Khát vọng Trường Sơn

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng những ký ức về chiến tranh với biết bao tự hào và đau thương thì vẫn vẹn nguyên trong tâm khảm người trong cuộc. Chiến tranh có thể lấy đi tất cả: tuổi trẻ, sức khoẻ, sắc đẹp và một phần thân thể của họ, nhưng không thể dập tắt ước mơ…

Nh tật và nỗi đau thể xác, chiến đấu với chính mình tìm lại giấc mơ hạnh phúc thời son trẻ… Chúng tôi đã vinh dự tiếp xúc với thương binh 1/4 Nguyễn Thị Hồng, Trung tâm Điều dưỡng thương binh Thuận Thành, để sẻ chia, khóc-cười với bao nỗi niềm một thời chiến tranh…

1. Ký ức tuổi 20-năm tháng không quên:

Căn phòng của vợ chồng chị Nguyễn Thị Hồng trong khu Gia đình, Trung tâm Điều dưỡng thương binh Thuận Thành sạch sẽ và ấm cúng-nơi đây 2 cậu con trai đã chào đời, trưởng thành trong tình yêu thương của cha mẹ và tình người, tình đồng chí, đồng đội. Rưng rưng, chị tâm sự: “Thương binh cụt 2 tay, với người phụ nữ tưởng như mọi cánh cửa đóng lại, nhưng cuộc đời tôi đã tìm được hạnh phúc, hồi sinh ngay chính tại mảnh đất nồng hậu này.  2 con trai tôi ngoan ngoãn, nay đã trưởng thành và tốt nghiệp Đại học, nghĩ lại năm tháng gian khó nhất, tưởng như một giấc mơ…”

Theo dòng hồi tưởng của người nữ thương binh, chúng tôi cùng sống lại không khí hào hùng cuộc kháng chiến chống Mỹ gian khổ. Người con gái quê ở xã Sơn Trung, huyện Lương Sơn (Hà Tĩnh) năm ấy vừa tròn đôi mươi đã hăng hái làm đơn tình nguyện đi thanh niên xung phong khóa đầu. Thời điểm ấy, các phong trào thanh niên “Năm xung phong”, “Nơi đâu chiến trường cần thanh niên có mặt, nơi đâu có giặc thanh niên xuất quân”.. phát triển sục sôi. Chị Nguyễn Thị Hồng đã lên đường làm nhiệm vụ đúng với tinh thần “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước, mà lòng phơi phới dậy tương lai…” trong sự ủng hộ, tiễn đưa lưu luyến của mẹ cha. Chị bảo, hồi đó người ta chẳng sợ gì cả, chỉ tâm niệm sống thì chiến đấu, chấp nhận cái chết, thậm chí còn có câu “Chết xanh cỏ. Sống đỏ ngực”. Từ nhỏ tới lớn, chị chẳng đi đâu vượt quá luỹ tre làng, thế mà bỗng chốc rời xa gia đình hàng trăm cây số, tới một nơi chỉ có rừng rú, bom đạn. Công việc của những nữ thanh niên xung phong hồi đó là mở đường, san lấp hố bom để bộ đội tải hàng, trực máy bay, trực pháo, trực tín hiệu, khi có xe bị bom đạn đánh cháy thì sơ cứu, đưa thương binh vào nơi an toàn, chôn cất đồng đội hy sinh…

Tiểu đội của chị Hồng hồi đó có hơn 10 người, đa số là người Hà Tĩnh, tuổi từ 17 đến ngoài 20, tất cả ăn ở trong núi. Bữa ăn đa số là cơm muối và món ca la thầu (su hào muối do Trung Quốc viện trợ), gọi là “ăn” nhưng thực chất chỉ để lấp đầy dạ dày có sức làm việc, thi thoảng may mắn có “đặc sản” canh rau tàu bay, hoa chuối chị em gặp hái trong rừng. Hồi đó, giặc Mỹ tăng cường bắn phá, suốt ngày đêm không lúc nào ngớt tiếng bom đạn, đất đá bị cày lên, xới lại nhiều lần, hố bom chồng lên hố bom. Ban đêm chúng thả pháo sáng, ném bom bi, bắn đạn rốc-két nhằm tiêu diệt lực lượng ứng cứu đường của ta, thậm chí ác độc rải hoá chất khắp các dòng sông, con suối dọc đường Trường Sơn gây hậu quả thảm khốc…

