Khu đô thị dịch vụ Từ Sơn (giai đoạn 1) phường Đồng Kỵ: Hệ lụy từ chậm trễ giải phóng mặt bằng

Năm 2013, UBND tỉnh phê duyệt Khu đô thị dịch vụ Từ Sơn (giai đoạn 1) tại phường Đồng Kỵ rộng 68,7 ha là dự án đối ứng hoàn trả vốn đầu tư xây dựng TL 295 theo hình thức BT (xây dựng-chuyển giao).

Tuy nhiên, qua  hơn 4 năm thực hiện, dự án khu đô thị dịch vụ Từ Sơn vẫn chưa hoàn thành do gặp khó khăn về giải phóng mặt bằng (GPMB). Việc chậm trễ này dẫn tới những hệ lụy không nhỏ, gây lãng phí nguồn vốn đầu tư của doanh nghiệp và ngân sách Nhà nước, hệ thống hạ tầng địa phương thiếu đồng bộ và cản trở lộ trình phát triển của doanh nghiệp đầu tư…

Có thể thấy, hậu quả lớn nhất của việc chậm GPMB dự án khu đô thị dịch vụ Từ Sơn là mặt bằng công trường ngổn ngang “xôi đỗ”, không thể triển khai cụ thể hạng mục công trình nào. Theo Quyết định phê duyệt dự án, ngoài khu đô thị dịch vụ còn có các công trình phúc lợi công cộng như trường học, khu văn hóa thể thao, vườn hoa… Nhưng với mặt bằng chưa được giải phóng do còn 179 hộ dân chưa bàn giao đất, không đủ điều kiện để thực hiện các công trình. Điều này gây tâm lý bức xúc cho nhân dân địa phương, nhất là hơn 1.000 người dân đã chấp hành chủ trương GPMB của tỉnh, thị xã. Nghiêm trọng hơn, đây lại là lý do để một số đối tượng chống đối lợi dụng, kích động người dân cố tình không bàn giao mặt bằng, làm ảnh hưởng đến uy tín chính quyền cơ sở, uy tín của nhà đầu tư đối với nhân dân địa phương…

Thực tế, để triển khai các dự án theo hình thức BT, cụ thể là dự án TL 295B, TL 277 nhà đầu tư phải huy động từ nhiều “kênh” khác nhau ứng trước hàng trăm tỷ đồng, đáp ứng tiến độ dự án. Thậm chí phải vay, chịu lãi từ các nguồn vốn tín dụng, ngân hàng để sớm hoàn thành, đưa dự án vào sử dụng, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế của địa phương. Trong đó khi đó, việc tìm nguồn đối ứng hoàn vốn cho nhà đầu tư thông qua việc bố trí quỹ đất “sạch” khai thác giá trị quyền sử dụng đất là việc chính quyền địa phương phải thực hiện theo quy định của pháp luật. Chậm trễ trong  công tác GPMB các dự án đối ứng sẽ gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước và tạo ra khó khăn không nhỏ đối với doanh nghiệp tham gia dự án khi phải trả lãi vay đầu tư. Ngoài ra, khi kéo dài công tác đền bù, GPMB dự án đối ứng còn làm cho việc hoàn thiện kết cấu hạ tầng địa phương thiếu đồng bộ. Cảnh quan, môi trường khu vực xung quanh dự án đối ứng nhếch nhác, không phát huy được giá trị, hiệu quả tiềm năng đất đai của toàn khu vực. 

Lãnh đạo Thị xã, đại diện các sở, ngành của tỉnh tham gia đối thoại với người dân Đồng Kỵ vào ngày 9-10-2017.

Thực tiễn từ dự án khu đô thị dịch vụ Từ Sơn cho thấy, công tác tuyên truyền được các cấp chính quyền thực hiện tốt, phần lớn người dân có đất thu hồi đều đồng thuận, ủng hộ chủ trương GPMB của tỉnh, thị xã. Chỉ một số ít đối tượng chống đối  khi quá đề cao lợi ích cá nhân, tự đặt ra các “yêu sách”, đòi hỏi vô lý đối với chính quyền địa phương và nhà đầu tư. Kể từ khi có Quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh, các cấp chính quyền. đoàn thể đã trực tiếp đến từng gia đình có đất bị thu hồi, giải thích để các hộ dân hiểu, chấp hành chính sách pháp luật của Nhà nước. Qua nhiều cuộc tuyên truyền, vận động và đối thoại từ năm 2014 đến 2016… các kiến nghị của người dân về chế độ chính sách được UBND tỉnh chấp thuận, cho phép thị xã Từ Sơn thực hiện. Ngoài ra, với tiềm lực của mình, nhà đầu tư cũng có nhiều ưu ái hỗ trợ cho người dân có đất bị thu hồi. Mặc dù được bảo đảm tối đa quyền lợi chính đáng nhưng một số người dân vẫn không đồng thuận, chưa nhận tiền bồi thường, hỗ trợ GPMB.

Để bảo đảm tiến độ dự án và giữ nghiêm kỷ cương của pháp luật, đặc biệt là kỳ vọng của hơn 1.000 hộ dân đã bàn giao mặt bằng, UBND tỉnh có văn bản về việc cưỡng chế thu hồi đất để thực hiện dự án trên địa bàn thị xã Từ Sơn. Để giải quyết công việc thấu tình, đạt lý, sau khi có chủ trương của tỉnh, Ban thực hiện cưỡng chế tiếp tục tuyên truyền, tổ chức đối thoại với người dân. Tại cuộc đối thoại vào ngày 9-10-2017, đại diện lãnh đạo thị xã, Hội đồng bồi thường giải thích, làm rõ các kiến nghị chính đáng của nhân dân và khẳng định dự án nằm trong quy hoạch tổng thể phát triển đô thị lõi của thị xã Từ Sơn, nhận được sự đồng thuận cao của nhân dân địa phương và 1.068/1.266 hộ dân có đất thu hồi thuộc phạm vi dự án. Con số này là minh chứng rõ nét, khẳng định tính minh bạch cũng như ý nghĩa thiết thực của dự án và là căn cứ phản bác lại đòi hỏi vô lý của một số đối tượng chây ỳ, cố tình không chấp hành chủ trương, đường lối của tỉnh, thị xã.

Cưỡng chế là giải pháp cuối cùng trong công tác GPMB nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng của những người dân đã chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Nhà nước, mặt khác thể hiện sự nghiêm minh của chính quyền đối với những hộ dân cố tình không bàn giao mặt bằng.

Dự án khu đô thị dịch vụ Từ Sơn được quy hoạch đồng bộ, hiện đại góp phần hoàn thiện hệ thống giao thông, đô thị của thị xã Từ Sơn. Việc người dân đoàn kết, chung tay bàn giao mặt bằng để sớm triển khai dự án sẽ mở ra nhiều cơ hội mới trong phát triển kinh tế - xã hội, đẩy nhanh tốc độ đô thị hoá, thiết thực góp phần nâng cao giá trị đất đai và phục vụ đắc lực hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhân dân địa phương-nơi có làng nghề gỗ truyền thống, giao thương sôi động với các đối tác nước ngoài. Về lâu dài, đây là bước chuẩn bị quan trọng trong công tác quy hoạch, tạo cơ sở vững chắc kiến thiết nên đô thị Từ Sơn năng động và hiện đại của thành phố Bắc Ninh, trực thuộc T.Ư vào năm 2022.