Khơi dậy niềm đam mê Quan họ cho thế hệ trẻ

Từ năm học 2012-2013, Trường THCS Tiền An, thành phố Bắc Ninh đã thực hiện đưa giờ học hát Quan họ vào thời khóa biểu các khối lớp trong năm nhằm góp phần khơi dậy sự yêu thích, niềm đam mê cho học sinh với dân ca Quan họ, đồng thời tạo nguồn kế cận trong việc thực hành di sản.

Với mong muốn văn hóa Quan họ ngày càng lan tỏa, Ban Giám hiệu Trường THCS Tiền An đã quyết định đưa giờ học hát Quan họ vào nhà trường. Theo đó, hàng tháng, thời khóa biểu các lớp đều có 1 tiết dành cho học hát Quan họ do giáo viên âm nhạc nhà trường giảng dạy. Ngoài ra nhà trường còn phối hợp với Nhà hát dân ca Quan họ Bắc Ninh tổ chức cho học sinh tìm hiểu về văn hóa Quan họ trong các buổi ngoại khóa như: Văn hóa mời trầu, tục kết bạn, giới thiệu nguồn gốc sinh hoạt văn hóa Quan họ, nghề chơi Quan họ, trang phục Quan họ, giải thích về tên làng Quan họ… Qua các buổi hoạt động ngoại khóa đã lôi cuốn và thu hút được các thày cô giáo và học sinh trong toàn trường với dân ca Quan họ, đây cũng là một hình thức giáo dục các em biết tôn trọng gìn giữ và phát huy truyền thống văn hóa của dân tộc.

Nhờ xác định được tầm quan trọng của các tiết học hát Quan họ, đến nay, nhiều học sinh của trường THCS Tiền An không chỉ hát hay mà còn hiểu sâu hơn về dân ca Quan họ Bắc Ninh. Với phương pháp dạy hát Quan họ theo lối cổ là truyền khẩu, các nghệ sĩ của Nhà hát dân ca Quan họ Bắc Ninh đã truyền lửa say mê cho học sinh các khối lớp qua các làn điệu Quan họ: Giã bạn, tình tang, cây gạo... giúp học sinh có chút vốn liếng về các bài hát dân ca Quan họ cổ và sự am hiểu về văn hóa, tục lệ của Quan họ Bắc Ninh.

Nghe một buổi sinh hoạt văn hóa Quan họ, điều khiến chúng tôi dễ dàng nhận thấy ở cả cô và trò là sự say sưa và chăm chú trong những câu hát, làn điệu không chỉ là các bài hát Quan họ lời mới ca ngợi về quê hương, đất nước mà cả những bài hát Quan họ cổ. Tình yêu dành cho những làn điệu dân ca Quan họ đã bắt đầu bén rễ đối với học sinh nơi đây. Em Nguyễn Diệp Huyền, lớp 6A2, Trường THCS Tiền An cho biết: Từ khi mới 7 tuổi được bà ngoại dạy hát em đã yêu thích và say mê Quan họ. Những tiết học hát Quan họ trên lớp và các buổi học ngoại khóa chúng em rất sôi nổi và hào hứng, bởi hiểu được hơn về văn hóa Quan họ Bắc Ninh.

Liền anh, liền chị Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh giao lưu với học sinh trường THCS Tiền An trong buổi ngoại khóa.

Để phát huy di sản văn hóa Quan họ Trường THCS Tiền An còn thành lập CLB Quan họ nhà trường. CLB duy trì thường xuyên từ 15 đến 20 học sinh ở các khối lớp và sinh hoạt đều đặn hàng tháng. Nhờ việc thành lập CLB Quan họ mà trường luôn lựa chọn được những hạt nhân có giọng hát Quan họ tốt để đại diện tham gia các hội thi văn nghệ trong tỉnh.

Trong xã hội hiện nay, văn hóa hiện đại đang dần làm lu mờ văn hóa truyền thống trong đó các di sản văn hóa phi vật thể như hát Quan họ, Trống quân, chèo, tuồng… đang cần được bảo tồn và phát huy, việc đưa Quan họ vào dạy trong trường học là một giải pháp lâu dài giúp học sinh có được ý thức gìn giữ giá trị của di sản. Cô giáo Nguyễn Thị Bích Liên, Hiệu trưởng Trường THCS Tiền An cho biết: Hiện nay toàn trường có 43 cán bộ, giáo viên và 765 học sinh đều được truyền đạt về văn hóa Quan họ. Là người con trên quê hương có di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại thì ít nhiều nên hiểu về Quan họ để có thể giới thiệu, quảng bá và tự hào với bạn bè trong và ngoài nước. 5 năm qua, việc truyền dạy văn hóa Quan họ trong nhà trường đạt được những hiệu quả tích cực. Các em học sinh đều biết hát Quan họ và hiểu một phần về văn hóa Quan họ Bắc Ninh. Đặc biệt, để khích lệ phong trào học hát Quan họ, hàng năm trong các chương trình hội thi văn nghệ nhân kỷ niệm các ngày lễ, tết nhà trường yêu cầu mỗi lớp đều phải có ít nhất một tiết mục Quan họ tham gia và được các em hưởng ứng nhiệt tình, sôi nổi.

Đưa dân ca Quan họ vào giảng dạy trong nhà trường là một trong những nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của ngành Giáo dục và Đào tạo Bắc Ninh giúp các em bồi đắp tâm hồn, khơi dậy niềm tự hào về truyền thống văn hóa quý báu của quê hương là việc làm thiết thực trong chuỗi hành trình gìn giữ, bảo tồn và phát huy di sản dân ca Quan họ Bắc Ninh của tỉnh trong thời gian qua. Để duy trì đều đặn các tiết học hát Quan họ trong nhà trường vẫn cần sự quan tâm và phối hợp chặt chẽ hơn nữa của các cấp, ngành liên quan để Quan họ mãi trường tồn và lan tỏa trong cộng đồng.