Làng... kiện tướng

Tri Nhị (Song Giang, Gia Bình) vốn là một trong số những lò vật nổi danh nhất xứ Bắc. Đến nay tiếng tăm của sới vật vùng trũng lại càng thêm lừng lẫy khi các thế hệ VĐV trong làng cứ lần lượt, hết lớp này đến lớp khác thay nhau lối gót ghi danh kiện tướng.

Thăm ngôi làng nhỏ có tới vài chục kiện tướng môn vật, tận mắt thấy người dân quanh năm chân lấm tay bùn làm bạn với ruộng vườn nhưng hễ nói đến vật thì bất cứ già, trẻ, gái, trai đều tường tận, rành rẽ từng thế, miếng vật… mới hiểu “Làng… kiện tướng” mà ai đó đã gọi tên Tri Nhị chẳng phải là nói quá.

Về Tri Nhị trong một ngày đầu Hạ, cái oi bức, ngột ngạt đến khó thở nhưng vẫn thấy đám trẻ con túm tụm, xúm xít vây quanh hò reo, cổ vũ cho từng cặp “đô vật nhí” cởi trần, quần đùi khom lưng dang chân thi vật dưới gốc cây. Hình ảnh ấy thật xứng với tiếng tăm “chớp Bắc, lừng Đông” vang vọng bao năm của lò vật Tri Nhị.

Ông Hoàng Bá Mỗ có cháu nội Hoàng Bá Tuynh 5 năm liền đạt kiện tướng và một cháu gái Hoàng Thị Phượng đang là VĐV đội tuyển tỉnh hào hứng kể: “Chẳng quản ngại thời tiết nắng mưa, nóng lạnh, trên sân sới hay dưới gốc cây… hễ thích là trẻ con, người lớn ở đây rủ nhau đấu vật giao lưu, tỉ thí. Không phân biệt nam hay nữ, trai vật, gái cũng vật, người già, phụ nữ nếu không đủ sức khoẻ tham gia so tài thì đứng xem, mách nước, tán dương, bình luận. Cứ là dân Tri Nhị thì ai cũng biết thế nào là miếng sườn, miếng gồng, bước ngang, bước xéo…”.

Những cái tên như: Phạm Sỹ Ngan, Hoàng Sỹ Còn, Bùi Công Diễm, Hoàng Công Hoà, Hoàng Bá Tuynh, Hoàng Bá Hải, Nguyễn Văn Hạnh, Nguyễn Văn Hưng, Trần Duy Tám… cùng hàng trăm chiến công lấp lánh sắc màu huy chương quốc gia, quốc tế luôn là niềm tự hào, kiêu hãnh được người dân Tri Nhị ghi nhớ, thuộc làu và kể vanh vách.

Anh Nguyễn Văn Nên - HLV môn vật của Trung tâm Văn hoá Thể thao huyện Gia Bình cũng được “đúc” ra từ lò vật Tri Nhị khẳng định chắc nịch: Tính sơ sơ ở Tri Nhị cũng có mấy chục kiện tướng. Có người 9 năm liên tiếp đều đạt kiện tướng. Đặc biệt, có cả những gia đình mấy đời đều được phong kiện tướng như: Phạm Sỹ Ngan, Phạm Sỹ Long, Phạm Sỹ Lân, Phạm Sỹ Phương hay gia đình Bùi Công Quỳ, Bùi Công Luân, Bùi Công Diễm…

Nếu tính số lượng VĐV, HLV bước đi từ đấu trường làng này và đoạt huy chương thì khó mà kể đủ. Còn về thành tích môn vật của Gia Bình những năm qua có sự góp sức của hầu hết các VĐV đến từ Tri Nhị. Một nửa số VĐV đội tuyển vật của tỉnh hiện nay cũng từ Tri Nhị mà ra. Hơn thế, khắp các đội tuyển vật Quân đội rồi tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Hải Dương cho đến Trường Đại học TDTT Từ Sơn, tuyển Quốc gia đều có mặt kiện tướng, VĐV, HLV mang “thương hiệu vật Tri Nhị”.

Mấy chục năm qua, phong trào vật ở Tri Nhị luôn phát triển không ngừng, hiếm khi bị chùng xuống. Gặp ông Phạm Sỹ Ngan, một lão đô 76 tuổi đời và có tới 60 năm gắn bó với môn vật đã tình nguyện bỏ công mấy chục năm hướng dẫn, truyền dạy, đào tạo hết thế hệ VĐV này đến thế hệ VĐV khác, trong đó có những kiện tướng nổi danh như: Nên, Hưng, Tuấn, Tám…

Đến thăm lão đô Nguyễn Văn Hồng có hai con trai “nổi đình nổi đám” trong làng Vật, từng là kiện tướng và bây giờ đều đã trở thành HLV cho các đội tuyển. Sát vách ngôi nhà đang ở, ông Hồng tình nguyện dành cả một khoảng đất rộng 120m2 và đầu tư hơn 20 triệu đồng xây dựng sân sới, làm địa điểm luyện tập cho CLB Vật Song Giang. Không biết đã có bao nhiêu người dân Tri Nhị trưởng thành, có công ăn việc làm với cuộc sống sung túc nhờ môn vật truyền thống của quê hương.

Nhưng như lẽ đương nhiên, các thế hệ VĐV vẫn cứ tự nhiên, tự nguyện truyền thụ, tiếp nối học hỏi, thừa hưởng, tập dượt những lối chơi độc đáo, miếng đánh gia truyền của gia đình và quê hương mình. Chẳng cần qua trường lớp đào tạo, chỉ cần nhìn, xem một vài lần rồi tranh thủ lúc rảnh rỗi, nông nhàn tập dượt vậy mà những “đô vật nông dân” ở Tri Nhị hễ đi tỉ thí, so tài ở đâu là lừng lẫy tiếng vang ở đó.

Sới vật nhỏ bé này đã trở thành cái nôi phát hiện, nuôi dưỡng biết bao đô vật thành danh rồi toả đi khắp mọi miền đất nước, vào Nam ra Bắc đọ sức, so tài, góp phần phát triển môn thể thao truyền thống của nước nhà. Trong lòng đông đảo người mến mộ môn vật dân tộc, lò vật Tri Nhị mãi xứng là “Làng… kiện tướng”!.

Bài, ảnh: Thuận Cẩm