Một số vấn đề về thi hành kỷ luật trong Đảng hiện nay

Kỷ luật của đảng chính là những quy định có tính chất bắt buộc đối với mọi tổ chức đảng và đảng viên phải nghiêm chỉnh chấp hành, bao gồm: Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, quy định, quy chế hoạt động của tổ chức đảng, pháp luật của Nhà nước và kỷ luật của các đoàn thể quần chúng mà đảng viên tham gia hoạt động, nhằm bảo đảm sự thống nhất về chính trị, tư tưởng và tổ chức trong toàn Đảng.

Trong 2 năm qua, UBKT các cấp, đặc biệt là UBKT T.Ư đã kiểm tra nhiều vụ tham nhũng nổi cộm, xử lý kỷ luật đối với nhiều tổ chức đảng, nhiều cán bộ cấp cao ở một số tỉnh, thành, cơ quan T.Ư từ mức kỷ luật khiển trách đến khai trừ. Riêng năm 2017, UBKT các cấp đã kiểm tra 3601 tổ chức đảng cấp dưới khi có dấu hiệu vi phạm (qua kiểm tra đã kết luận 2.398 tổ chức đảng có vi phạm, trong đó phải thi hành kỷ luật 172 tổ chức đảng); kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 10.397 đảng viên (qua kiểm tra đã kết luận 8.453 đảng viên có vi phạm, phải thi hành kỷ luật 3.761 đảng viên, trong đó 3 Ủy viên T.Ư Đảng, 41 Tỉnh ủy viên và tương đương, 439 Huyện ủy viên và tương đương, 2.198 Đảng ủy viên, 2.814 chi ủy viên...).

Cấp ủy, UBKT các cấp đã phát huy được vai trò trong công tác thi hành kỷ luật, góp phần xử lý kỷ luật nghiêm đối với các vi phạm, nâng cao uy tín của Đảng trong đảng viên và nhân dân. Nhiều vụ án lớn, nghiêm trọng về tham nhũng đã xử lý triệt để, các đảng viên vi phạm đều bị xử lý nghiêm minh dù ở cương vị nào, từ Ủy viên Bộ Chính trị đến Chi ủy viên, đảng viên nên đã có tác dụng giáo dục cao, nhận thức của phần lớn cấp ủy, tổ chức Đảng, UBKT các cấp về công tác kỷ luật và thi hành kỷ luật đã có chuyển biến, tiến bộ hơn.

Tuy nhiên, trong công tác thi hành kỷ luật cũng còn một số tồn tại như: Việc xây dựng, đề xuất chương trình kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, đề xuất kỷ luật còn chưa có trọng tâm, còn có biểu hiện né tránh nơi phức tạp, nổi cộm. Việc thực hiện một số cuộc kiểm tra chưa tuân thủ quy trình, nguyên tắc. Đảng viên vi phạm sau khi chuyển công tác, chuẩn bị hoặc đã nghỉ việc, nghỉ hưu khi bị phát hiện thì một số cấp ủy, UBKT các cấp thường né tránh, không xem xét, xử lý. Một số hội nghị chi bộ nghe đảng viên vi phạm tự kiểm điểm chỉ kết luận rõ nội dung vi phạm, còn tính chất, mức độ, tác hại, nguyên nhân vi phạm, các tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ, kết quả tự phê bình, phê bình thì chưa được đề cập để xem xét. Mặt khác, ở các chi bộ thường né tránh việc góp ý, phê bình để đảng viên tự giác nhận khuyết điểm và có biểu hiện bao che cho vi phạm của đảng viên, còn nể nang, ngại va chạm, nhất là đối với người đứng đầu cấp ủy. Còn xảy ra hiện tượng đảng viên vi phạm đến mức khai trừ nhưng cho xóa tên; Cấp ủy viên vi phạm đến mức cách chức nhưng cho thôi giữ chức; Đảng viên vi phạm pháp luật đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng cho xử lý nội bộ. Có trường hợp xử lý kỷ luật đảng nhưng không thực hiện kỷ luật hành chính, đoàn thể và ngược lại. Còn xảy ra việc đảng viên có vi phạm nhưng không xử lý, xử lý chưa đúng mức, xử lý chưa đúng lỗi vi phạm, có đảng viên đã bị kết luận tham nhũng, nhưng chỉ yêu cầu nộp tiền, không kỷ luật đảng, không kỷ luật chính quyền. Còn xảy ra việc luân chuyển, bổ nhiệm đối với đảng viên đang được xem xét, thi hành kỷ luật. Việc phối hợp thực hiện Quy chế phối hợp giữa UBKT các cấp và các tổ chức đảng liên quan còn chưa đồng bộ, nhịp nhàng trong công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật...

