Khan hiếm vắc xin phòng bệnh dại

Những ngày qua, tình trạng khan hiếm vắc xin phòng dại trên quy mô toàn quốc nói chung và tại Bắc Ninh nói riêng đã khiến cho không ít người dân lo ngại.

Theo ghi nhận của chúng tôi, bình quân mỗi ngày có khoảng 20 bệnh nhân bị chó/mèo cắn đến để được tiêm phòng tại Phòng tiêm dịch vụ (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh) song đều phải ra về vì không còn vắc xin dự trữ. Việc khan hiếm trầm trọng vắc xin phòng dại vừa gây tâm lý hoang mang cho dân vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng vừa là áp lực nghề nghiệp không nhỏ đối với những cán bộ y tế làm công tác dự phòng.

Có mặt tại Phòng tiêm dịch vụ, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đầu giờ sáng ngày 4-5, chúng tôi tiếp xúc với nhiều bệnh nhân đến hỏi tiêm vắc xin phòng dại. Vì không còn vắc xin, họ được nhân viên y tế tại đây tư vấn hỏi các điểm tiêm ở Hà Nội. Anh Nguyễn Văn Khánh ở Tam Đa (Yên Phong) cho biết: Cách đây chừng hơn 1 tháng, anh bị chó nhà liếm vết sứt ở chân mà con chó lại chưa được tiêm phòng. Hai hôm sau, con chó chết nhưng ban đầu anh nghĩ bị đánh bả nên chủ quan không đi tiêm. Sau đó khoảng 20 ngày, khi thấy nhiều người nhắc về nguy cơ chó bị dại anh mới “tá hỏa” đi tiêm phòng. Đến nay anh Khánh đã tiêm được 3 mũi, còn phải tiêm 2 mũi nữa nhưng hôm nay đến tiêm thì bị hết vắc xin, do vậy hiện anh đang rất lo lắng. Ông Vũ Đăng Thật ở Mão Điền (Thuận Thành) khi đang chạy xe máy trên đường thì bỗng dưng bị con chó chạy rông ngoài đường cắn. Đau đớn vì vết cắn và bị ngã xe không theo dõi được. Ông Thật cũng mới tiêm được 3 mũi phòng dại.

Bác sĩ Nguyễn Thị Hải Hà, cán bộ Phòng tiêm dịch vụ cho biết: Trong tháng 4, bệnh nhân từ các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang về Bắc Ninh tiêm khá nhiều do các tỉnh bạn hết trước và Bắc Ninh dự trù nhiều vắc xin phòng dại hơn. Tuy nhiên, đến nay, phòng tiêm hết vắc xin, bình quân mỗi ngày có hơn 20 bệnh đến để tiêm nhưng chúng tôi chỉ có thể tư vấn và giới thiệu bệnh nhân đến một vài điểm tiêm ngoại tỉnh với hy vọng mong manh là còn vắc xin vì nguồn cung của nhà cung cấp vắc xin này trong toàn quốc cũng đã báo hết. 

Ở Việt Nam, bệnh dại trên người đã và đang là một bệnh có số người tử vong cao nhất trong các bệnh truyền nhiễm gây dịch. Năm 2017, cả nước có 74 ca tử vong do dại và hơn 500 nghìn người bị chó, mèo, động vật cắn phải đi tiêm vắc xin phòng bệnh dại. Trong 3 tháng đầu năm nay, cả nước tiếp tục ghi nhận 18 ca tử vong do dại. Tại Bắc Ninh, từ năm 2000 đến nay ghi nhận duy nhất 1 ca tử vong do bệnh dại vào năm 2008 thuộc xã Lạc Vệ (Tiên Du) bị chó dại cắn nhưng không tiêm phòng. Đến nay, trên địa bàn tỉnh chưa ghi nhận trường hợp nào tiêm phòng bệnh dại đủ mũi và đúng lịch mà tử vong do dại. Tuy nhiên, tình trạng thiếu hụt vắc xin dại trong toàn quốc do nguồn cung thiếu tạm thời đã và đang gây ảnh hưởng đến việc điều trị dự phòng bệnh dại. Trong khi đó, Việt Nam chưa tự sản xuất được vắc xin dại nên nguồn cung vắc xin dại hoàn toàn phụ thuộc vào việc nhập khẩu.

Trao đổi với chúng tôi về thực trạng này, Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Khắc Từ, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Do bệnh dại hiện vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên việc sử dụng vắc xin dại và huyết thanh kháng dại kịp thời sau khi bị phơi nhiễm là biện pháp điều trị dự phòng duy nhất để cứu người bị động vật nghi dại cắn thoát khỏi bệnh dại. Trong tình hình khan hiếm trầm trọng của cả nước nói chung, để ứng phó với tình trạng này, Chương trình Quốc gia khống chế và tiến tới loại trừ bệnh dại trên người (Bộ Y tế) và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật đã có hướng dẫn cụ thể tới hệ thống y tế dự phòng tuyến dưới nhằm bảo đảm tối đa số người bị động vật cắn được điều trị dự phòng bệnh dại trong tình trạng thiếu hụt vắc xin. Bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền hướng dẫn người dân xử trí vết thương đúng cách khi bị chó, mèo cắn; theo dõi sức khỏe của động vật cắn và đến các phòng tiêm dịch vụ để được tư vấn cụ thể (Kể cả trong trường hợp còn hay hết vắc xin)”.

Theo thông báo của nhà cung cấp, đến khoảng cuối tháng 5, đầu tháng 6, vắc xin phòng dại mới về đến Việt Nam, song còn phải qua các khâu kiểm định bắt buộc mới có thể cung ứng trên thị trường, do vậy, người dân cần tránh để chó và các động vật có nguy cơ dại cắn bằng cách hạn chế tối đa việc tiếp xúc với chó, mèo; nuôi, nhốt chó, mèo… đồng thời đưa vật nuôi đi tiêm phòng dại để chủ động phòng ngừa cho mình và những người xung quanh.