 Cơm vắt rau rừng, vất vả, thiếu thốn mọi bề khiến nữ thanh niên ai nấy gày và già đi trông thấy. Ở Trường Sơn hơn 1 năm chị bị sốt rét ác tính phải tiêm ký ninh vàng triền miên, tóc rụng từng mảng đến trắng đầu, chị em trong đội cũng không tránh khỏi. Chiến tranh càng ác liệt, gian khổ càng khiến tấm lòng những người con yêu nước, yêu quê hương thêm gan dạ, dũng cảm. Chị Hồng càng thêm sục sôi tinh thần chiến đấu khi nghe tin giặc Mỹ đánh đánh sát đến thành Vinh, sắp lan đến làng quê yêu dấu của chị. Ngày ngày cùng đồng đội trèo đèo lội suối, Hồng nhớ một bên là núi đá Trường Sơn vách dựng đứng, dưới chân là con sông quặn đau bởi bom đạn giặc thù, họ kiên cường vượt qua biết bao dốc cao, núi thẳm, những ngầm, suối chảy xiết, kiên nhẫn mở từng đoạn đường. Trong những giấc mơ hàng đêm sau ngày lao động thấm đẫm mồ hôi và cả máu, dường như tất cả đều mơ về một ngày chiến thắng… Chặng đường tới đích, trên hành trình mở đường, vận chuyển lương thực, vũ khí và đạn dược dọc tuyến lửa Trường Sơn năm ấy, biết bao chị em, đồng đội đã hy sinh, Hồng không đếm nữa, cũng không nhớ xuể nữa, bao nước mắt tiếc thương đã biến thành lòng căm thù và sức mạnh chiến đấu…

  Dù bị cụt 2 tay, bà Hồng vẫn cố gắng làm những việc vặt trong gia đình

2. Tình người, tình yêu lại nở hoa

Chiến dich vu seo lịch sử Mậu Thân năm 1968, sau nhiều tháng ngày vật lộn với quân thù, mặc cho địch bắn phá, Chị Hồng cùng đồng đội vẫn vững vàng tay cuốc, tay xẻng, vừa mở đường Trường Sơn, vừa tải đạn, chăm sóc thương binh, kiên cường bảo vệ đường dây huyết mạch. Một ngày máy bay địch quần thảo dữ dội, trong lúc cả tiểu đội đang phá đường thì bị B52, trực thăng địch dội bom, nhiều đồng chí đã ngã xuống, chị Hồng bị thương nặng ngất đi không biết gì nữa. Lúc tỉnh dậy, thấy mình đang nằm tại Bệnh viện 14 thuộc Binh trạm 12 trong rừng Trường Sơn, y tá nói chị đã hôn mê nhiều ngày nay, nhìn xuống hai tay thì đã không còn nữa… chị Hồng không diễn tả nổi cảm xúc và tâm trạng của mình khi ấy, nghĩ đời mình thế là hết, mọi thứ đã chấm dứt từ đây, cả khao khát được cống hiến, chiến đấu, cả giấc mơ tình yêu, hạnh phúc với một mái nhà và những đứa con…

Rồi chị được chuyển sang Bệnh viện Quân khu 4, ra Bắc tại Bệnh viện 203 và bắt đầu tập những bước đi đầu tiên, mất thăng bằng do hai tay không còn, chân yếu sau nhiều ngày tê liệt, việc tưởng như đơn giản mà không dễ dàng chút nào. Nhiều tháng sau đó, chị Hồng không thể chủ động trong sinh hoạt, mọi việc từ ăn uống, tắm rửa, vệ sinh… đều phụ thuộc vào sự chăm sóc của y tá.