Xuất phát từ vị trí, tầm quan trọng và ý nghĩa của công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật của Đảng đối với nhiệm vụ xây dựng Đảng và sự phát triển của đất nước, xuất phát từ yêu cầu công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay, nhất là từ thực trạng công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật của Đảng, thời gian tới, nhiệm vụ cần thiết và cấp bách là phải nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng với các giải pháp cần thực hiện đồng bộ như sau:

- Cấp ủy, UBKT các cấp cần nắm vững các quy định, quy trình của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng để thực hiện đúng phương hướng, phương châm, nguyên tắc, quy trình, thủ tục, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ để xử lý kỷ luật công minh, chính xác, kịp thời.

- Cấp ủy, UBKT các cấp phải thật công tâm, khách quan, không bao che, dung túng, né tránh trong việc xử lý các vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên ở bất cứ cương vị nào.

- Cấp ủy, UBKT các cấp cần tăng cường công tác kiểm điểm, đấu tranh phê bình, góp ý đối với tổ chức đảng, đảng viên vi phạm một cách thẳng thắn, thận trọng, dân chủ, đúng mức để tổ chức đảng, đảng viên tự nhận vi phạm, có biện pháp sửa chữa.

- Thực hiện tốt Quy chế làm việc của cấp ủy, tổ chức đảng và UBKT các cấp về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm, nguyên  tắc, chế độ làm việc và mối quan hệ công tác. Quy chế làm việc cần quy định rõ nhiệm vụ của cấp ủy, thường trực cấp ủy, tổ chức đảng, UBKT, của thường trực UBKT và các thành viên của UBKT.

- Thực hiện tốt các nguyên tắc trong công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật: dựa vào tổ chức đảng; dựa vào tinh thần tự giác của cán bộ, đảng viên; dựa vào tinh thần xây dựng đảng của nhân dân; làm tốt công tác thẩm tra, xác minh; phối hợp có hiệu quả với các tổ chức trong hệ thống chính trị. Kết luận trên cơ sở bàn bạc tập thể, dân chủ, thẳng thắn, tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ trong toàn bộ hoạt động kiểm tra, giám sát.

- Nâng cao năng lực chuyên môn, thường xuyên tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ UBKT các cấp. Cán bộ kiểm tra có đủ năng lực, trình độ, bản lĩnh thì quá trình kiểm tra sẽ làm rõ đúng, sai, kết luận vi phạm của tổ chức đảng hoặc đảng viên được kịp thời, chuẩn xác, đúng nội dung, tính chất, mức độ, tác hại, nguyên nhân của vi phạm, không để xảy ra oan, sai hoặc, không vi phạm nguyên tắc, quy trình, thủ tục, thẩm quyền trong việc xử lý kỷ luật.

- UBKT các cấp cần tăng cường công tác kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm qua nhiều kênh, đặc biệt là qua công tác xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo. Cán bộ được phân công nắm chắc địa bàn, lĩnh vực được phân công, nắm chắc các thông tin về tổ chức đảng, đảng viên vi phạm qua các kênh thông tin để đề xuất kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, xử lý kỷ luật nghiêm minh.

- Nâng cao vai trò của UBKT các cấp và các tổ chức Đảng liên quan trong thực hiện Quy chế phối hợp, kịp thời phát hiện, xử lý kỷ luật theo đúng quy định.

- Tăng cường phối hợp giữa các tổ chức Đảng với các cơ quan nhà nước, Mặt trận và các đoàn thể chính trị-xã hội để phối hợp hài hòa, đồng bộ giữa kỷ luật Đảng và kỷ luật chính quyền, đoàn thể.

Công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật là một trong những chức năng lãnh đạo của Đảng, là yếu tố trực tiếp góp phần giữ vững kỷ cương, kỷ luật; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật góp phần quan trọng để đưa Nghị quyết số 04-NQ/TW ngày 30-10-2016 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII và Chỉ thị 05 ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị vào cuộc sống.