Lao đao làng nghề sắt thép Đa Hội

Đa Hội, phường Châu Khê, thị xã Từ Sơn từ xa xưa là một trong những làng cổ nổi tiếng xứ Kinh Bắc với nghề rèn sắt, rất nhiều gia đình vươn lên làm giàu từ nghề cha ông để lại. Nhưng gần đây, sự cạnh tranh từ thị trường, đặc biệt là từ sắt thép có nguồn gốc từ Trung Quốc khiến nhiều cơ sở sản xuất, doanh nghiệp lâm vào tình cảnh lao đao. Đa Hội đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn.

Có thời điểm, Đa Hội có hơn 1.700 cơ sở và hộ dân chuyên đúc, cán thép (chiếm gần 90% số hộ), hàng năm, sản xuất và đưa hàng trăm nghìn tấn thép ra thị trường, trong đó sản lượng thép xây dựng chiếm 50%, tạo việc làm thường xuyên cho hàng nghìn lao động tại chỗ và các vùng lân cận. Trong 10 năm trở lại đây, với sự phát triển của cụm công nghiệp làng nghề Châu Khê đã tạo bước đột phá trong việc phát triển của làng nghề, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đồng thời, tạo điều kiện cho sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ, đem lại nguồn thu nhập chính cho người dân địa phương, đóng góp lớn vào tổng sản phẩm xã hội của phường Châu Khê cũng như thị xã Từ Sơn.

Tuy nhiên, đứng trước quy luật cạnh tranh khốc liệt của cơ chế thị trường và quá trình hội nhập, làng nghề Đa Hội hiện nay phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, nan giải. Ông Phạm Ngọc Sang, Phó trưởng khu phố Đa Hội chia sẻ: “Mấy năm nay, sản xuất thép ở Đa Hội có những bước phát triển chậm lại so với những năm trước. Sản lượng thép ở hầu hết các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp có xu hướng giảm mạnh. Tình hình sản xuất sắt thép ở khu công nghiệp nói riêng và Đa Hội nói chung không mấy khả quan…

Chia sẻ về những khó khăn trong nghề sản xuất thép ở Đa Hội những năm gần đây, bà Trần Thị Cơ, Phó Chủ tịch HĐND phường Châu Khê cho biết: “Từ năm 2007, sản xuất và kinh doanh thép ở Đa Hội đã có dấu hiệu phát triển chậm lại do sự cạnh tranh quyết liệt của các doanh nghiệp lớn trong nước và nguồn thép nhập khẩu từ nước ngoài, đặc biệt là sự thâm nhập của sắt thép Trung Quốc với giá rẻ hơn đã làm thu hẹp số lượng cũng như quy mô của các cơ sở sản xuất. Sự cạnh tranh của sắt thép nhập khẩu từ Trung Quốc đã khiến các cơ sở sản xuất, các doanh nghiệp vừa và nhỏ của làng nghề lâm vào tình trạng lao đao. Thậm chí, có những thời kỳ hàng tồn quá nhiều, nhiều cơ sở phải tạm ngừng sản xuất”.

Bà Trần Thị Cơ trăn trở: “Trong khi chịu sự cạnh tranh của thị trường thì sản xuất của làng nghề còn gặp rất nhiều khó khăn, nhất là vấn đề cơ sở mặt bằng, thị trường và nguồn vốn. Hiện tại, vẫn chưa có nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ về nguồn vốn cũng như định hướng thị trường cho các doanh nghiệp trẻ, doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thiết bị, máy móc ở nhiều cơ sở chưa theo kịp công nghệ hiện đại. Sản xuất của làng nghề khó khăn do bị áp lực từ cả 2 phía thị trường bên ngoài và sự hạn chế từ nội tại bên trong”.

Hiện nay, số các hộ gia đình bỏ nghề sản xuất truyền thống, chuyển sang làm dich vu seo vụ, thu mua và phân phối phế liệu từ sắt thép, hoặc chuyển sang kinh doanh các lĩnh vực khác ngày càng tăng do sự thu hẹp của thị trường, khó khăn trong duy trì sản xuất. Chị Trần Thị Túc ở chợ Đa Hội ngậm ngùi: “5 năm trở về trước, xe cộ đi lại, chở sắt thép nhộn nhịp gấp 5, gấp 10 thế này. Bây giờ làng nghề khó khăn, dân bỏ nghề nhiều. Trước nhà mình cũng làm, nhưng khi sắt thép Trung Quốc ồ ạt vào, mẫu mã đẹp, giá rẻ hơn hẳn nên dần không theo được, mình đã phải chuyển sang buôn bán nhỏ ở chợ này, cũng gọi là có đồng ra đồng vào”.

Đến với khu phố Đa Hội, không khó để bắt gặp các cửa hàng tạp hóa, các cơ sở kinh doanh, dịch vụ vận tải, hàng quán nằm san sát, xen kẽ là các cơ sở sắt thép, nhưng chủ yếu là phân phối, còn cơ sở sản xuất thì không nhiều. Hình ảnh cả dãy phố nối tiếp nhau các cơ sở sản xuất sắt thép, nhà nhà làm sắt thép, người người làm sắt thép, lửa đỏ rực trong các cơ sở sản xuất cùng tiếng xe tải ồn ào qua lại dường như đã mờ nhạt đi ít nhiều. Mong vực dậy làng nghề, tiếp tục phát triển và đi lên từ nghề sắt thép truyền thống của cha ông, người dân Đa Hội rất cần sự hỗ trợ kịp thời của Nhà nước nhằm khắc phục những khó khăn và hi vọng với sự năng động, quyết tâm, nỗ lực của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, nghề sắt thép ở Đa Hội sẽ tiếp tục duy trì và phát triển cùng với quê hương, đất nước.