo… Hơn 20 năm trôi qua, chợ quê tôi đã chuyển vị trí khác và cũng không còn thấy bà béo bán bánh bèo năm xưa nhưng mỗi lần gặp cảnh chợ phiên là tôi lại thèm hương vị béo ngậy của những miếng bánh bèo giòn dẻo năm nào.

Năm tháng trôi đi cùng biết bao kỷ niệm, chợ quê với nhiều người cũng đã trở thành ký ức. Nhưng có lẽ không chỉ riêng tôi, trong hoài niệm của nhiều người sẽ còn khắc sâu hình ảnh bình dị mà thân thuộc của những phiên chợ xưa như cổ tích. Chợ quê bày ra cuộc sống tươi non, thật thà của người nông dân với đủ sản vật mà họ đã chắt chiu, một nắng hai sương vun trồng, chăm bón: Từ những củ khoai, củ sắn, bó rau dưa, hành tỏi cho đến mớ tôm, mớ tép, con gà, con vịt hoặc chỉ mấy quả cau, lá trầu, cái bánh đa, bát bánh đúc, bỏng ngô, bỏng gạo…

Ngàn đời nay, chợ quê vẫn đơn sơ, bình dị thế thôi nhưng nó chất chứa dấu ấn, cốt cách thuần hậu của người nông dân quanh năm lam lũ. Ở đó có các cụ già lom khom kiếm cớ đi chợ mua vài đồng trầu vỏ để được tíu tít gặp gỡ, chuyện trò với người quen lâu ngày chưa gặp. Người bán mời mua hàng giống như lời thăm hỏi, còn người mua nửa trả giá nửa như nài nỉ nghe sao mà thân thương, gần gũi đến thế. Những phụ nữ suốt đời tần tảo, đi chợ chỉ mong chắt chiu, dè xẻn được dăm ba đồng hào thôi cũng đủ làm cho họ hả hê cả buổi. Chất thật thà quê kiểng len trong mỗi nụ cười, niềm vui mua bán và chỉ nghĩ đến thôi cũng thấy bình yên, ấm áp.

Cuộc sống hiện đại xuất hiện thêm đủ các loại hình bán buôn nhanh chóng để tiết kiệm tối đa thời gian: Nào là giao hàng tận nhà, bán hàng qua mạng, bán hàng trên ti vi, chợ online rồi nhan nhản siêu thị, cửa hàng tự chọn cho đến chợ cóc, chợ tạm mọc ra tua tủa… Nhưng sống mãi trong tiết tấu gấp gáp, sôi động ấy khiến những kẻ hoài niệm bỗng thèm cảm giác ấm áp, dề dà thân thuộc của buổi chợ phiên quê kiểng. Vì chợ quê đâu chỉ là chợ. Nó là ký ức, là nỗi nhớ, là tình người thân thuộc như dòng nước trong veo làm mát lòng những kẻ mệt nhoài lo toan sấp ngửa…