Khoa Hồi sức tích cực nhi, nơi giành giật sự sống cho bệnh nhi nặng

Hồi sức tích cực nhi là một trong những khoa có môi trường làm việc căng thẳng và áp lực nhất tại bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh. Bởi hầu hết bệnh nhân đã chuyển lên hồi sức là bệnh nhân nặng, rất nặng, thậm chí sự sống chỉ tính trong gang tấc. Mặc dù khó khăn, vất vả và áp lực nhưng các y, bác sĩ của khoa Hồi sức tích cực nhi vẫn luôn từng ngày, từng giờ nỗ lực triển khai kĩ thuật mới tại đơn vị, hỗ trợ tuyến dưới giành giật sự sống cho bệnh nhi nặng.

Lọc máu liên tục đóng vai trò chủ đạo giúp cải thiện rõ rệt về mặt điều trị với trẻ bị nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng, đặc biệt là trẻ bị tay chân miệng nặng.

Năm 2022 khoa Hồi sức tích cực nhi triển khai thành công kĩ thuật lọc máu liên tục. Với những trường hợp nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng, bệnh tay chân miệng nặng…thì kĩ thuật này đóng vai trò lớn giúp cải thiện rõ rệt về kết quả điều trị. Đặc biệt, với bệnh nhi tay chân miệng nặng độ 3 - độ 4, lọc máu được xem như “chìa khóa” giúp trẻ thoát khỏi cửa tử. Bệnh nhân Phạm Minh Ngân, 15 tháng tuổi ở khu Xuân Ổ, phường Võ Cường (TP Bắc Ninh) được gia đình đưa đến viện cấp cứu sau khi ho sốt liên tục 1 ngày đêm không ngắt, nôn trớ, mệt lả. Bé vào viện trong tình trạng suy hô hấp nặng, suy tuần hoàn, rối loạn ý thức, có mụn phỏng nước ở lòng bàn chân nên được chuyển thẳng từ cấp cứu lên khoa Hồi sức tích cực nhi. Tại đây, bé được đặt ống nội khí quản cho thở máy, bù dịch, dùng thuốc trợ tim, kháng sinh, truyền máu. Bệnh nhi được chẩn đoán sốc nhiễm trùng trên nền tay chân miệng độ 4 và được tiến hành lọc máu liên tục trong 40 giờ.

Bác sĩ Phan Văn Minh, Khoa Hồi sức tích cực nhi cho biết, trong suốt 2 ngày đêm tiến hành lọc máu, 2 kíp trực đã luân phiên nhau theo dõi sát các chỉ số về dịch vào, dịch ra, dịch rút, tốc độ lọc. Bởi nếu không được theo dõi sát, chỉ cần một chỉ số bất thường là bệnh nhân có thể rơi vào tình trạng sốc giảm thể tích, quá tải dịch, phù phổi cấp, tụt huyết áp…và đe dọa đến tính mạng. Sau 2 ngày đêm lọc máu, bệnh nhi hô hấp ổn định, thông số máy thở giảm dần, tuần hoàn, huyết động ổn định. Trẻ tỉnh dần, ý thức tốt lên, tiểu được nên được kết thúc lọc máu, tiếp tục thở máy rồi hỗ trợ hô hấp bằng thở oxy. Hiện bé đã được ra khu đệm, ghép mẹ và dự kiến sẽ sớm được ra viện trong thời gian tới.

