Khi y đức lên... sân khấu

Chuyện xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh trong một ngày làm việc đầu tuần. Một bà cụ ngoài 60 tuổi đến với giấy hẹn tiểu phẫu, lát sau thêm cặp vợ chồng nọ đưa nhau đi đẻ. Họ đều “giúi” phong bì cho bác sĩ, người thì “bồi dưỡng” cho bác sĩ để được mổ (vì không mổ nhỡ không may nó lại di tản thành ung thư!), người lại mong chọn giờ, chọn ngày đẹp cho cậu quý tử của mình “chào mặt trời”…

B& viện công nhưng lại là câu chuyện được sân khấu hóa một cách hài hước trong kịch bản tiểu phẩm “Chuyện thường ngày ở bệnh viện” của ngành Y tế Bắc Ninh so tài tại hội thi Tuyên truyền về thực hiện quy tắc ứng xử ngành Y tế khu vực năm 2011. Câu chuyện không dài, số lượng nhân vật cũng không nhiều nhưng đủ cho người xem suy ngẫm về vấn đề y đức mà cụ thể hơn là văn hóa ứng xử của cán bộ ngành Y trong giai đoạn hiện nay.

Sức lan tỏa từ một hội thi

Hội thi tuyên truyền về thực hiện quy tắc ứng xử ngành Y tế Bắc Ninh năm 2011 được Sở Y tế và Công đoàn ngành phát động từ cuối tháng 5 nhằm nâng cao nhận thức, sự hiểu biết, tinh thần trách nhiệm của cán bộ, viên chức, người lao động ngành Y tế và nhân dân trong việc xây dựng bệnh viện thân thiện, khơi dậy lương tâm, ý thức tự giác, sự đồng cảm, chia sẻ đồng thời đề cao tình đồng chí, đồng nghiệp và tôn vinh của xã hội đối với người thầy thuốc. Thông qua hội thi các cấp để đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục, vận động cán bộ, viên chức trong ngành cùng với bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và cộng đồng xã hội thực hiện tốt văn hóa giao tiếp, ứng xử trong các cơ sở khám, chữa bệnh.

Tiểu phẩm “Chuyện thường ngày ở bệnh viện”, câu chuyện hài hước, dí dỏm đã làm sáng rõ chủ đề chính là “nói không với phong bì”. Vì bà cụ quá nhiệt tình đưa món “bồi dưỡng” nên vị bác sỹ nọ ngập ngừng nhận để bệnh nhân của mình yên tâm đi làm tiểu phẫu. Ca tiểu phẫu thành công, anh gửi trả lại để cụ bồi bổ. Còn vợ chồng anh nông dân nọ sau khi được giải thích cặn kẽ cuối cùng cũng đã hiểu vào bệnh viện là phải thực hiện đúng quy định. Tiểu phẩm dài không quá 15 phút, các tuyên truyền viên không phải “gồng” lên để diễn, xen giữa câu chuyện là những chi tiết hài hước, gây cười nhưng phía sau đó là cả một bài học sâu sắc về y đức, bao gồm cả kỹ năng giao tiếp, văn hóa ứng xử của người thày thuốc với bệnh nhân của mình.

Sáng thêm Y đức

Chúng tôi muốn nhắc đến tấm gương sáng về nữ y tá Nguyễn Thị Xuân của Bệnh viện Phong và da liễu Bắc Ninh. Có căn bệnh nào quái ác và đáng sợ hơn bệnh phong (mà người đời vẫn gọi một cách miệt thị là bệnh hủi), nhưng xuất phát từ niềm thương cảm, chị Nguyễn Thị Xuân đã gắn bó với những bệnh nhân vẫn thường bị xa lánh ấy hơn 20 năm. Đó cũng chính là quãng thời gian y tá Xuân mày mò, học hỏi và kết nối để tạo dựng cuộc sống ổn định cho những bệnh nhân của mình. Và xúc động làm sao khi các thày thuốc của Bệnh viện Tâm thần tự tay cắt tóc, chải đầu cho bệnh nhân của mình. Rõ ràng, xen lẫn với một số tiêu cực, “hạt sạn” thì ngành Y tế Bắc Ninh vẫn lấp lánh những con người đáng trân trọng, những “từ mẫu” thực sự.

 Khẩu hiệu “Nói không với phong bì” không còn mới đối với ngành Y tế bởi phong bì vốn đã được xem là “vấn nạn” và bị chỉ trích nhiều khi nó được nhận định là yếu tố làm ảnh hưởng đến thái độ ứng xử trong các bệnh viện công hiện nay. Nhưng khi đến bệnh viện, điều người bệnh mong muốn hơn cả chính là thái độ giao tiếp, ứng xử nhã nhặn, tận tình của đội ngũ y bác sỹ, nhân viên. Và đương nhiên, điều này thuộc phạm trù “Y đức”.

Có ý kiến cho rằng, quy tắc ứng xử nâng cao y đức vừa thuộc phạm trù đạo đức vừa thuộc phạm trù pháp luật. Trong quy tắc ứng xử này, phải tuân thủ việc ứng xử cả với bản thân mình lẫn người khác, gồm bệnh nhân và người nhà bệnh nhân, đồng nghiệp cũng như những mối quan hệ xã hội. Hành vi của người thầy thuốc ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh. Vì có nhiều “quyền lực”, do đó có một bộ phận dễ lạm dụng thời cơ này. Họ có thể nắm được nhiều bí mật của người bệnh và cũng có thể gây ra bệnh cho người khác do kỹ năng hành nghề chưa tốt. Hiện nay chưa có một mẫu hình tốt duy nhất của y đức nên đôi khi khó diễn tả và dễ ngụy biện.

Thiết nghĩ, dù khó diễn tả và dễ ngụy biện đến đâu thì mỗi cán bộ, nhân viên trong các bệnh viện công hãy trau dồi kiến thức, kỹ năng trong giao tiếp, làm sáng thêm Y đức./.

Bài, ảnh: Việt Hoa