Đúng thời điểm đó, khi đang an dưỡng ở Hà Nam thì được tin Bác mất, chị Hồng và cả đoàn an dưỡng khóc như mưa, mấy đêm liền mất ngủ. Bấy lâu chị vẫn ao ước một lần gặp Bác nghĩ về Bác chị bỗng thấy ngọn lửa nhiệt huyết sục sôi khi quyết tâm xung phong vào tuyến lửa Trường Sơn - chiến trường ác liệt nhất lúc bấy giờ, ra đi đến cái chết cũng không sợ, chẳng lẽ không chiến thắng được chính bản thân mình…

Chim đã hót líu lo lúc bình minh khi chị Hồng tỉnh dậy… Lần đầu tiên sau hơn 365 ngày u ám, chị bỗng thấy cuộc đời này vẫn còn ý nghĩa biết bao. Xung quanh chị còn có người thân, đồng đội và những cán bộ y tế giàu tình thương chẳng quản vất vả vì cô bao ngày qua. Lúc này, chị Hồng chính thức được chuyển về Trại thương binh 1, chuyên chăm sóc thương binh nặng, nay là Trung tâm Điều dưỡng thương binh Thuận Thành, người mẹ già của cô cũng lặn lội khắp các bệnh viện thăm con. Một ngày đẹp trời, có một người con trai, cũng là thương binh nhẹ đến trình bày với lãnh đạo Trung tâm xin gặp Hồng. Họ đã sững sờ khi nhìn nhau, cả hai đều khóc, người con gái bối rối quay đi giấu dòng nước mắt lăn vội… Và chàng trai kín đáo lấy khăn thấm lệ cho cô. Người con trai ấy là Hoàng Văn Uyên, cùng quê Hà Tĩnh, chính là người bạn đời, người cha của 2 cậu con trai giỏi giang, tuấn tú. Họ quen nhau chính trong những năm tháng chiến đấu ác liệt nhất tại rừng Trường Sơn, gặp nhau rồi cảm mến, rồi thầm thương nhưng không dám nói, vì cuộc chiến trước mắt vẫn còn lắm gian nan, chỉ có những ánh mắt trao vội, dồn sức cho những cung đường…                   

Giọng bồi hồi, Hồng bộc bạch: “Bị thương cụt hai tay, mắt mờ, sức khoẻ yếu, dù sau đó ổn định tinh thần, vẫn nghĩ mình sẽ chẳng bao giờ gặp lại anh ấy nữa… Không gặp lại, cũng có thể anh ấy đã hy sinh hay bị thương nặng như mình, nếu anh ấy còn lành lặn chắc gì đã chấp nhận người phụ nữ khiếm khuyết nặng nề… Vậy mà anh ấy đã đến, đến như một giấc mơ, giấc mơ có thật, khiến bao năm nay tôi vẫn bâng khuâng khi nhớ lại…”.

Năm 1969, chị Hồng kết hôn, Trung tâm đã sắp xếp cho đôi uyên ương một căn phòng “đàng hoàng” nhất trong khả năng. Trải qua bao nhiêu vất vả cuộc sống, nhất là khi vết thương tái phát hành hạ cơ thể chị, gần 10 năm sau, họ mới có đứa con đầu lòng và tổ ấm hạnh phúc ấy ngày càng “ấm” hơn khi cậu con trai thú hai ra đời. Mọi việc gia đình từ cơm nước, nấu nướng, chăm sóc khi vợ đẻ một tay anh Uyên lo liệu, chị chưa kịp buồn hay tủi thân thì anh đã thấu hiểu. Người nữ thương binh đã bước qua tuổi 67 vẫn nghẹn ngào khi nhắc đến chồng mình: “Nếu phải nói một tiếng cảm ơn trong đời thì không ai khác chính là anh ấy. Tình yêu của anh đã tái sinh tôi lần thứ 2…”

Chiến tranh – 2 từ đáng sợ ấy không giết chết được khát vọng và tình yêu của những người lính Trường Sơn. Một nữ thanh niên xung phong nhỏ bé mất đi cả 2 tay với 81% sức khoẻ vẫn kiên trì chiến đấu với bệnh tật, nuôi 2 con trai khoẻ mạnh, hiếu thuận, có trình độ Đại học và Thạc sỹ đang cống hiến tốt cho xã hội... Giờ đây, mỗi khi nhớ về quá khứ, bà Hồng tưởng như cánh rừng Trường Sơn đại ngàn năm đó vẫn đang vẫy gọi, như một ký ức đẹp minh chứng cho sự thất bại thảm hại của quân thù và những năm tháng không thể nào quên…

Gia Bảo-Thuận Cẩm