Hiện khoa Hồi sức tích cực nhi có 18 cán bộ, trong đó có 6 bác sĩ và 12 điều dưỡng viên. Khoa được trang bị 18 máy thở, 2 máy thở CPAP, 13 monitor theo dõi, 8 bơm tiêm điện, 3 máy truyền dịch. Đặc biệt, để phục vụ triển khai các kĩ thuật mới, bệnh viện đã trang bị cho khoa 1 máy lọc máu liên tục, 1 hệ thống ECMO (tim phổi nhân tạo). Song song với việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn tại bệnh viện, khoa cũng triển khai có hiệu quả công tác chỉ đạo tuyến, hỗ trợ tuyến dưới trong hồi sức tích cực nhi, đặc biệt là xử trí cấp cứu các trường hợp sốc phản vệ. Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Chí Kiên, Trưởng khoa Hồi sức tích cực nhi, Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh cho biết, sốc phản vệ được coi là một trong những tình huống cấp cứu điển hình cần sự tham gia hỗ trợ của chuyên ngành hồi sức. Nếu không được xử trí ngay lập tức, sốc phản vệ sẽ lấy đi tính mạng của người bệnh. Với phương châm “nước xa không cứu được lửa gần”, các bác sĩ của khoa đã trực tiếp xuống tuyến y tế cơ sở hướng dẫn các cán bộ y tế của trạm y tế và trung tâm y tế huyện nội dung này nói riêng và cấp cứu nhi khoa nói chung. Vvì vậy, những năm gần đây, các trường hợp sốc phản vệ, thậm chí sốc phản vệ rất nặng tại Bắc Ninh đều được cứu sống mà không để xảy ra di chứng gì.

Tại phòng chăm sóc đặc biệt, cán bộ y tế không chỉ thực hiện công việc chuyên môn mà còn thay vai trò của người nhà chăm sóc trẻ toàn diện.

Chuyên ngành hồi sức tích cực nhi luôn được bệnh viện chú trọng phát triển để người bệnh được điều trị ngay tại địa phương, giảm tải cho tuyến trung ương. Là vệ tinh của Bệnh viện Nhi Trung ương nên đơn vị phối hợp chặt chẽ với Bệnh viện Nhi Trung ương trong việc đào tạo và chuyển giao các kĩ thuật chuyên sâu về nhi khoa nói chung và hồi sức tích cực nhi nói riêng. Ngoài hệ thống hội chẩn từ xa (telehelth), việc liên hệ trực tiếp qua số điện thoại hotline của các khoa chuyên môn và đặc biệt là các trưởng, phó khoa trong việc xin ý kiến xử trí các ca bệnh khó thường xuyên được đơn vị thực hiện, mang lại hiệu quả tích cực. Vừa qua, UBND tỉnh cũng đã phê duyệt đề án phát triển kĩ thuật cao của ngành y tế giai đoạn 2022 - 2026, trong đó lĩnh vực Nhi khoa cũng được triển khai hàng loạt kĩ thuật chuyên sâu về tim mạch và sơ sinh. Riêng với hồi sức nhi, thời gian tới, bệnh viện sẽ cử thêm các kíp cán bộ đi đào tạo để tiếp tục hoàn thiện đưa lọc máu liên tục thành kĩ thuật thường quy; phối hợp chặt chẽ với Bệnh viện Nhi Trung ương để triển khai kĩ thuật ECMO (tim phổi nhân tạo) để phục vụ tốt hơn nữa cho điều trị bệnh nhi nặng.

Khoa Hồi sức tích cực nhi được phân thành 2 khu: Phòng đệm và phòng bệnh nhân nặng. Nếu như ở phòng đệm là các bệnh nhi có tình trạng bệnh không quá nặng hoặc bệnh nhi nặng đã điều trị ổn và được chăm sóc bởi người nhà; thì phòng chăm sóc đặc biệt là những bệnh nhân nặng hoặc rất nặng, được cách li với người nhà, vì vậy ngoài công việc chuyên môn thì cán bộ y tế cũng sẽ thay luôn vai trò người nhà. Bệnh nhân tại khoa đòi hỏi phải chăm sóc, theo dõi toàn diện 24/24. Khoa phân công bác sĩ và điều dưỡng làm việc theo ca kíp, mỗi ca trực, một kíp sẽ phụ trách theo dõi từ 4 – 6 bệnh nhân liên tục cả ngày đêm.

Mặc dù vẫn còn những khó khăn khi cơ sở hạ tầng chưa đảm bảo, nhân lực cán bộ thiếu, nhưng khi những bệnh nhân nặng tưởng chừng vô vọng được cứu chữa kịp như liều thuốc tinh thần vẫn từng ngày, từng giờ trở thành động lực giúp các cán bộ y tế nơi đây không ngừng nỗ lực với nghề, đem lại sức khỏe cho các bệnh nhi và hạnh phúc cho nhiều gia đình.

Nguyễn Oanh
(TT Kiểm soát bệnh tật tỉnh)